Encyklopedia prawa

Czyn zabroniony niszczenia informacji popełnia ten, kto nie będąc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia zapis istotnej informacji albo w inny sposób udaremnia lub znacznie utrudnia osobie uprawnionej zapoznanie się z nią.

Kim jest rezydent a kim nierezydent?

Czyn zabroniony nielegalnego uzyskania informacji popełnia ten, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie.

Komitet Regionów to organ, który pełni funkcję doradczą w Unii Europejskiej. W skład Komitetu Regionów wchodzą przedstawiciele społeczności regionalnych i lokalnych, posiadający mandat wyborczy społeczności regionalnej lub lokalnej albo odpowiedzialni politycznie przed wybranym zgromadzeniem.

Komitet Ekonomiczno-Społeczny to organ pełniący funkcję doradczą w Unii Europejskiej. W skład Komitetu Ekonomiczno-Społecznego wchodzą przedstawiciele organizacji pracodawców, pracowników oraz inni przedstawiciele podmiotów reprezentujących społeczeństwo obywatelskie, w szczególności z dziedzin społeczno-ekonomicznej, obywatelskiej, zawodowej i kultury.

Kadencja Komisji wynosi pięć lat. Członkowie Komisji są wybierani ze względu na swe ogólne kwalifikacje i zaangażowanie w sprawy europejskie spośród osób, których niezależność jest niekwestionowana.

Pod pojęciem instytucji kredytowej należy rozumieć podmiot prowadzący działalność określoną w ustawie – Prawo bankowe oraz podmiot, o którym mowa w dyrektywie 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20.03.2000 r. odnoszącej się do podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe.

Zgodnie z zasadą pomocniczości, w dziedzinach, które nie należą do jej wyłącznej kompetencji, Unia Europejska podejmuje działania tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele zamierzonego działania nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez Państwa Członkowskie, zarówno na poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz lokalnym, i jeśli ze względu na rozmiary lub skutki proponowanego działania możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii.

Przez unbundling, inaczej separację, należy rozumieć rozdzielenie od siebie działalności w obrębie przesyłania bądź dystrybucji energii od działalności, która polega na wytwarzaniu i dostarczaniu (sprzedaży) tej energii do odbiorców końcowych. Wyróżniamy unbundling prawny, księgowy, własnościowy oraz funkcjonalny.

Mianem instytucji finansowej określamy podmiot, do którego głównych zadań należy obracanie środkami pieniężnymi (ich gromadzenie i dysponowanie nimi – wydatkowanie). Wśród instytucji finansowych należy wymienić banki, kasy oszczędnościowe, zakłady ubezpieczeń czy zakłady reasekuracyjne.

Holding tworzy strukturę, w skład której wchodzą różne podmioty gospodarcze (samodzielne pod względem prawnym), a jeden z tych podmiotów posiada pozycję dominującą. Istota holdingu polega na tym, że jeden podmiot zarządza innymi oraz kontroluje ich działalność dzięki zależnościom kapitałowym lub personalnym. Holding prowadzi do swego rodzaju kumulacji kapitału. Na gruncie ustawy – Prawo bankowe wyróżniamy: holding bankowy krajowy oraz holding bankowy zagraniczny.

Krajowa instytucja płatnicza jest obowiązana posiadać w każdym czasie fundusze własne dostosowane do rozmiaru prowadzonej działalności i rodzaju usług płatniczych, jakie może świadczyć na podstawie posiadanego zezwolenia.

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich został powołany do badania skarg dotyczących przypadków niewłaściwego administrowania w działaniach instytucji, organów lub jednostek organizacyjnych Unii, z wyłączeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wykonującego swoje funkcje sądowe.

Członkami Europejskiego Banku Inwestycyjnego są państwa członkowskie Unii Europejskiej. Bank ten ma osobowość prawną. Europejski Bank Inwestycyjny pozyskuje środki finansowe na rynkach kapitałowych (nie z budżetu Unii) po czym udziela pożyczek (o niskiej stopie procentowej) państwom Unii oraz państwom sąsiedzkim. Głównym celem udzielanych pożyczek są projekty służące ochronie środowiska czy poprawie infrastruktury bądź dostaw energii.

Europejski Bank Centralny (EBC) wraz z krajowymi bankami centralnymi tworzą Europejski System Banków Centralnych (ESBC). Natomiast Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne Państw Członkowskich, których walutą jest euro (tworzą tzw. Eurosystem) prowadzą politykę pieniężną Unii. Organy decyzyjne Europejskiego Banku Centralnego kierują Europejskim Systemem Banków Centralnych.

Pod pojęciem elektronicznego instrumentu płatniczego należy rozumieć każdy instrument płatniczy, w tym z dostępem do środków pieniężnych na odległość, umożliwiający posiadaczowi dokonywanie operacji przy użyciu informatycznych nośników danych lub elektroniczną identyfikację posiadacza niezbędną do dokonania operacji, w szczególności kartę płatniczą lub instrument pieniądza elektronicznego.

