Emerytura policyjna
Emerytura policyjna przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej, który ma ustalone prawo do emerytury policyjnej.
Przed 1 stycznia 2013 r.
Jeśli służba została podjęta do dnia 31 grudnia 2012 r. włącznie, prawo do emerytury przysługuje po 15 latach służby. Wyjątek stanowi funkcjonariusz, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby i okresów z nią równorzędnych.
Ustawa reguluje dodatkowe wymagania w przypadku funkcjonariuszy Służby Celnej lub funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej. Muszą mieć ukończone 55 lat życia i posiadać staż służby co najmniej 5 lat:
- przy wykonywaniu zadań określonych odpowiednio w art. 1 ust. 2 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej lub w art. 2 ust. 1 pkt 4–6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej lub
- służby w Służbie Celno-Skarbowej.
Polecamy: PPK dla pracownika
Kwota emerytury policyjnej
Wysokość emerytury policyjnej funkcjonariusza rozpoczynającego służbę przed 1 stycznia 2013 r. zależy od uposażenia należnego funkcjonariuszowi na ostatnio zajmowanym stanowisku. Jest ono równoznaczne z podstawą wymiaru emerytury. Została uregulowana na poziomie 40% wynagrodzenia otrzymywanego na ostatnim zajmowanym przez niego stanowisku. Za każdy dodatkowy rok służby świadczenie emerytalne wzrasta o 2,6% podstawy wymiaru emerytury.
Kwota emerytury policyjnej bez wliczania dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych nie może być niższa niż 75% podstawy wymiaru emerytury czyli 75% uposażenia funkcjonariusza na ostatnio zajmowanym stanowisku. Jeśli emerytura została powiększona o 15% podstawy wymiaru ze względu na wystąpienia u emeryta inwalidztwa związanego ze służbą, kwota emerytury może maksymalnie wynieść 80% podstawy wymiaru emerytury. Ponadto emerytura policyjna nie może być niższa od najniższej emerytury. Od 1 marca 2019 r. do 29 lutego 2020 r. najniższa emerytura wynosi 1100 zł.
Po 31 grudnia 2012 r.
Dotychczas funkcjonariusz, który rozpoczął po raz pierwszy służbę w 2013 r. lub w latach późniejszych mógł przejść na emeryturę po 25 latach służby i po ukończeniu 55 lat życia. Emerytura dla funkcjonariusza wynosi 60% podstawy jej wymiaru za 25 lat służby i wzrasta o 3% za każdy kolejny rok służby.
Aktualnie wymóg osiągnięcia wieku 55 lat został zniesiony. Dnia 2 lipca 2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw. Ustawa została uchwalona przez Sejm 19 lipca 2019 r. Prezydent RP podpisał ją w dniu 13 sierpnia 2019 r. Warunkiem uzyskania emerytury przez funkcjonariusza, który najwcześniej w 2013 r. rozpoczął po raz pierwszy służbę, jest więc 25 lat służby. Nowa regulacja ma obowiązywać z mogą wsteczną od 1 lipca 2019 r.
W przypadku funkcjonariusza rozpoczynającego służbę w 2013 r. bądź w latach późniejszych podstawę wymiaru emerytury stanowi średnie uposażenie funkcjonariusza należne przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez funkcjonariusza. Jeśli funkcjonariusz nie wskaże kolejnych lat kalendarzowych, podstawę wymiaru emerytury stanowi średnie wynagrodzenie należne mu przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających rok zwolnienia ze służby.
Kwota emerytury bez uwzględnienia dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych z art. 25 przedmiotowej ustawy nie może przekroczyć 75% podstawy jej wymiaru.
Dodatki do emerytury policyjnej
Do dodatków do emerytury policyjnej można zaliczyć dodatek pielęgnacyjny. Ponadto funkcjonariusze mogą liczyć na środki z funduszu socjalnego, prawo do lokalu mieszkalnego oraz pomoc w budownictwie mieszkaniowym.
Dodatek pielęgnacyjny
Dodatek pielęgnacyjny uregulowany jest w art. 75 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przysługuje emerytowanemu funkcjonariuszowi w dwóch przypadkach:
- uznanie za osobę całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji;
- ukończenie 75 lat życia.
W pierwszym przypadku należy wnioskować o zwiększenie emerytury o dodatek pielęgnacyjny. Do wniosku dołącza się zaświadczenie o stanie zdrowia (DRUK), które można pobrać ze strony ZER MSWiA. Lekarz prowadzący wypełnia druk najpóźniej na miesiąc przed złożeniem wniosku o dodatek. Dołącza się do niego posiadane informacje i dokumenty dotyczące stanu zdrowia emeryta. Następnie komisja lekarska podległa ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych po zbadaniu emeryta wydaje orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji.
W drugiej sytuacji emerytura zostanie powiększona z urzędu i wypłacona razem z dotychczas pobieranym świadczeniem emerytalnym.
Kwota dodatku pielęgnacyjnego podlega corocznej waloryzacji. Od 1 marca 2019 r. do 29 lutego 2020 r. wynosi 222,01 zł.
