Obligacje skarbowe
Obligacje skarbowe to forma pożyczki, którą Skarb Państwa zaciąga od nabywcy. Za ich pomocą pożycza określoną sumę pieniędzy zobowiązując się tym samym do jej zwrotu poprzez wykup obligacji w ściśle określonym terminie z należnymi odsetkami.
Z punktu widzenia nabywcy obligacji skarbowych, są one formą oszczędzania pieniędzy, powszechnie uznawaną za jedną z najbezpieczniejszych.
Jak działają obligacje skarbowe?
Celem emisji obligacji przez Skarb Państwa jest finansowanie wydatków z budżetu państwa.
Obligacji są sprzedawane z podziałem na dwa typy odbiorów:
- Dużych inwestorów instytucjonalnych,
- Inwestorów indywidualnych.
Są one oferowane przez różne podmioty, w zależności od segmentu rynku.
Inwestorzy instytucjonalni, np. banki komercyjne, kupują obligacje skarbowe, zwane obligacjami hurtowymi, na przetargach NBP. Udział w nich jest zarezerwowany tylko dla podmiotów posiadających status Dealera Skarbowych Papierów Wartościowych (DSPW) oraz dla Banku Gospodarstwa Krajowego.
Z kolei inwestorzy indywidualni mogą nabyć obligacje skarbowe detaliczne. Mogę je kupić:
- Poprzez Biuro Maklerskie PKO Banku Polskiego,
- W oddziałach PKO Banku Polskiego w całym kraju,
- Przez Internet pod adresem: www.zakup.obligacjeskarbowe.pl,
- Za pośrednictwem konta bankowego Inteligo pod adresem: www.inteligo.pl,
- Przez specjalną infolinię pod numerem telefonu: 801 310 210.
Rodzaje obligacji skarbowych
Skarb Państwa emituje wiele rodzajów obligacji z różnymi rodzajami oprocentowania: stałym, zmiennym, bądź opartym na inflacji.
Wyodrębnia się następujące rodzaje obligacji skarbowych:
- OTS – Oszczędnościowe Trzymiesięczne Stałoprocentowe – są to obligacje 3-miesięczne ze stałym oprocentowaniem, przeznaczone dla osób, chcących inwestować krótkoterminowo i znać zysk w dniu ich zakupu.
- ROR – Roczne Oszczędnościowe Referencyjne – są to obligacje roczne o zmiennym oprocentowaniu, które jest naliczane i wypłacane comiesięcznie.
- DOR – Dwuletnie Oszczędnościowe Referencyjne – to dwuletnie obligacje o zmiennym oprocentowaniu. Odsetki są wypłacane ich właścicielowi co miesiąc. Okresy odsetkowe są zawsze wskazane w liście emisyjnym.
- TOZ – Trzyletnie Oszczędnościowe Zmiennoprocentowe – są to obligacje trzyletnie o zmiennym oprocentowaniu, które jest aktualizowane co sześć miesięcy. Odsetki są wypłacane właścicielowi również co sześć miesięcy. Do ich wyliczania bierze się pod uwagę wskaźnik WIBOR 6M.
- COI – Czteroletnie Oszczędnościowe Indeksowane – są nimi czteroletnie obligacje indeksowane inflacją. Mają one cztery okresy odsetkowe, które są wypłacane po każdym pełnym roku ich posiadania. Oprocentowanie obowiązujące w pierwszym okresie odsetkowym jest wskazane zawsze w liście emisyjnym. Od drugiego okresu odsetkowego jest ustalane jako suma:
- inflacji, czyli stopy wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, przyjmowanej dla 12 miesięcy i ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w miesiącu poprzedzającym pierwszy miesiąc danego okresu odsetkowego), w przypadku ujemnej stopy inflacji do ustalania oprocentowania brana jest wartość zerowa;
- marży odsetkowej, która jest dla posiadacza obligacji gwarancją, że przyrost oszczędności będzie zawsze wyższy od inflacji (i wyższy od zera w przypadku ujemnej stopy inflacji).
- EDO – Emerytalne Dziesięcioletnie Oszczędnościowe – są to obligacje dziesięcioletnie, których oprocentowanie oparte jest na inflacji i kapitalizacji odsetek po każdym rocznym okresie odsetkowym. W pierwszym roku (okresie odsetkowym) oprocentowanie jest naliczane od wartości 100 zł, a w kolejnych latach (okresach odsetkowych) od wartości 100 zł powiększonej o odsetki naliczone za poprzedni rok.
Oprocentowanie obowiązujące w pierwszym okresie odsetkowym jest wskazane w liście emisyjnym, natomiast począwszy od drugiego okresu odsetkowego jest ustalane jako suma:
- Inflacji, czyli stopy wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, przyjmowanej dla 12 miesięcy i ogłaszanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w miesiącu poprzedzającym pierwszy miesiąc danego okresu odsetkowego), w przypadku ujemnej stopy inflacji do ustalania oprocentowania brana jest wartość zerowa;
- marży odsetkowej, która jest dla posiadacza obligacji gwarancją, że przyrost oszczędności będzie zawsze wyższy od inflacji (i wyższy od zera w przypadku ujemnej stopy inflacji).
W przypadku obligacji EDO odsetki są wypłacane w całości po upływie 10 lat, czyli wraz z ich wykupem przez Skarb Państwa.