Mandat karny
Mandat karny to forma sankcji administracyjnej stosowana w Polsce, która ma charakter grzywny nałożonej przez uprawnione organy (np. Policję, Straż Miejską, Inspekcję Transportu Drogowego) za popełnienie określonych wykroczeń.
Mandat karny jest zwykle stosowany w przypadku drobnych przestępstw i wykroczeń, takich jak naruszenia przepisów ruchu drogowego (np. przekroczenie dozwolonej prędkości, parkowanie w niedozwolonym miejscu), wykroczenia przeciwko porządkowi publicznemu, czy łamanie przepisów sanepidu.
Mandat karny jest formą natychmiastowej kary, którą osoba ukarana może zaakceptować i zapłacić na miejscu lub w wyznaczonym terminie, lub odmówić przyjęcia. W przypadku odmowy, sprawa trafia do sądu, który podejmuje decyzję o karze.
Przyjęcie mandatu karnego i zapłacenie grzywny jest równoznaczne z przyznaniem się do winy. W przypadku niezapłacenia mandatu w wyznaczonym terminie, organ, który go nałożył, ma prawo wystąpić do sądu o jego przymusowe ściągnięcie.
Rodzaje mandatów karnych
Zostały one określone w art. 98 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Zgodnie z zawartą w nim klasyfikacją wyróżniamy:
- mandat gotówkowy – wydawany ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył, stosowany wobec osób czasowo przebywających na terenie RP lub niemających stałego miejsca zamieszkania bądź pobytu;
- mandat kredytowany – wydawany za potwierdzeniem odbioru pozostałym ukaranym oraz osobom mającym miejsce stałego zamieszkania lub pobytu na terytorium innego niż RP kraju członkowskiego Unii Europejskiej;
- mandat zaoczny – nakładany na sprawcę bez jego obecności, gdy osoba sprawcy nie budzi wątpliwości.
Zależnie od rodzaju otrzymanego mandatu, nieco inaczej będzie wyglądał sposób jego opłacenia, a także inny będzie czas na uregulowanie należności – dla mandatów kredytowanych jest to 7 dni od daty przyjęcia mandatu, dla mandatów zaocznych – 14 dni od daty doręczenia.
Czy można odmówić przyjęcia mandatu?
Jeśli zdarzyło Ci się dostać mandat, z pewnością policjant poinformował Cię o przysługującym prawie do odmówienia przyjęcia mandatu. Odmowa przyjęcia mandatu kredytowanego lub nieopłacenie w terminie mandatu zaocznego, spowodują, że nie zostaną one uprawomocnione. Jakie są tego konsekwencje? Sprawa zostanie skierowana przez organ wystawiający mandat do sądu z wnioskiem o ukaranie. Następnie sąd przeprowadza postępowanie, mające na celu ustalenie, czy grzywna została słusznie nałożona. Podczas konfrontacji stanowisk lepiej mieć przygotowane mocne argumenty. Jeśli sąd uzna winę, może nałożyć grzywnę przewyższającą wartość mandatu.
Jeśli mandat ulegnie uprawomocnieniu, a zatem pokwitujesz przyjęcie mandatu, ale dostrzegasz przesłanki, że został wystawiony niesłusznie, masz 7 dni od daty przyjęcia na wystąpienie do sądu z wnioskiem o uchylenie. Nie zwalnia to jednak z obowiązku uregulowania grzywny. Wniosek o uchylenie sąd rozpatruje na posiedzeniu.
Jak zapłacić mandat?
Jeśli zatrzyma Cię policja i przyjmiesz mandat, możesz dokonać płatności dwojako. Pierwszy sposób jak zapłacić mandat od policji, polega na uiszczeniu grzywny bezpośrednio u policjanta, który wystawił mandat. Zgodnie z Kodeksem postępowania w sprawach o wykroczenia, można to zrobić w formie bezgotówkowej, korzystając z karty płatniczej lub innego instrumentu płatniczego.
Drugi sposób to opłacenie mandatu przelewem. Dokonamy tego zarówno tradycyjnie, udając się na pocztę lub do banku, jak i opłacając za mandat online.
Opłata przez internet
Opłacenie mandatu przez internet jest bardzo wygodne, tym bardziej że w niektórych bankach nawet nie będzie konieczne podanie numeru konta i danych odbiorcy. Bankowość elektroniczna oferuje specjalną ścieżkę, jak zapłacić mandat online.
- Zaloguj się na swoje konto bankowe.
- W zakładce przelewy w zależności od banku wybierz jako rodzaj przelewu „Płatność za mandat karny” bądź „Przelew do US”, „Przelew do Urzędu Skarbowego”, a następnie jako symbol formularza lub płatności wybierz „Mandaty”.
