Minimalna emerytura w 2019 r. - nowy mechanizm waloryzacji emerytur i rent
Źródło: emerytura.gov.pl
Czym jest emerytura?
Emerytura to świadczenie pieniężne wypłacane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych osobom, które po osiągnięciu wieku emerytalnego decydują się na zaprzestanie aktywności zawodowej. Celem świadczenia jest zabezpieczenie bytu tych osób. Emerytura przyznawana jest na wniosek lub – w określonych sytuacjach – z urzędu.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Prawo, a nie obowiązek
Przejście na emeryturę to prawo, a nie obowiązek. Po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego od decyzji każdej osoby zależy, czy z tego prawa zechce skorzystać od razu czy później ze względu na chęć kontynuowania aktywności zawodowej. Co ważne – im później przejdziesz na emeryturę, tym jej wysokość będzie większa. Wysokość emerytury zależy bowiem od sumy opłaconych i zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego i kwoty środków zgromadzonych na subkoncie oraz średniego dalszego trwania życia.
Kiedy można przejść na emeryturę?
Od 1 października 2017 roku powszechny wiek emerytalny będzie wynosił 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn. Po osiągnięciu tego wieku kobiety i mężczyźni mogą zdecydować o kontynuowaniu pracy zawodowej lub zaprzestaniu tej aktywności i przejściu na emeryturę.
Kto może przejść na emeryturę w wieku 60 i 65 lat?
Z przejścia na emeryturę będą mogły skorzystać osoby, które:
- skończą 60 lub 65 lat po 30 września 2017 roku,
- skończą 60 lub 65 lat do 30 września 2017 roku, ale jednocześnie nie osiągną do tego czasu podwyższonego wieku emerytalnego, a więc takiego, który obowiązuje obecnie,
- do 30 września 2017 roku osiągną podwyższony wiek emerytalny, jeżeli nie mają jeszcze przyznanej powszechnej emerytury.
Warunkiem otrzymania emerytury – poza osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego – jest również udokumentowanie jakiegokolwiek okresu ubezpieczenia oraz rozwiązanie stosunku pracy.
Co składa się na emeryturę osób urodzonych przed 1949 r.?
Emerytura składa się z tzw. części socjalnej i części stażowej.
Część socjalna to stały, obowiązkowy i ustalany w jednej wysokości składnik emerytury. Jest on obliczany jako 24% kwoty bazowej obowiązującej w dacie zgłoszenia wniosku o emeryturę lub powstania prawa do tego świadczenia. Dla emerytur przyznawanych od 1 marca 2017 roku do 28 lutego 2018 roku część socjalna wynosi 848,85 złotych (24% z kwoty bazowej wynoszącej 3536,87 złotych).
Część stażowa z kolei jest tym składnikiem emerytury, który odzwierciedla wymiar przebytych okresów składkowych i nieskładkowych oraz podstawę wymiaru emerytury. Ustala się ją, licząc:
- po 1,3% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów składkowych,
- po 0,7% podstawy wymiaru emerytury za każdy rok okresów nieskładkowych.
Jak obliczamy emeryturę osób urodzonych po 1948 r.?
Aby ustalić wysokość emerytury, należy podzielić sumę kapitału początkowego i składek zapisanych na indywidualnym koncie w ZUS przez tzw. średnie dalsze trwanie życia – jest to wskaźnik statystyczny, który określa średnią liczbę miesięcy życia, jaka pozostała osobom w danym wieku. Średnie dalsze trwanie życia ustala się według tablicy trwania życia obowiązującej w dniu:
- złożenia wniosku o emeryturę,
- osiągnięcia wieku emerytalnego lub
- przyznania Ci emerytury z urzędu (w miejsce pobieranej wcześniej renty z tytułu niezdolności do pracy).
Czym są okresy składkowe i nieskładkowe?
Okresy składkowe to takie, które są związane z aktywnością zawodową. Chodzi tu o okresy zatrudnienia, samodzielnego opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe (na przykład z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej) oraz inne okresy uwzględniane jako okresy składkowe.
Okresami nieskładkowymi są natomiast okresy braku aktywności zawodowej, które są uwzględniane przy ustalaniu emerytury i renty.
Przykładem okres nieskładkowego jest okres nauki w szkole wyższej na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki, czy okresy pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego.
Co to jest kapitał początkowy?
Kapitał początkowy stanowi kwota, która zastępuje sumę składek zgromadzonych przez osoby, które pracowały przed 1999 rokiem, a więc przed utworzeniem indywidualnych kont w ZUS. Kapitał początkowy jest odtwarzany na podstawie stażu ubezpieczeniowego oraz wysokości zarobków danej osoby przed wspomnianym rokiem.
W każdej chwili można złożyć wniosek o obliczenie lub przeliczenie kapitału początkowego. Do wniosku należy dołączyć m. in. dokumenty, które potwierdzają wysokość wynagrodzenia.
Czy trzeba mieć odpowiedni staż ubezpieczeniowy?
W przypadku osób urodzonych po 1948 r. staż ubezpieczeniowy nie ma wpływu na przyznanie prawa do emerytury. Ma jednak duże znaczenie dla ustalenia jej wysokości. Od stażu ubezpieczeniowego zależy też prawo ustalenia emerytury minimalnej. W myśl nowych przepisów, w stosunku do kobiet od dnia 1 października 2017 r. wymagany staż zostanie obniżony z 22 do 20 lat. W odniesieniu do mężczyzn staż ubezpieczeniowy uprawniający do emerytury minimalnej pozostanie na niezmienionym poziomie – 25 lat.
Jak ubiegać się o emeryturę?
Po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego należy złożyć wniosek o emeryturę. Formularz takiego wniosku można znaleźć na stronie www.zus.pl w zakładce „Wzory formularzy” oraz w każdej placówce ZUS.
Ubieganie się o emeryturę wymaga rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą. Otrzymane od niego świadectwo pracy należy złożyć wraz z wnioskiem o emeryturę.