Zgodnie z ustawą o finansach publicznych dotacje przedmiotowe są to środki przeznaczone na dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług, kalkulowane według stawek jednostkowych.

Na co można przeznaczyć dotacje celowe?

Przez dodatek aktywizacyjny należy rozumieć kwotę wypłaconą osobie, która będąc bezrobotnym posiadającym prawo do zasiłku, podjęła samodzielnie lub w wyniku skierowania przez powiatowy urząd pracy zatrudnienie lub inną pracę zarobkową.

Przez długi spadkowe należy rozumieć obowiązki majątkowe spadkodawcy, które nie wygasły wraz z jego śmiercią, lecz przeszły na spadkobierców, a także obowiązki, które pojawiły się w związku z dziedziczeniem, np. koszty pochówku czy koszty postępowania spadkowego.

Uzupełnienie zachowku polega na tym, że w sytuacji gdy uprawniony nie może otrzymać od spadkobiercy należnego mu zachowku, może on żądać od osoby, na której rzecz został uczyniony zapis windykacyjny doliczony do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednakże osoba ta jest obowiązana do zapłaty powyższej sumy tylko w granicach wzbogacenia będącego skutkiem zapisu windykacyjnego.

Świadczenie usług pocztowych odbywa się na podstawie umów o świadczenie usług pocztowych.

Umowa o dostępie telekomunikacyjnym określa warunki dostępu telekomunikacyjnego i związane z tym warunki współpracy pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi.

Wysoki przedstawiciel prowadzi wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Unii. Przyczynia się, poprzez swoje propozycje, do opracowania tej polityki i realizuje ją działając z upoważnienia Rady. Dotyczy to także wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. Wysoki przedstawiciel przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych.

Mianem występku o charakterze chuligańskim określamy występek polegający na umyślnym zamachu na zdrowie, na wolność, na cześć lub nietykalność cielesną, na bezpieczeństwo powszechne, na działalność instytucji państwowych lub samorządu terytorialnego, na porządek publiczny, albo na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatną do użytku cudzej rzeczy, jeżeli sprawca działa publicznie i bez powodu albo z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego.

Zwykła procedura prawodawcza polega na przyjęciu rozporządzenia, dyrektywy lub decyzji wspólnie przez Parlament Europejski i Radę na wniosek Komisji.

Mianem dewiz określamy papiery wartościowe i inne dokumenty pełniące funkcję środka płatniczego, wystawione w walutach obcych.

Przez deklarację zgodności należy rozumieć oświadczenie producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela stwierdzające na jego wyłączną odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny z zasadniczymi wymaganiami.

Przez certyfikację należy rozumieć działanie jednostki certyfikującej, wykazujące, że należycie zidentyfikowany wyrób lub proces jego wytwarzania są zgodne z zasadniczymi lub szczegółowymi wymaganiami.

Przez autoryzację transakcji płatniczej należy rozumieć sytuację, w której płatnik wyraził zgodę na wykonanie transakcji płatniczej w sposób przewidziany w umowie między płatnikiem a jego dostawcą. Zgoda może dotyczyć także kolejnych transakcji płatniczych.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości, Sąd i sądy wyspecjalizowane. Zapewnia on poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów.

Przez akceptanta należy rozumieć przedsiębiorcę, który zawarł z agentem rozliczeniowym umowę o przyjmowanie zapłaty przy użyciu elektronicznych instrumentów płatniczych.

Przez agenta rozliczeniowego należy rozumieć bank lub instytucję kredytową prowadzące działalność określoną w art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, albo instytucję płatniczą w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, która uzyskała zezwolenie na prowadzenie takiej działalności.

Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzające stan zaległości wydaje się na podstawie dokumentacji danego organu podatkowego oraz informacji otrzymanych od innych organów podatkowych. Zasady wydawania tego zaświadczenia są uregulowane w art. 306e Ordynacji podatkowej.

Organ podatkowy wydaje zaświadczenia na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie.

Skarbowi Państwa i jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tych zobowiązań, a także z tytułu zaległości podatkowych stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych zaległości przysługuje zastaw skarbowy na wszystkich będących własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw wynosi w dniu ustanowienia zastawu co najmniej 11 500 zł.

Wierzytelność banku hipotecznego, która ma być wpisana do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych, może być zabezpieczona wyłącznie hipoteką wpisaną w księdze wieczystej na pierwszym miejscu.

Wniosek o działalność maklerską to wniosek złożony do Komisji Nadzoru Finansowego przez podmiot zainteresowany prowadzeniem takiej działalności.

