Od 1 stycznia 2010 r. za pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, każdy pracodawca będzie musiał opłacać składki na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP). Wysokość składki będzie wynosiła 1,5% podstawy wymiaru i w całości obciąży pracodawcę.
Za kogo trzeba opłacać FEP
Na zatrudniających będzie ciążył obowiązek opłacania składek na FEP, za wszystkich pracowników, którzy spełniają jednocześnie następujące warunki:
- urodzili się po 31 grudnia 1948 r.,
- wykonują prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych).
Obowiązek opłacania tych składek powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania przez niego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a ustaje z dniem zaprzestania wykonywania tych prac. Nie będzie miał znaczenia wymiar czasu pracy, w którym pracownik wykonuje pracę.
Pracodawcy będą więc musieli stworzyć i prowadzić wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Informacje z ewidencji pracowników wykonujących takie prace będą musieli przekazywać corocznie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (informacja „zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze").
Informacja taka będzie zawierała następujące dane pracownika:
- nazwisko i imię,
- datę urodzenia,
- numery PESEL i NIP, a w razie gdy pracownikowi nie nadano tych numerów lub jednego z nich – serię i numer dowodu osobistego lub paszportu,
- okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
- kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (określony art. 33 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) .
Pracownik będzie musiał zostać powiadomiony o dokonaniu jego wpisu do ewidencji.
Zgłoszenie to trzeba będzie złożyć w ZUS do 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy. A więc pierwsze takie informacje będą dotyczyły 2009 roku.
Jeżeli pracownik złoży wniosek o przyznanie emerytury pomostowej, zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w danym roku kalendarzowym, płatnik składek przekazuje do Zakładu w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia wniosku.
Opłacanie składek na FEP
Składki na FEP będą przeznaczone na finansowanie emerytur pomostowych. Stopa procentowa składki wyniesie 1,5% od podstawy wymiaru.
Opłaci ją w całości pracodawca.
Podstawa wymiaru składek na FEP będzie taka sama jak podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe pracownika. Będzie to więc przychód pozostawiony do dyspozycji zatrudnionego w danym miesiącu. Oczywiście z uwzględnieniem ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na w danym roku kalendarzowym, do kwoty odpowiadającej 30-stokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy.
Wolne od tej składki pozostaną przychody, od których nie opłaca się składek na ubezpieczenia społeczne, a więc:
- zasiłki i wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy,
- przychody wyłączone z podstawy wymiaru składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, określone w § 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 z późn. zm.).
Składkę na FEP płatnicy będą rozliczać w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA i opłacać ją razem z innymi składkami w swoim terminie. W deklaracji trzeba będzie również podać liczbę stanowisk pracy w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze. Od 1 stycznia 2010 r. zmieniają się wzory formularzy przekazywanych do ZUS. Na wzorach dokumentów płatniczych pojawi się również informacja o rachunku, za pomocą którego będziemy uiszczać składki na FEP.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 sierpnia 2009 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 144, poz. 1181)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów. (Dz. U. Nr 186, poz. 1444)
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 listopada 2009 r. w sprawie wzoru bankowego dokumentu płatniczego należności z tytułu składek, do których poboru zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 202, poz. 1561)
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz 74, z późn. zm.)