ZUS: Okresy składkowe i dzień rozwiązania umowy o pracę decydują o wysokości emerytury

• Co ma wpływ na wysokość emerytury
• Dzień miesiąca zakończenia pracy przed emeryturą też jest ważny
• Komu grozi "groszowa" emerytura
• ZUS może ponownie przeliczyć emeryturę
• Okresy składkowe i nieskładkowe

Co ma wpływ na wysokość emerytury

Obliczając wysokość emerytury lub renty ZUS uwzględnia tzw. okresy składkowe i nieskładkowe na które składają się czas aktywności zawodowej, przebywania na zwolnieniach i pobierania zasiłków oraz innych świadczeń. Okresy składkowe to te, w których na konto emerytalne wpływają składki, dlatego to właśnie one determinują wysokość emerytury.

- Receptą na wysoką emeryturę jest wieloletnie gromadzenie składek na indywidualnym koncie emerytalnym czyli legalna praca. Kwota jaką zgromadziliśmy na koncie w ZUS jest dzielona przez ilość miesięcy naszego średniego dalszego życia. Praca bez umowy, bezpłatne urlopy, długie okresy na „chorobowym” czyli okresy nieskładkowe to okoliczności, które nie pomogą w wypracowaniu wysokiego świadczenia – wyjaśnia Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego. Jak podaje opolski ZUS w czołówce seniorów z najwyższymi emeryturami są mężczyźni. Staż pracy każdego z nich to co najmniej 55 lat, a w przypadku rekordzisty znacznie powyżej 60 lat. Kwoty najwyższych świadczeń brutto w regionie to prawie 29 tys. zł brutto, ponad 27 tys. zł brutto, a podium zamyka senior z emeryturą powyżej 24 tys. zł.

Osoby, którym ZUS wypłaca wysokie emerytury zwykle na nie przechodziły na emeryturę tuż po przekroczeniu powszechnego wieku emerytalnego. Jeśli pozwalały im na to warunki pracowały dłużej. Wieloletnia oskładkowana praca przekłada się na ponadprzeciętne emerytury wypłacane z ZUS. Środki gromadzone na indywidualnym koncie emerytalnym są dłużej odkładane, co roku waloryzowane, a statystyczna średnia długość życia w chwili złożenia wniosku o świadczenia się skraca. Suma składek na koncie emerytalnym jest dzielona przez niższą liczbę miesięcy, a efektem jest wyższa emerytura.

Dzień miesiąca zakończenia pracy przed emeryturą też jest ważny

Jeśli chcesz przejść na emeryturę to stosunek pracy najkorzystniej jest rozwiązać dzień lub dwa przed końcem miesiąca, a do końca miesiąca złożyć wniosek o emeryturę razem ze świadectwem pracy. Wtedy za ten miesiąc przysługuje pensja i całą emerytura. Jeśli rozwiążesz umowę ostatniego dnia miesiąca, a złożysz wniosek o emeryturę wraz ze świadectwem pracy nawet tego samego dnia, to emerytura będzie przyznana dopiero od następnego dnia po rozwiązaniu umowy o pracę.

- Dla osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny ale zamierzają złożyć wniosek co najmniej po miesiącu od tego momentu ważny jest dzień miesiąca w którym to zrobią. Najlepiej wniosek złożyć po dacie urodzenia, wówczas średnie dalsze trwanie życia będzie krótsze o jeden miesiąc, czyli korzystniejsze – dodaje Sebastian Szczurek z opolskiego ZUS-u.

Powyższa sytuacja nie dotyczy jednak osób, które prowadzą działalność gospodarczą – nie trzeba jej kończyć ani zawieszać w momencie przechodzenia na emeryturę. Nie trzeba także rozwiązywać umów zlecenia ani o dzieło.

Komu grozi "groszowa" emerytura

Osoby, które nie podejmują aktywności zawodowej i nie opłacają składek, nie zbierają kapitału z którego wyliczana jest przyszła emerytura. Stąd często tzw. „groszowe” emerytury.

- W województwie opolskim najniższe emerytury nie przekraczają 1,5 złotego „na rękę”. Osoby, którym wypłacamy co miesiąc tak niewielkie pieniądze, wykazały skromne okresy składkowe czyli najwyżej kilkanaście tygodni – informuje Sebastian Szczurek, rzecznik prasowy ZUS na Opolszczyźnie.

ZUS może z urzędu podwyższyć nawet „groszowe” świadczenie do wysokości minimalnej gwarantowanej emerytury, jednak po spełnieniu kluczowego warunku. Jeśli kobieta pracowała przez minimum 20 lat, a mężczyzna przez 25 lat to ZUS przyzna kwotę najniższej ustawowej emerytury, jeśli nie – to senior dostanie tyle ile wynika z działania matematycznego czyli podzielenia kapitału emerytalnego zapisanego na koncie w ZUS przez dalszą średnią trwania życia.

ZUS może ponownie przeliczyć emeryturę

Czy emeryturę można ponownie wyliczyć? Przeliczenie emerytury jest możliwe ale tylko w określonych okolicznościach. Na przykład wtedy, gdy senior, który osiągnął powszechny wiek emerytalny i przeszedł na emeryturę nadal pracuje i z tego tytułu odprowadza składki w ZUS lub dostarczy dokumenty potwierdzające zatrudnienie, które nie były uwzględnione przy pierwszorazowym wyliczaniu świadczenia.

Przeliczenie jest możliwe, bo nowe dokumenty potwierdzające pracę mogą podwyższyć kapitał początkowy, a jeśli emeryt pracuje, do ZUS-u wpływają nowe składki na ubezpieczenie społeczne. Bez nowych dowodów na pracę w przeszłości lub bez kontynuowania oskładkowanej aktywności zawodowej, składanie wniosku o przeliczenie emerytury nie ma sensu, ponieważ na koncie emerytalnym seniora nic się nie zmienia.

Okresy składkowe i nieskładkowe

To głównie okresy składkowe decydują o wysokości emerytury, jednak w niektórych sytuacjach również okresy nieskładkowe mogą przyczynić się podwyższenia świadczenia. Warto pamiętać, że okresy nieskładkowe zostaną zaliczone do ogólnego stażu pracy w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udokumentowanych okresów składkowych. Wyjątek stanowią okresy urlopów wychowawczych i przerw na wychowywanie dzieci do 4 roku życia w wymiarze do 6 lat, które nie podlegają ograniczeniu do 1/3 i są obliczane - do ustalenia kapitału początkowego - jako okresy składkowe. Zatem podczas ustalania prawa do świadczenia emerytalnego okresy składkowe brane są pod uwagę w pełnym wymiarze, to znaczy tyle, ile rzeczywiście trwały, natomiast okresy nieskładkowe tylko w wysokości nieprzekraczającej 1/3 łącznej wysokości okresów składkowych. Dzięki temu rozwiązaniu osoby studiujące mogą liczyć na doliczenie czasu studiów do ogólnego stażu , jeśli nie przekroczy on 1/3 wysokości tych składkowych.

Sebastian Szczurek, Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS województwa opolskiego