Kim jest uczestnik PPK?
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2215 ze zm.), dalej „ustawa o PPK”, uczestnikiem PPK jest osoba fizyczna, która ukończyła 18. rok życia oraz - w imieniu i na rzecz której - podmiot zatrudniający zawarł umowę o prowadzenie PPK z instytucją finansową. Ustawa o PPK określa kto jest „osobą zatrudnioną”, mogącą zostać uczestnikiem PPK. Przez osoby zatrudnione należy rozumieć:
- pracowników - w rozumieniu Kodeksu pracy, z wyjątkiem pracowników przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodocianych,
- osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia,
- członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych,
- osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji oraz
- osoby wskazane powyżej (z wyjątkiem członków rad nadzorczych) przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego
- podlegające, z tych tytułów, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym w Polsce.
Polecamy: Pracownicze Plany Kapitałowe. Praktyczny komentarz do ustawy
Dobrowolność uczestnictwa w PPK
W imieniu i na rzecz takiej osoby podmiot zatrudniający zawrze umowę o prowadzenie PPK, chyba, że ta osoba złoży mu wcześniej deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat. Uczestnictwo w PPK jest dobrowolne.
Zawarcie umowy o prowadzenie PPK nie wymaga zgody zatrudnionego. W ustawie o PPK przewidziano tzw. automatyczny zapis. Dotyczy on jednak tylko zatrudnionych między 18 a 55 rokiem życia. Osoby zatrudnione, które ukończyły 55 lat, ale nie ukończyły 70 lat, aby przystąpić do omawianego programu powinny złożyć podmiotowi zatrudniającemu wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK. Zgodnie z ustawą o PPK, zatrudniający nie może zawrzeć umowy o prowadzenie PPK dla osoby, która najpóźniej w pierwszym dniu zatrudnienia ukończyła 70 rok życia. Przez „pierwszy dzień zatrudnienia” osób zatrudnionych w danym podmiocie w dniu objęcia go przepisami ustawy o PPK należy rozumieć ten dzień. Natomiast w przypadku osób zatrudnianych po tej dacie, wiek weryfikuje się na faktyczny pierwszy dzień zatrudnienia. Ponowna weryfikacja wieku powinna nastąpić na dzień zawierania dla danej osoby umowy o prowadzenie PPK. W przypadku, gdy dana osoba jest zatrudniona w podmiocie zatrudniającym w dniu objęcia tego podmiotu przepisami ustawy o PPK, dla zawarcia dla niej umowy o prowadzenie PPK nie ma znaczenia jej staż.
3-miesięczny okres zatrudnienia
Natomiast - w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej po tym dniu - umowę o prowadzenie PPK zawiera się, jeśli legitymuje się ona 3-miesięcznym (90-dniowym) okresem zatrudnienia w danym podmiocie. Do tego okresu wlicza się wcześniejsze okresy zatrudnienia w danym podmiocie zatrudniającym (z poprzednich 12 miesięcy), a także okresy zatrudnienia w innych podmiotach zatrudniających, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podmiot zatrudniający jest następcą prawnym tych podmiotów.
Możliwość rezygnacji z wpłat
Podmiot zatrudniający zawiera umowę o prowadzenie PPK z instytucją finansową, z którą ma zawartą umowę o zarządzanie PPK. Po zawarciu umowy o prowadzenie PPK, zatrudniony (uczestnik PPK) może w dowolnym momencie zrezygnować z finansowania wpłat do PPK, a także w dowolnym momencie wznowić ich finansowanie. Osoba, która złoży deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, będzie ponownie zapisywana do tego systemu co 4 lata, począwszy od 2023 roku, chyba, że wcześniej ponownie złoży deklarację rezygnacji.