Osoba pobierająca emeryturę policyjną, która przebywa w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym nie otrzyma dodatku pielęgnacyjnego. Wyjątkiem jest przebywanie poza tą placówką przez okres dłuższy niż 2 tygodnie w miesiącu.
Dodatek pielęgnacyjny nie przysługuje emerytowi, który pobiera zasiłek pielęgnacyjny.
Fundusz socjalny
Ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji przyznaje osobom uprawnionym do zaopatrzenia emerytalnego oraz członkom ich rodzin prawo do świadczeń socjalnych z tworzonego na ten właśnie cel funduszu socjalnego.
Fundusz ten tworzy się z corocznego odpisu w wysokości 0,5% rocznych środków planowanych na emerytury i renty. Gromadzone są na specjalnych, odrębnych rachunkach bankowych. Środki skoncentrowane w ramach funduszu przeznacza się na finansowanie świadczeń socjalnych. Niewykorzystane sumy przechodzą na kolejny rok kalendarzowy.
Kwota gromadzonych środków może zostać powiększona o odsetki od środków tego funduszu na rachunku bankowym oraz darowizny oraz zapisy osób fizycznych i prawnych.
Ustawodawca zobowiązuje Ministra właściwego do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, Ministra Obrony Narodowej i Ministra Sprawiedliwości do określenia w drodze rozporządzenia sposobu podziału środków funduszu socjalnego pomiędzy jego dysponentów oraz zakresu i sposobów korzystania ze świadczeń z tego funduszu.
Ponadto Prezes Rady Ministrów określa w drodze rozporządzenia sposób podziału środków funduszu socjalnego pomiędzy jego dysponentów oraz zakres i sposoby korzystania ze świadczeń z tego funduszu w odniesieniu do emerytów i rencistów Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz członków ich rodzin, uwzględniając rodzaje świadczeń, dysponentów środków funduszu oraz tryb przyznawania świadczeń. Zgodnie z powyższym funkcjonuje Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 września 2007 r. w sprawie funduszu socjalnego emerytów i rencistów Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Centralnego Biura Antykorupcyjnego oraz ich rodzin (Dziennik Ustaw rok 2014 poz. 1731), Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 grudnia 2018 r. w sprawie funduszu socjalnego emerytów i rencistów Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celnej i Służby Celno-Skarbowej oraz ich rodzin (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 2391) oraz Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 listopada 2018 r. w sprawie funduszu socjalnego emerytów i rencistów Służby Więziennej oraz członków ich rodzin (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 2299). Wymienione akty prawne regulują szczegóły przyznawania świadczeń socjalnych w poszczególnych jednostkach organizacyjnych.
Prawo do lokalu mieszkalnego
Co więcej, funkcjonariusze będący emerytami mają prawo do lokalu mieszkalnego. Regulacja dotyczy mieszkań będących w dyspozycji odpowiednio ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Ministra Sprawiedliwości lub podległych im organów bądź Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Szefa Służby Wywiadu Wojskowego. Wielkość mieszkania powinna odpowiadać rozmiarowi, który przysługiwał uprawnionemu w dniu zwolnienia ze służby. Szczegóły uprawnienia zostały uregulowane w przepisach dotyczące lokali mieszkalnych dla funkcjonariuszy (rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji).
Omawiane prawo przysługuje także członkom rodzin uprawnionym do renty rodzinnej po funkcjonariuszach spełniających w chwili śmierci warunki wymagane do przyznania emerytury lub renty policyjnej, oraz po zmarłych emerytach i rencistach. Co istotne, prawo to przysługuje im jedynie do czasu przydzielenia zastępczego lokalu mieszkalnego. Nie może być to jednak okres krótszy niż czas posiadania uprawnień do policyjnej renty rodzinnej.
Prawo do lokalu mieszkalnego nie dotyczy funkcjonariuszy Służby Celnej oraz funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej.
Pomoc w budownictwie mieszkaniowym
Zgodnie z ustawą emerytom policyjnym (z wyłączeniem emerytów i rencistów Służby Celnej oraz Służby Celno-Skarbowej) zapewnia się pomoc w budownictwie mieszkaniowym na zasadach przewidzianych dla funkcjonariuszy.
Wypłata emerytury
Co do zasady emerytura należy się od dnia powstania prawa do tego świadczenia. Nie można jednak otrzymać jej wcześniej niż od miesiąca złożenia wniosku o emeryturę lub w którym wydano decyzję z urzędu.
Wypłaty emerytury policyjnej w stosunku do funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa i Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celnej, Służby Celno-Skarbowej oraz członków ich rodzin dokonuje Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji miesięcznie w dniu ustalonym jako termin płatności:
- na wniosek osoby uprawnionej na jej rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej;
- do rąk osoby uprawnionej za pośrednictwem:
a) poczty,
b) innych osób prawnych upoważnionych do prowadzenia działalności w zakresie doręczenia świadczeń.
W przypadku świadczeń emerytalno-rentowych funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz ich rodzin wypłaty dokonuje Dyrektor Biura Emerytalnego Służby Więziennej.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 288)
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 1270)