Emerytura częściowa - kto może z niej skorzystać?

Zasady uzyskania uprawnień do emerytury częściowej oraz ustalania wysokości świadczenia i wypłaty określają przepisy art. 26 b ustawy emerytalnej w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r.

Zasady przyznawania emerytury częściowej

Emerytura częściowa przysługuje ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r., którzy nie osiągnęli wieku właściwego ze względu na datę urodzenia, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

• kobieta osiągnęła co najmniej 62 lata życia i posiada co najmniej 35-letni okres składkowy i nieskładkowy,
• mężczyzna osiągnął co najmniej 65 lat życia i posiada co najmniej 40-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Powyższe oznacza, że na emeryturę częściową może przejść:

• kobieta urodzona po dniu 31 grudnia 1958 r. oraz
• mężczyzna urodzony po dniu 31 grudnia 1948 r.

jeżeli spełnią - odpowiednio - powyżej wymienione warunki dotyczące stażu ubezpieczeniowego.

Pierwsza emerytura częściowa może być przyznana po dniu 31 grudnia 2013 r. (mężczyźnie).

Przy ustalaniu wymaganego 35 lub 40-letniego okresu składkowego i nieskładkowego - uwzględnia się - analogicznie, jak przy ustalaniu uprawnień do emerytury na dotychczasowych zasadach:

• w pierwszej kolejności - okresy składkowe,
• następnie - okresy nieskładkowe w wymiarze nie dłuższym niż 1/3 okresów składkowych,
• w dalszej kolejności - okresy składkowe uzupełniające (okresy rolne - art. 10 ustawy emerytalnej), jeżeli wymiar okresów składkowych i nieskładkowych jest krótszy niż 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn,
• w ostatniej kolejności - okres pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy na zasadach określonych w art. 10 a ustawy emerytalnej, jeżeli łączny wymiar okresów wymienionych w pkt 1 - 3 jest krótszy niż 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Do uzyskania uprawnień do emerytury częściowej nie jest wymagane rozwiązanie stosunku pracy - jeżeli ubezpieczony jest pracownikiem.

Zobacz: Jaka jest wysokość odprawy emerytalnej?

Ustalanie wysokości emerytury częściowej

W celu obliczenia wysokości emerytury częściowej ustala się pełną wysokość emerytury w myśl nowych zasad.

Podstawę obliczenia tej emerytury stanowi suma kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego i kwoty zwaloryzowanych składek emerytalnych, zewidencjonowanych do końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury częściowej.

Przy ustalaniu podstawy obliczenia częściowej emerytury uwzględnia się:

• tylko kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego (I filar - bez składek zewidencjonowanych na subkoncie i rachunku w OFE) - jeżeli ubezpieczona/y jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego,
• zwiększenie rolne - jeżeli ubezpieczona/y legitymuje się okresem opłacania składek na ubezpieczenie rolne, krótszym niż 25 lat.
• Po ustaleniu pełnej wysokości emerytury częściowej nie stosuje się podwyższenia jej kwoty do kwoty świadczenia najniższego, w myśl art. 87 ustawy emerytalnej.

Podstawę obliczenia emerytury dzieli się przez średnie dalsze trwanie życia właściwe - według obowiązujących tablic - dla wieku, w którym ubezpieczona/y przechodzi na częściową emeryturę.

Wysokość emerytury częściowej stanowi 50 % kwoty obliczonej z zastosowaniem w/w zasad - kwota ta nie podlega podwyższeniu do kwoty emerytury najniższej.

Zasady wypłaty emerytury częściowej

Emerytura częściowa nie podlega zawieszeniu ani zmniejszeniu z tytułu osiągania przychodów - bez względu na ich źródło.

Z kwoty tej emerytury dokonuje się potrąceń i egzekucji, przy zachowaniu kwoty wolnej od potrąceń i egzekucji - jak dla emerytury.

Wypłata emerytury częściowej może być kontynuowana także po osiągnięciu wieku emerytalnego, określonego według daty urodzenia - do czasu złożenia wniosku o emeryturę w pełnej wysokości.

Zobacz: Wydłużony wiek emerytalny a ochrona stosunku pracy

Źródło: Zakład Ubezpieczeń Społecznych