Stan wyższej konieczności
Zobacz serwis: Sprawy karne
Przesłanki
Stan wyższej konieczności wymaga spełnienia następujących warunków: a) zagrożenie (niebezpieczeństwo) musi być rzeczywiste, bezpośrednie (stwarzać natychmiastowe zagrożenie), skierowane przeciwko dobru prawnie chronionemu; b) działania podjęte w celu ratowania dobra muszą być zgodne z zasadą subsydiarności (tzn. poświęcenie jednego dobra w celu uratowania dobra drugiego musi być jedynym wyjściem; nie może być innego alternatywnego rozwiązania) oraz z zasadą proporcjonalności (dobro ratowane musi przedstawiać wartość wyższą niż dobro poświęcone).
Wyłączenie winy
W przypadku gdy dobro poświęcone nie przedstawia wartości wyższej od dobra ratowanego, lecz równą lub nawet niższą (lecz nie oczywiście niższą), możemy mówić o przesłance wyłączającej winę sprawcy.
Przekroczenie granic stanu wyższej konieczności
Jeżeli nie została zachowana zasada subsydiarności czy proporcjonalności, nastąpiło przekroczenie granic stanu wyższej konieczności. W takiej sytuacji sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Brak okoliczności wyłączających winę
O okolicznościach wyłączających winę nie można mówić, gdy sprawca poświęca dobro, które ma szczególny obowiązek chronić nawet z narażeniem się na niebezpieczeństwo osobiste.
Zobacz: Wyłączenie odpowiedzialności karnej
Podstawa prawna: Kodeks karny