W umowie o zarządzanie portfelem, w którego skład wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, firma inwestycyjna zobowiązuje się do podejmowania i realizacji decyzji inwestycyjnych na rachunek klienta, w ramach pozostawionych przez zleceniodawcę do dyspozycji zarządzającego środków pieniężnych lub instrumentów finansowych.

Umowa o oferowanie instrumentów finansowych to umowa zawierana pomiędzy firmą inwestycyjną a jej klientem. Umowa, o której mowa w zdaniu poprzednim, powinna być zawarta w formie pisemnej, a w przypadku umowy zawieranej z klientem detalicznym – w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Elektroniczny instrument płatniczy oznacza każdy instrument płatniczy, w tym z dostępem do środków pieniężnych na odległość, umożliwiający posiadaczowi dokonywanie operacji przy użyciu informatycznych nośników danych lub elektroniczną identyfikację posiadacza niezbędną do dokonania operacji, w szczególności kartę płatniczą lub instrument pieniądza elektronicznego.

Na podstawie umowy o usługi bankowości elektronicznej bank zobowiązuje się do zapewnienia dostępu do środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku za pośrednictwem urządzeń łączności przewodowej lub bezprzewodowej wykorzystywanych przez posiadacza, a także do wykonywania operacji lub innych czynności zleconych przez posiadacza, natomiast posiadacz upoważnia bank do obciążania jego rachunku kwotą dokonanych operacji oraz należnymi bankowi opłatami i prowizjami albo zobowiązuje się do zapłaty należności na rachunek wskazany przez bank, w określonych terminach.

W umowie o wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych firma inwestycyjna zobowiązuje się do nabywania lub zbywania instrumentów finansowych na rachunek zleceniodawcy.

Przez umowę o kredyt konsumencki należy rozumieć umowę, na mocy której przedsiębiorca w zakresie swojej działalności (kredytodawca) udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu w jakiejkolwiek postaci. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności: 1) umowę pożyczki, 2) umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego, 3) umowę o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, 4) umowę, na mocy której świadczenie pieniężne konsumenta ma zostać spełnione później niż świadczenie kredytodawcy, 5) umowę, na mocy której kredytodawca zobowiązany jest do zaciągnięcia zobowiązania wobec osoby trzeciej, a konsument – do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia.

Jest to grupa podmiotów podlegająca dodatkowemu nadzorowi.

Towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na wykonywanie działalności związanej z tworzeniem funduszy inwestycyjnych i zarządzaniem nimi. Jednoosobowym założycielem towarzystwa może być wyłącznie osoba prawna.

Środki publiczne to kategoria szersza, zawierająca w sobie także dochody publiczne.

Pod pojęciem świadectwa depozytowego należy rozumieć imienne świadectwo depozytowe, które, na żądanie posiadacza rachunku papierów wartościowych, podmiot prowadzący ten rachunek (wystawiający) wystawia mu na piśmie, oddzielnie dla każdego rodzaju papierów wartościowych. Na żądanie posiadacza rachunku w treści wystawianego świadectwa może zostać wskazana część lub wszystkie papiery wartościowe zapisane na tym rachunku.

Śmierć posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej rodzi dla banku określone w ustawie obowiązki.

Kasa jest spółdzielnią, do której celów należy gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej.

Niszczenie informacji

Nierezydent a rezydent

Nielegalne uzyskanie informacji

Komitet Regionów

Komitet Ekonomiczno-Społeczny

Komisja Europejska

Instytucja kredytowa

Zasada pomocniczości i proporcjonalności

Unbundling w prawie energetycznym

Instytucja finansowa

Holding w prawie bankowym

Fundusze własne krajowej instytucji płatniczej

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

Europejski Bank Inwestycyjny

Europejski Bank Centralny

Elektroniczny instrument płatniczy

Dotacje przedmiotowe

Dotacje celowe

Dodatek aktywizacyjny

Długi spadkowe

Uzupełnienie zachowku

Umowa o świadczenie usług pocztowych

Umowa o dostępie telekomunikacyjnym

Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa

Występek o charakterze chuligańskim

Zwykła procedura prawodawcza

Dewizy a wartości dewizowe

Deklaracja zgodności

Certyfikacja

Autoryzacja transakcji płatniczejosoba

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

Akceptant

Agent rozliczeniowy

Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach

Zaświadczenia podatkowe

Zastaw skarbowy

Wpis wierzytelności banku hipotecznego w księdze wieczystej

Wniosek o działalność maklerską

Umowa o zarządzanie portfelem

Umowa o oferowanie instrumentów finansowych

Umowa o elektroniczny instrument płatniczy

Usługi bankowości elektronicznej

Umowa o świadczenie usług brokerskich

Umowa o kredyt konsumencki

Ubezpieczeniowa grupa kapitałowa

Towarzystwo funduszy inwestycyjnych

Środki publiczne a dochody publiczne

Świadectwo depozytowe

Śmierć posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej

Spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa