Kurator
Kurator jest to osoba pełniąca funkcję w ramach instytucji kurateli. W zależności od rodzaju kurateli, ma on różnego rodzaju obowiązki.
Kuratela to nic innego jak reprezentacja interesów osoby trzeciej. Celem kurateli jest piecza nad osobami lub ich majątkiem w sytuacji, w których nie są one w stanie same prowadzić swoich spraw. Kuratela ma za zadanie zabezpieczyć interesy osoby, dla której została ustanowiona w określonym zakresie. Kuratela ustanawiana jest na określony czas bądź też do wykonania określonej czynności.
Zobacz serwis: Sprawy rodzinne
Kurator (z łac. cura, troska, piecza) – przedstawiciel osoby potrzebującej pomocy lub niebędącej w stanie sama prowadzić swoich spraw.
Zadaniem kuratora jest przedstawicielstwo osoby, która nie jest w stanie sama prowadzić swoich spraw. Ma on pomagać i prowadzić sprawy tej osoby w jej najlepszym interesie. Obowiązki kuratora różnią się w ramach różnych rodzajów kurateli.
Rodzaje kurateli
W zależności od podmiotu, na rzecz którego został wyznaczony, kurator wykonuje różny zakres czynności. Kuratora wyznacza się przede wszystkim dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo. Jest on powołany do reprezentowania takiej osoby i do zarządu jej majątkiem wtedy, gdy sąd opiekuńczy tak postanowi. Zadaniem kuratora dziecka poczętego, ale jeszcze nieurodzonego, jest dbanie o jego przyszłe interesy i prawa. Kurator osoby ułomnej, ustanawiany na jej żądanie, otrzymuje uprawnienia i obowiązki w zakresie wyznaczonym przez sąd opiekuńczy. Kuratora można ustanowić także dla osoby nieobecnej, jeżeli niemożliwe jest doręczenie pism sądowych, ponieważ nieznane jest jej miejsce pobytu.
Do najważniejszych należą (lista):
kurator do reprezentacji dziecka,
kurator dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo,
kurator dla dziecka poczętego,
kurator dla osoby niepełnosprawnej,
kurator dla osoby nieobecnej lub uznanej za zmarłą,
kurator zastępujący przedstawiciela ustawowego w sytuacji, gdy ten ostatni nie może działać,
kurator do zarządu majątkiem,
kurator procesowy, do reprezentacji w procesie,
kurator spadku.
Ogóle uprawnienia i obowiązki kuratora
W zasadzie nie ma wskazanych w ustawie ogólnych praw i obowiązków kuratora, bowiem zależne są one od sytuacji, w jakiej zostaje on powołany. Tym samym prawa i obowiązki mogą się różnić. Pozostają one określone przez przepisy odnoszące się do danego rodzaju kurateli bądź określone zostają w zarządzeniu wydanym przez organ, który powołuje kuratora.
Wynagrodzenie kuratora
Za wykonywane czynności kuratorowi przysługuje stosowne wynagrodzenie, przyznawane przez organ, który go ustanowił. Wynagrodzenie to pokrywane jest z majątku osoby, dla której został ustanowiony. Jeżeli osoba ta nie ma majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, na czyje żądanie kurator został ustanowiony.
Kurator sądowy
Kurator sądowy jest funkcjonariuszem publicznym pełniącym swoje obowiązki w zakładach zamkniętych (zakładach karnych, placówkach opiekuńczowychowawczych i leczniczo-rehabilitacyjnych) oraz w miejscach zamieszkania osób, wobec których toczy się postępowanie karne (podopiecznych). Kuratorzy sądowi działają na zasadzie współpracy w zespole kuratorskiej służby sądowej, a ich zadania zawodowe mają charakter wychowawczy i resocjalizacyjny. Zakres obowiązków określony jest przez prawo (Kodeks karny, ustawa o kuratorach sądowych).
Ze względu na zakres działań kuratorów sądowych można podzielić na zawodowych i społecznych (pracujących społecznie). W przypadku tych drugich mamy do czynienia z mniej restrykcyjnymi wymaganiami dotyczącymi wykształcenia (wystarczy wykształcenie średnie). Natomiast w przypadku kuratora zawodowego wymagane jest wykształcenie kierunkowe wyższe – pedagogika, psychologia, socjologia, prawo lub studia podyplomowe. Aby zostać zawodowym kuratorem sądowym, należy zdać egzamin kuratorski poprzedzony aplikacją.
Do obowiązków kuratora sądowego należy dozór nad osobą, wobec której zastosowano kary ograniczenia wolności bądź warunkowo umorzono postępowanie karne. Kurator kontroluje jej zachowanie i wypełnianie obowiązków warunkujące umorzenie postępowania. Nadzoruje też wykonywanie prac użytecznych społecznie, będących zamiennikiem kary grzywny. W zależności od sytuacji kurator może złożyć wniosek o zwolnienie od nałożonych obowiązków bądź ich ograniczenie lub rozszerzenie. Prowadzi wywiady środowiskowe, dotyczące funkcjonowania podopiecznych, obejmujące: wizyty w miejscu zamieszkania bądź w zakładach, w których aktualnie przebywają, sprawdzanie dokumentów potwierdzających tożsamość czy też żądanie wyjaśnień związanych z sytuacjami zaistniałymi w trakcie sprawowania nadzoru. Ma prawo zobowiązać osobę, nad którą pełni dozór, do powstrzymania się od korzystania z używek (alkoholu, środków odurzających) oraz, w sytuacji podejrzenia o złamanie tego zobowiązania, do poddania dozorowanej osoby badaniom na ich obecność w organizmie. Ma także wgląd w dokumenty sądowe oraz informacje na temat podopiecznego będące w posiadaniu Policji i wszelkich innych instytucji lub organizacji, z którymi podopieczny miał kontakt.
Zobacz serwis: Sprawy karne
Podstawa prawna:
Ustawa o kuratorach sądowych