Emerytury groszowe w 2021 r.
Z danych przedstawionych przez Federację Przedsiębiorców Polskich (FPP) wynika, iż po waloryzacji przeprowadzonej w marcu 2021 r świadczenie emerytalne w kwocie niższej niż obowiązująca emerytura minimalna pobierało 365 tys. osób., co stanowi 6,1% ogółu emerytów w Polsce.
Kiedy znikną groszowe emerytury?
„Najnowsze dane dotyczące emerytur ukazują, że najniższa kwota tego świadczenia wynosi 2 grosze, najwyższa zaś 29 tys. zł. Dziś wystarczy pracować jeden dzień, aby po osiągnięciu wieku emerytalnego otrzymać świadczenie. Problem związany z tzw. emeryturami groszowymi jest więc coraz większy - liczba takich świadczeń w ciągu ostatnich pięciu lat wzrosła trzykrotnie” – podkreśliła posłanka Katarzyna Osos w interpelacji poselskiej nr 26853.
W interpelacji zapytała m.in. o to czy planowane są zmiany dotyczące tzw. emerytur groszowych, a jeśli tak, to jakie.
W odpowiedzi na interpelację (udzielonej 21 września 2021 r.) sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej Stanisław Szwed przypomniał, iż od 1 stycznia 1999 r. obowiązuje w Polsce nowy system emerytalny. „W systemie tym prawo do emerytury uzależnione zostało od osiągnięcia określonego przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wieku emerytalnego, który obecnie wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Ustawodawca nie określił natomiast wymaganego minimalnego wymiaru stażu ubezpieczeniowego. Tym samym za każdy okres ubezpieczenia - nawet bardzo krótki - przysługuje emerytura” – czytamy w odpowiedzi.
Zdaniem Szweda następstwem tak skonstruowanego systemu jest powstanie prawa do emerytury bez gwarancji wysokości najniższej emerytury.
Wysokość emerytury co do zasady jest zaś wynikiem przebiegu życia zawodowego ubezpieczonego, jak również decyzji o momencie jego zakończenia.
System ubezpieczeń społecznych gwarantuje wypłatę najniższej emerytury. Warunkiem jest jednak posiadanie co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych (w przypadku kobiet) i 25 lat tych okresów (w przypadku mężczyzn).
„Długość stażu pracy jest ważna wtedy, jeżeli okazałoby się, że wyliczona kwota należnego świadczenia jest niższa od obowiązującej kwoty najniższej emerytury. W takim przypadku świadczenie jest podwyższane do tej wysokości. Gdy emeryt nie posiada wymaganego stażu, jego emerytury nie podwyższa się do wysokości najniższej emerytury”- przypomina sekretarz stanu.
Ponadto wskazuje, iż w nowym systemie emerytalnym promowana jest dłuższa aktywność zawodowa. „Stąd też niezbędne jest spowodowanie wzrostu świadomości społeczeństwa o korzyściach wynikających z kontynuacji zatrudnienia po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego. Aktywizacji zawodowej osób w wieku okołoemerytalnym będą sprzyjać rozwiązania dotyczące elastycznej pracy, a zwiększeniu aktywności seniorów w życiu społecznym i zawodowym program Aktywność+. Rozwiązaniem, które z kolei powinno wpłynąć na zwiększenie wysokości przyszłych emerytur to zadeklarowane w programie Polski Ład pełne oskładkowanie umów zleceń” – podkreśla. Ponadto
Coraz większe znaczenie – zdaniem Szweda - powinny mieć też dobrowolne formy oszczędzania na emeryturę.
Jak czytamy w odpowiedzi na interpelację kwestia tzw. emerytur groszowych jest szczegółowo analizowana, będzie też tematem dyskusji na Zespole problemowym ds. ubezpieczeń społecznych Rady Dialogu Społecznego.
Posiedzenie takie odbyło się 23 września 2021 r. Zwrócono wówczas uwagę na fakt, iż emerytury wypłacane w wysokości niższej niż minimalna pojawiają się coraz częściej, co jest dużym obciążeniem dla systemu. Podczas dyskusji zaproponowano np. wprowadzenie minimalnego okresu zatrudnienia dającego prawo do wypłaty świadczenia. Rozmowy na ten temat będą jeszcze kontynuowane.