Do 3 października 2018 r. potrwają konsultacje społeczne projektu ustawy o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym. Przygotowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ustawa wprowadza nowy typ świadczenia, które będzie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Rodzicielskie świadczenie uzupełniające, nazywane potocznie mama plus, mama 4 plus czy matczyną emeryturą ma przysługiwać osobom, które urodziły i wychowały bądź wychowały co najmniej 4 dzieci.
Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami PREMIUM
Celem nowej formy wsparcia jest zapewnienie niezbędnych środków utrzymania osobom, które zrezygnowały z zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej albo ich nie podjęły ze względu na wychowanie dzieci.
Zgodnie z projektowaną ustawą wysokość świadczenia nie będzie niższa niż wysokość najniższej emerytury. Kwota ta ma podlegać corocznej waloryzacji. W przypadku ustalonego prawa do emerytury lub renty kwota wsparcia będzie dopełnieniem do wysokości najniższej emerytury.
Warunki przyznania świadczenia
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające ma przysługiwać kobietom, które osiągnęły wiek 60 lat oraz mężczyznom, po osiągnięciu wieku 65 lat.
Osoby te otrzymają wsparcie, jeżeli nie posiadają niezbędnych środków utrzymania lub otrzymywane przez nich emerytury lub renty są niższe niż wysokość najniższej emerytury. Fakty ten będzie potwierdzany odpowiednimi oświadczeniami lub zaświadczeniami.
Pani Lidia utrzymuje się z wynajmowania pokoi letnikom w ramach prowadzonego przez siebie gospodarstwa agroturystycznego. Dochód z takiej działalności będzie uwzględniony przez organ, decydujący o otrzymaniu świadczenia.
Pełną listę dochodów, które należy wykazać przy ubieganiu się o świadczenie zawiera projekt przedmiotowej ustawy. Są nimi:
a) przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200, z późn. zm ), pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,
b) dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
c) inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych:
- renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
- renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
- świadczenia pieniężne oraz ryczałt energetyczny określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,
- dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
- świadczenie pieniężne określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę Niemiecką lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,
- emerytury i renty otrzymywane przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939-1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów,
- świadczenia pieniężne wypłacane osobom uprawnionym na podstawie ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz. U. poz. 1824, z 2010 r. poz. 1465 oraz z 2011 r. poz. 696),
- renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia otrzymywane przez ofiary wojny oraz członków ich rodzin, renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945, otrzymywane z zagranicy,
- emerytury i renty zagraniczne,
- zasiłki chorobowe i zasiłki macierzyńskie określone w przepisach o ubezpieczeniu rolników, zasiłki i świadczenia określone w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368 oraz z 2018 r. poz. 1076),
- środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc,
- należności ze stosunku pracy osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywających czasowo za granicą - w wysokości odpowiadającej równowartości diety z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, wydanych na podstawie art. 775 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, 1000 i 1076),
- należności pieniężne wypłacone policjantom, żołnierzom, celnikom i pracownikom jednostek wojskowych i jednostek policyjnych użytych poza granicami państwa w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a także należności pieniężne wypłacone żołnierzom, policjantom, celnikom i pracownikom pełniącym funkcje obserwatorów w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych,
- dochody członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne,
- kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,
- należności pieniężne otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,
- dodatki za tajne nauczanie określone w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967),
- dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej określonej w przepisach o specjalnych strefach ekonomicznych,
- ekwiwalenty pieniężne za deputaty węglowe określone w przepisach o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”,
- ekwiwalenty z tytułu prawa do bezpłatnego węgla określone w przepisach o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006,
- świadczenia określone w przepisach o wykonywaniu mandatu posła i senatora,
- dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,
- dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą Rzeczypospolitej Polskiej: podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne,
- renty określone w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
- świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów,
- kwoty otrzymane na podstawie art. 27f ust. 8-10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- świadczenie pieniężne i pomoc pieniężną określone w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 690).
Polecamy serwis: Emerytury
Istotnym warunkiem jest urodzenie i wychowanie (w przypadku matek) lub wychowanie co najmniej czworga dzieci.Chodzi tu o dzieci własne lub współmałżonka lub dzieci przysposobione.
W pierwszej kolejności uprawnienie do otrzymania świadczenia będzie przysługiwało matce. Ojciec otrzyma pieniądze, jeżeli matka zmarła lub porzuciła dzieci.
Świadczenie może być przyznane osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiadającym po ukończeniu 16. roku życia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przez okres co najmniej 10 lat, jeżeli są:
1) obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub
2) posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej albo cudzoziemcami, do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
W trakcie pobierania świadczenia należy zamieszkiwać w Polsce.
Wyjątki
W pewnych sytuacjach organ odmówi przyznania matczynej emerytury. Świadczenie nie będzie bowiem przysługiwało :
- osobie, którą sąd pozbawił władzy rodzicielskiej lub której sąd ograniczył władzę rodzicielską przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej;
- w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowania małoletnich dzieci;
- gdy po przyznaniu świadczenia osoba która je pobiera jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności lub przebywa w całodobowych placówkach odwykowych dla osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków lub innych środków odurzających.
Konieczny wniosek
Rodzicielskie świadczenie uzupełniające nie będzie przysługiwało automatycznie. Aby je otrzymać, należy złożyć odpowiedni wniosek. do ZUS lub KRUS i dołączyć do niego akty urodzenia dzieci. Niezbędne jest również oświadczenie, w którym wnioskodawca potwierdza czy:
- pozostaje w zatrudnieniu lub prowadzi inną działalność zarobkową;
- jest uprawniony do emerytury lub renty;
- posiada gospodarstwo rolne;
- prowadzi dział specjalny produkcji rolnej;
- uzyskuje inne dochody.
Okoliczności te będą mogły zostać potwierdzone również odpowiednimi zaświadczeniami (np. z urzędu skarbowego, urzędu gminy).
Zdecyduje organ
Przyznanie świadczenie nastąpi w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez ZUS lub KRUS. Każda sprawa powinna być przez organ badana w sposób indywidualny, sama zaś decyzja ma mieć uznaniowy charakter. Od decyzji odmawiającej przyznania świadczenia będzie przysługiwało prawo do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Podstawa prawna:
Projekt ustawy o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (etap legislacyjny: konsultacje publiczne)
Zobacz również: Emerytura dla matek w 2019 r.