- Jako „Typ identyfikatora" wybierz numer PESEL i uzupełnij go, jeśli pole nie zostało uzupełnione automatycznie.
- Uzupełnij dane Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu, jeśli nie zostały uzupełnione automatycznie.
- Jako „Identyfikator zobowiązania” wpisz numer i serię mandatu, które znajdziesz na otrzymanych od policjanta blankietach.
- Uzupełnij kwotę mandatu.
- Sprawdź wpisane dane i zatwierdź przelew.
Procedura jak zapłacić mandat przelewem, może się nieco różnić w zależności od banku. W niektórych część danych będzie już uzupełniona automatycznie. Nie znajdzie ona jednak zastosowania w przypadku każdego mandatu.
Zastanawiasz się, jak zapłacić za mandat otrzymany nie od policji, a od straży miejskiej? W takiej sytuacji będzie trzeba posłużyć się zwykłym przelewem.
Opłata na poczcie?
Mandat możesz zapłacić również za pośrednictwem Poczty Polskiej w sposób tradycyjny, udając się do najbliższej placówki lub online. Jak opłacić mandat na poczcie? Chcąc dokonać płatności w okienku pamiętaj, aby zabrać ze sobą blankiet przekazany przez policjanta – odcinek A i B. Wybierając tę metodę musisz liczyć się z ewentualnymi kolejkami oraz prowizją.
Poczta Polska umożliwia także opłacenie mandatu przez Internet. Wystarczy wejść na stronę poczty i w zakładce „Finanse” wybrać „Przekazy i usługi płatnicze”, a następnie „Płatność online za mandaty karne”. Znajdziemy tu informacje o sposobie płatności oraz link do strony dedykowanej dokonaniu opłaty, gdzie będzie trzeba uzupełnić następujące dane:
- kwota,
- numer mandatu,
- seria mandatu,
- imię,
- nazwisko,
- numer PESEL,
- adres mailowy (na ten adres zostanie przesłane potwierdzenie płatności).
Dane odbiorcy, czyli Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu będą już uzupełnione. Następnie wybierasz formę płatności i zatwierdzasz dyspozycję. Prowizja w tym przypadku wynosi 5 zł.
Jak zapłacić mandat za brak biletu?
Przyjrzyjmy się jeszcze płatnościom, którymi mogą być zainteresowane osoby korzystające ze środków komunikacji miejskiej. Kary nakładane za brak biletu czy dokumentu uprawniającego do korzystania z przejazdu ulgowego regulowane są w inny sposób niż w przypadku mandatów karnych. Są to właściwie opłaty dodatkowe, określane przez przedsiębiorstwo odpowiedzialne za komunikację miejską w danym mieście. Jak zapłacić mandat za brak biletu? Dokładne informacje i numer konta znajdziesz na otrzymanym blankiecie i na stronie przedsiębiorstwa. Opłatę możesz uregulować zazwyczaj w punktach obsługi klienta lub przelewem na rachunek bankowy podany na wezwaniu. Warto zrobić to jak najszybciej, ponieważ po 7 dniach opłata może być nawet dwa razy wyższa.
Na jaki numer konta zapłacić mandat?
Od 2016 r. organem, na którego konto uiszczane są płatności za mandaty nałożone przez policję, jest Pierwszy Urząd Skarbowy w Opolu. Nie ma tu znaczenia, w jakim województwie mieszka osoba ukarana.
Jako odbiorcę należy wpisać:
Pierwszy Urząd Skarbowy w Opolu
ul. Rejtana 3B, 45-331 Opole,
a przelewu dokonać na konto:
47 1010 0055 0201 6090 0999 0000.
Pamiętaj, że dotyczy to mandatów nałożonych przez policję, a nie urzędy skarbowe, straż miejską bądź gminną. W tych przypadkach numer konta będzie wskazany na mandacie. Również jeśli otrzymasz mandat z fotoradaru, pamiętaj, aby należność uiścić na wskazany na blankiecie indywidualny numer konta. W tym wypadku organem, który wystawia mandat jest Główny Inspektorat Transportu Drogowego.
Jak zapłacić mandat z fotoradaru? Można skorzystać z bankowości elektronicznej lub udać się na pocztę bądź do banku, ale należy pamiętać o właściwym numerze konta. W tym wypadku nie będzie to numer konta Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu. Płatności należy dokonać na konkretny numer konta podany na mandacie. Inaczej nie zostanie on prawidłowo rozliczony.
