Stowarzyszenie zwykłe
Stowarzyszenie zwykłe, podobnie jak stowarzyszenie, może, w zakresie swoich celów statutowych reprezentować interesy zbiorowe swoich członków wobec organów władzy publicznej, a także ma prawo wypowiadania się w sprawach publicznych.
Kto może utworzyć stowarzyszenie zwykłe?
Stowarzyszenie zwykłe mogą utworzyć obywatele polscy mający pełną zdolność do czynności prawnych i niepozbawieni praw publicznych. Założyć stowarzyszenie zwykłe mogą co najmniej trzy osoby, które uchwalają regulamin działalności oraz wybierają przedstawiciela albo zarząd (w zależności od tego, czy regulamin przewiduje istnienie w stowarzyszeniu zwykłym zarządu).
Zasady, na jakich członkami stowarzyszenia zwykłego mogą być osoby małoletnie są takie same, jak w przypadku stowarzyszenia.
Kiedy powstaje stowarzyszenie zwykłe?
Przedstawiciel reprezentujący stowarzyszenie zwykłe albo zarząd składają na piśmie staroście właściwemu ze względu na siedzibę stowarzyszenia zwykłego wniosek o wpis do ewidencji stowarzyszeń zwykłych. Stowarzyszenie zwykłe powstaje i może rozpocząć działalność z chwilą wpisu do ewidencji.
Regulamin stowarzyszenia zwykłego – co musi zawierać?
Stowarzyszenie zwykłe zamiast statutu ma regulamin działalności. Musi on określać w szczególności:
- nazwę stowarzyszenia zwykłego,
- cel lub cele,
- teren i środki działania,
- siedzibę,
- przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie zwykłe albo zarząd,
- zasady dokonywania zmian regulaminu działalności,
- sposób nabycia i utraty członkostwa,
- sposób rozwiązania stowarzyszenia zwykłego.
Jakie władze musi mieć stowarzyszenie zwykłe?
Stowarzyszenie zwykłe musi posiadać przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie albo zarząd. Jeżeli stowarzyszenie zwykłe zamierza posiadać zarząd, musi określić w regulaminie działalności tryb wyboru zarządu oraz uzupełniania jego składu, kompetencje, warunki ważności jego uchwał oraz sposób reprezentowania stowarzyszenia zwykłego, w szczególności zaciągania zobowiązań majątkowych.
W przeciwieństwie do stowarzyszenia, w którym organ kontroli wewnętrznej jest obligatoryjny, stowarzyszenie zwykłe nie jest zobowiązane do posiadania takiego organu. Jeśli jednak zamierza go posiadać, musi określić w regulaminie działalności tryb wyboru organu kontroli, uzupełniania jego składu oraz kompetencje.
Jak stowarzyszenie zwykłe jest zarządzane?
Stowarzyszenie zwykłe nie posiada osobowości prawnej. Pomimo tego może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. Za zobowiązania stowarzyszenia zwykłego odpowiada każdy jego członek bez ograniczeń całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi członkami oraz ze stowarzyszeniem. Odpowiedzialność ta powstaje z chwilą, gdy egzekucja z majątku stowarzyszenia zwykłego okaże się bezskuteczna, co jednak nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko członkowi, zanim egzekucja z majątku stowarzyszenia zwykłego okaże się bezskuteczna.
Stowarzyszenie zwykłe reprezentuje przedstawiciel reprezentujący stowarzyszenie zwykłe albo zarząd. Podejmowanie przez przedstawiciela albo zarząd czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymaga uprzedniej zgody wszystkich członków stowarzyszenia zwykłego oraz udzielenia przez nich pełnomocnictwa do dokonania tych czynności. Czynnościami przekraczającymi zakres zwykłego zarządu są w szczególności:
- nabycie oraz zbycie nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego;
- ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego;
- zawarcie umowy kredytu albo pożyczki;
- przejęcie długu, uznanie długu, zwolnienie z długu, przystąpienie do długu, zawarcie umowy poręczenia lub zawarcie innej podobnej umowy;
- zaciągnięcie innych zobowiązań przekraczających wartość 10 000 zł.
Kto nadzoruje działalność stowarzyszeń zwykłych?
Działalność stowarzyszeń zwykłych mających siedzibę w danym powiecie nadzoruje właściwy starosta, który prowadzi także ewidencję stowarzyszeń zwykłych.
Organ nadzorujący sprawują nadzór nad działalnością stowarzyszeń zwykłych wyłącznie w zakresie zgodności ich działania z przepisami prawa i postanowieniami regulaminu, a jego uprawnienia są analogiczne, jak w odniesieniu do stowarzyszeń.
Czego stowarzyszenie zwykłe nie może?
Stowarzyszenie zwykłe nie może, w przeciwieństwie do stowarzyszeń:
- powoływać terenowych jednostek organizacyjnych;
- zrzeszać osób prawnych;
- prowadzić działalności gospodarczej;
- prowadzić odpłatnej działalności pożytku publicznego.
Stowarzyszenie zwykłe uzyskuje środki na działalność ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz ofiarności publicznej.
Jak stowarzyszenie zwykłe może przekształcić się w stowarzyszenie?
Jeżeli stowarzyszenie zwykłe liczy co najmniej siedmiu członków może się przekształcić w stowarzyszenie, o ile wszyscy jego członkowie wyrażą na to zgodę.
Przekształcenie stowarzyszenia zwykłego w stowarzyszenie następuje z chwilą wpisu stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego. Z tą też chwilą:
- stowarzyszenie zwykłe zostaje rozwiązane bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego,
- stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną,
- stowarzyszenie wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki stowarzyszenia zwykłego,
- członkowie stowarzyszenia zwykłego stają się członkami stowarzyszenia
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2261)