Pracownicy kolejowi
Emeryturę kolejową mogą otrzymać tylko pracownicy kolejowi. W rozumieniu przepisów są to osoby pozostające w stosunku pracy w:
- jednostkach organizacyjnych przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe”,
- innych jednostkach (komórkach) organizacyjnych, których pracownicy byli objęci dotychczasowymi przepisami o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin,
- podmiotach wydzielonych z przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” w okresie od dnia 1 września 1999 r. do dnia wpisu spółki „Polskie Koleje Państwowe Spółka Akcyjna” do rejestru handlowego.
Wcześniejsza emerytura
Konstrukcja emerytury wcześniejszej zakłada możliwość uzyskania prawa do tego świadczenia w wieku niższym od powszechnie obowiązującego. Szczególny rodzaj pracy, jakim jest praca na kolei, uzasadnia możliwość przejścia na emeryturę w wieku emerytalnym obniżonym o 5 lat w stosunku do powszechnie obowiązującego, czyli 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.
Zobacz: Prawo do wcześniejszej emerytury pracowniczej mężczyzn
Emerytura dla urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.
Emerytura kolejowa to odrębny rodzaj emerytury przysługującej tylko pracownikom kolejowym. Aby otrzymać emeryturę kolejową należy spełnić warunki określone w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Po pierwsze wymagane jest osiągnięcie wieku emerytalnego, który wynosi 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz posiadanie okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia na kolei, łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia na kolei.
Prawo do emerytury kolejowej można nabyć w wieku obniżonym o pięć lat od powszechnego.
Emerytura dla urodzonych po 31 grudnia 1948 r. o przed 1 stycznia 1969 r.
Prawo do wcześniejszej emerytury kolejowej przysługuje również pracownikom kolejowym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r. Muszą oni jednak do dnia 31 grudnia 2008 r. spełnić następujące warunki:
- nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo
- złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.
W praktyce taka regulacja oznacza, że prawo do wcześniejszej emerytury kolejowej nabędą wyłącznie kobiety z roczników 1948 - 1953, ponieważ tylko one do końca 2008 roku ukończyły wcześniejszy wiek emerytalny wynoszący dla kobiet 55 lat.
Dla pracowników zatrudnionych na kolei, którzy nie nabyli prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, przewidziano, od 1 stycznia 2009 r., emerytury pomostowe.
Zobacz serwis: Wcześniejsze emerytury