Kto ma prawo do emerytury pomostowej
Prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi pod pewnymi warunkami, które pracownik musi spełnić łącznie. Po pierwsze pracownik musi się urodzić po dniu 31 grudnia 1948 roku. Po drugie musi posiadać odpowiedni wiek, który dla kobiet wynosi 55 lat, a dla mężczyzn 60 lat. Po trzecie, w związku z tym, że emerytury pomostowe przyznaje się za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, aby otrzymać emeryturę pomostową, pracownik musi posiadać okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat. Z tym warunkiem łączą się inne warunki. Przed dniem 1 stycznia 1999 roku pracownik musiał wykonywać prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto pracownik po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych.
Po czwarte wymagane jest legitymowanie się odpowiednio długim okresem składkowym i nieskładkowym, który dla kobiet wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet, a dla mężczyzn 25 lat.
Do okresów składkowych i nieskładkowych nie uwzględnia się okresów pracy w gospodarstwie rolnym.
Po piąte w celu uzyskania prawa do emerytury pomostowej z pracownikiem rozwiązano stosunku pracy.
Prawo do emerytury pomostowej powstaje z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia tego prawa.
Zobacz także: Dla kogo emerytura pomostowa
Do ustawy o emeryturach pomostowych dołączony jest wykaz pracy w szczególnych warunkach, który zawiera 40 rodzajów prac. Do pracy w szczególnych warunkach, która daje prawo do emerytury pomostowej zaliczymy między innymi:
- prace bezpośrednio przy przeróbce mechanicznej węgla oraz rud metali lub ich wzbogacaniu,
- prace pod ziemią bezpośrednio przy drążeniu tuneli w górotworze,
- prace bezpośrednio przy obsłudze wielkich pieców oraz pieców stalowniczych lub odlewniczych,
- prace bezpośrednio przy kuciu ręcznym w kuźniach,
- prace nurka lub kesoniarza, prace w komorach hiperbarycznych,
- prace rybaków morskich,
- prace na statkach żeglugi morskiej,
- prace na morskich platformach wiertniczych.
Zobacz także: Jakie prace znajdują się w wykazie prac w szczególnych warunkach
Prawo przewiduje również emeryturę pomostową dla osób zatrudnionych przy pracach w szczególnym charakterze. Prawo przywiduje 24 rodzaje prac w szczególnym charakterze. Zaliczymy do nich między innymi:
- prace pilotów statków powietrznych,
- prace kontrolerów ruchu lotniczego,
- prace funkcjonariuszy straży ochrony kolei,
- prace kierowców autobusów, trolejbusów oraz motorniczych tramwajów w transporcie publicznym,
- prace kierowców pojazdów uprzywilejowanych,
- prace członków zawodowych ekip ratownictwa (chemicznego, górskiego, morskiego, górnictwa otworowego),
- prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru.
Zobacz także: Jakie prace uznajemy za pracę w szczególnym charakterze
Wysokość emerytury pomostowej
Emerytura pomostowa stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat, ustalone według obowiązujących w dniu zgłoszenia wniosku o przyznanie emerytury pomostowej tablic średniego trwania życia. Emerytura pomostowa podlega corocznej waloryzacji.
Kwota emerytury pomostowej nie może być niższa niż kwota najniższej emerytury.
Zobacz także: W jakiej wysokości emerytura pomostowa
Zobacz także: Jak ustalana będzie wysokość emerytury pomostowej
Zamiast emerytury pomostowej rekompensata
Za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej przysługuje rekompensata. Rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 15 lat. Co oznacza, że na rekompensatę mogą liczyć osoby, które nie spełnią warunków wymaganych do uzyskania emerytury pomostowej, a pracowały przed 1 stycznia 2009 r. w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mają prawo do rekompensaty.
Zobacz także: Rekompensata zamiast emerytur pomostowych
Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego. Rekompensata ustalana jest przez ZUS po złożeniu wniosku o nową emeryturę z Funduszu Emerytur Społecznych. Wzór wniosku o rekompensatę sto formularz ZUS Rp – 1E.
Zobacz także: Wniosek o rekompensatę zamiast emerytury pomostowej
Praca a emerytura pomostowa
Na emeryturze pomostowej można pracować, ale pod pewnymi warunkami. Prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu lub wysokość emerytury pomostowej ulega zmniejszeniu z powodu osiągania przychodów z tytułu prowadzenia działalności zarobkowej objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego.
W przypadku, kiedy przychód z działalności zarobkowej nie przekroczy 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez prezesa GUS, emerytura pomostowa będzie wypłacana w pełnej wysokości. Natomiast w razie, gdy przychód przekroczy 70 proc., ale będzie niższy od 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy świadczenie ulegnie zmniejszeniu.
Zobacz także: Czy pobierając emeryturę pomostową można pracować
Zobacz także: Emerytura pomostowa a rozwiązanie umowy o pracę