Emerytura minimalna niezależnie od okresu składkowego?
Czy w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej toczą się prace nad objęciem emeryturą minimalną wszystkich emerytów, niezależnie od tego, jaki posiadają okres składkowy?
To jedno z pytań zawartych w interpelacji poselskiej nr 22346 w sprawie emerytów i emerytek, otrzymujących świadczenie poniżej emerytury minimalnej. W interpelacji zwrócono uwagę na wzrost liczby emerytów i emerytek, otrzymujących świadczenie poniżej emerytury minimalnej.
„Takich osób będzie coraz więcej, bo na emeryturę przechodzą już roczniki z wyżu demograficznego lat 50. Wiele z tych osób dotknęły kryzysy z lat 90. i początku lat 2000., wysokie bezrobocie i umowy śmieciowe, oznaczające niższe składki na ZUS bądź ich brak. Najtrudniejsza jest sytuacja kobiet, ze względu na rodzenie i wychowywanie dzieci, pracę opiekuńczą na rzecz wnuków, niższe pensje, niższy wiek emerytalny i przewidywaną wyższą długość życia mają znacznie niższe emerytury” – czytamy w interpelacji posłanki Marceliny Zawiszy.
W odpowiedzi udzielonej 23 kwietnia 2021 r. Stanisław Szwed sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej wskazuje, iż w ostatnich latach coraz więcej osób występuje z wnioskiem o emeryturę, mimo czasami bardzo krótkiego okresu opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.
Szwed zwraca uwagę na nowy system emerytalny, który obowiązuje od 1 stycznia 1999 r. W systemie tym ustawodawca nie określił wymaganego minimalnego wymiary stażu ubezpieczeniowego. Prawo do emerytury jest uzależnione od osiągnięcia określonego wieku emerytalnego, który obecnie wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Za każdy okres ubezpieczenia, nawet bardzo krótki, przysługuje zatem emerytura.
Emerytura poniżej minimalnej
Obecnie obowiązujące przepisy są tak skonstruowane, że możliwe jest nabycie prawa do emerytury, jednak bez gwarancji wysokości najniższej emerytury. Oznacza to, iż można otrzymać emeryturę niższą niż najniższa emerytura gwarantowana ustawowo dla świadczeniobiorców, którzy udokumentowali co najmniej 20/25 letni okres składkowy i nieskładkowy.
Jak wskazuje podsekretarz stanu w ostatnich latach coraz więcej osób występuje z wnioskiem o emeryturę, mimo czasami bardzo krótkiego okresu opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Przykładowo w grudniu 2020 r. wypłacono 310,1 tys. emerytur nowosystemowych w wysokości niższej niż najniższa gwarantowana wysokość emerytury, o przeciętnej wysokości 794,59 zł.
„Rosnąca systematycznie liczba emerytur niższych od wysokości najniższej, gwarantowanej przez państwo, wynika nie tylko ze względu na samą możliwość jej otrzymania (staż pracy nie jest warunkiem prawa do emerytury) ale także na fakt zapewnienia, dzięki prawu do emerytury, szeregu dodatkowych świadczeń i uprawnień, takich jak np. podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu wraz z możliwością korzystania z bezpłatnej służby zdrowia, prawo do zniżki na komunikację czy też prawo do 13 i 14 emerytury (także dla emerytów, którzy z racji stażu pracy nie są uprawnieni do podniesienia wysokości ich świadczeń do poziomu najniższej emerytury)” – możemy przeczytać w odpowiedzi.
Ministerstwo przedstawiło również kila przykładów bardzo niskiej wysokości emerytury m.in. emeryta z Wrocławia, który uzyskuje z ZUS-u 20 groszy emerytury miesięcznie, ponieważ przepracował 3 miesiące na umowie-zlecenia.
Od czego zależy wysokość emerytury?
„Długość okresu pracy, wysokość wynagrodzenia otrzymywanego w czasie aktywności zawodowej czy wybór formy zatrudnienia (umowa o dzieło, zlecenia czy umowa o pracę) mają wpływ na wysokość emerytury. Zatem, co do zasady, wysokość świadczenia jest wynikiem przebiegu życia zawodowego ubezpieczonego, jak również decyzji o momencie jego zakończenia” - podkreślono.
Ważne! Emerytury nie podwyższa się do wysokości najniższej emerytury, gdy emeryt nie posiada wymaganego stażu.
Co istotne, w obowiązującym systemie emerytalnym promuje się dłuższą aktywność zawodową. Dlatego – zdaniem ministerstwa – niezbędny jest wzrost świadomości społeczeństwa o korzyściach wynikających z zatrudnienia po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego.
Emerytura minimalna bez zmian
Jednocześnie Stanisław Szwed poinformował o tym, iż w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej nie są prowadzone prace idące w kierunku przyznania gwarantowanej najniższej emerytury wszystkim świadczeniobiorcom bez względu na długość posiadanego stażu ubezpieczeniowego.