Jak z kolei zapłacić mandat od straży miejskiej? Tu opłata również nie powinna zawędrować na konto Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu. Grzywnę należy wnieść w ciągu 7 dni od przyjęcia mandatu na konto podane na otrzymanym blankiecie. Najczęściej jest to konto właściwego urzędu miasta lub gminy. Mandaty od straży miejskiej możesz opłacić również w tradycyjny sposób na poczcie, w banku lub bezpośrednio w siedzibie straży miejskiej.
Jak zapłacić mandat bez blankietu? Co zrobić w momencie, gdy go zgubisz? Numer konta, na jaki należy kierować grzywnę znajdziesz na stronie urzędu, gorzej z numerem i serią mandatu. Aby odzyskać numer i serię mandatu potrzebne do właściwego zatytułowania przelewu, trzeba zasięgnąć informacje w urzędzie skarbowym lub od organu wystawiającego mandat.
Czy mandat można rozłożyć na raty?
Rozłożenie mandatu na raty jest możliwe. Jak zapłacić mandat na raty, gdy nie prowadzisz działalności gospodarczej? W tym celu musisz złożyć odpowiedni wniosek do Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu wraz z kopią odcinka C mandatu, dowodem dokonania opłaty skarbowej w wysokości 10 zł oraz dokumentami służącymi uzasadnieniu Twojej prośby, czyli m.in. oświadczeniem o stanie majątkowym czy zdrowotnym. Komplet dokumentów możesz złożyć osobiście, przez pełnomocnika, elektronicznie lub wysłać pocztą tradycyjną. Każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie, a decyzja zależy od kilku czynników, w tym czy organ uzna, że jesteś w stanie spłacać raty. Szczegóły na temat rozłożenia płatności na raty, jak również odroczenia terminu zapłaty, znajdziesz na stronie Krajowej Administracji Skarbowej.
Gdzie sprawdzić mandaty do zapłaty online?
Logując się na stronie https://www.gov.pl/web/mobywatel poprzez profil zaufany lub bankowość elektroniczną, w zakładce „Kierowca i pojazdy” dowiesz się, ile punktów karnych obciąża obecnie Twoje konto, a także znajdziesz informacje na temat samego mandatu – kiedy, gdzie i przez kogo został wystawiony, za jakie wykroczenie i czy uległ uprawomocnieniu. Jeśli mandat nie został opłacony, punkty karne nadal będą widnieć na Twoim koncie mimo upływu czasu, po jakim w przypadku zapłacenia grzywny, powinny zostać skasowane. Informacje o punktach karnych znajdziesz również w aplikacji mObywatel.
Aby sprawdzić, czy masz niezapłacone mandaty, możesz zwrócić się z prośbą o udzielenie informacji do właściwego dla Twojego miejsca zamieszkania urzędu skarbowego. W ten sposób dowiesz się nie tylko, czy na Twoim koncie są zaległości, ale poznasz również ewentualną wartość należnej grzywny.
Co jeśli nie zapłacę mandatu w ciągu 7 dni?
Wraz z przyjęciem mandatu powstaje obowiązek jego zapłaty. Przypomnijmy – dla mandatów kredytowanych jest to 7 dni, dla zaocznych – 14 dni od daty wystawienia lub doręczenia. Mandat kredytowany uprawomocnia się z momentem pokwitowania odbioru przez osobę ukaraną, zaoczny z kolei z chwilą wpłacenia grzywny na konto właściwego organu. Co stanie się w momencie, gdy nie zapłacisz mandatu w terminie? Możesz otrzymać pismo z Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu. Jak czytamy na stronie urzędu, pismo ma charakter informacyjny, nie jest upomnieniem. Ale to tylko pierwszy krok.
Kolejnym jest wszczęcie postępowania przez odpowiednie organy. Według art. 100 § 12 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenie „ściąganie grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji”. Co oznacza to w praktyce? Do momentu przedawniania musisz liczyć się z tym, że organy mogą w każdej chwili wyegzekwować należną grzywnę. W pierwszej kolejności Urząd Skarbowy dokona potrącenia z ewentualnego zwrotu podatku. Jeśli nie będzie to możliwe, możesz spodziewać się zajęcia z pensji lub innych źródeł dochodów.
A co jeśli zwyczajnie przeoczysz termin płatności? Jak zapłacić mandat po terminie? W taki sam sposób, jak w przypadku grzywny uiszczanej w terminie, tylko warto to zrobić od razu i nie odwlekać terminu jeszcze bardziej. Nie musisz też doliczyć żadnych odsetek.
Kiedy mandat karny ulega przedawnieniu?
Zgodnie z Kodeksem postępowania w sprawach o wykroczenie, karalność ustaje po roku od wykroczenia. Jeśli jednak w tym czasie wszczęto postępowanie, karalność minie po dwóch latach od zakończenia tego okresu. Oznacza to zatem, że przedawnienie nastąpi dopiero po trzech latach.