Prawo emeryta do dodatków
Prawo do dodatków do emerytury przysługuje na podstawie wielu ustaw. Dodatki do świadczeń emerytalnych przewiduje przede wszystkim ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto dodatki przewidują:
- ustawa z dnia 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego;
- ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela;
- ustawa z dnia 8 września 2000 roku o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe";
- ustawa z dnia 6 lipca 2007 roku o ekwiwalencie pieniężnym z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla osób uprawnionych z przedsiębiorstw robót górniczych;
- ustawa z dnia 2 września 1994 roku o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych.
W przypadku, kiedy emeryt jest uprawniony do: dodatku kombatanckiego lub świadczenia przysługującego w wysokości tego dodatku, określonych w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, dodatku określonego w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, dodatku za tajne nauczanie, świadczenia pieniężnego określonego w przepisach o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud urany i batalionach budowlanych lub świadczenia pieniężnego określonego w przepisach o osobach deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR, przysługuje mu tylko jedno z tych świadczeń lub jeden z tych dodatków. Emerytowi przysługuje dodatek wyższy lub wybrany przez niego.
Zobacz także: Kiedy emerytowi przysługują dodatki do emerytury
Zobacz także: Jak emeryt może otrzymać dodatki do swojej emerytury
Rodzaje dodatków do emerytury
Emeryt ma prawo do następujących dodatków do swojego świadczenia:
- dodatku pielęgnacyjnego,
- dodatku kombatanckiego,
- dodatku za tajne nauczanie,
- dodatku kompensacyjnego,
- ryczałtu energetycznego,
- świadczenia dla osób deportowanych do pracy przymusowej i osadzonych w obozach pracy,
- świadczenia dla żołnierzy zastępczej służby wojskowej, przymusowo zatrudnianych w kopalniach i batalionach budowlanych,
- świadczenia dla byłych żołnierzy górników,
- świadczenia pieniężne dla osób będących cywilnymi niewidomymi ofiarami działań wojennych,
- ekwiwalentu pieniężny dla byłych pracowników kolejowych,
- ekwiwalentu pieniężny z tytułu prawa do bezpłatnego węgla dla byłych pracowników kopalni całkowicie likwidowanej.
Dodatek za tajne nauczanie przysługuje emerytom, którzy w czasie okupacji prowadzili tajne nauczanie. Z uprawnienia dodatku za tajne nauczanie otrzymać mogą również emeryci, którzy przed dniem 1 września 1939 roku nauczali w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska.
Zobacz także: Dodatek za tajne nauczanie
Aby otrzymać dodatek pielęgnacyjny należy złożyć wniosek w dowolnej jednostce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przy czym sprawę rozpatruje jednostka ZUS, która wypłaca emerytowi emeryturę. Emerytowi pobierającemu świadczenie przysługuje dodatek pielęgnacyjny, jeśli jest niezdolny do pracy lub do samodzielnej egzystencji. Emeryt, który ukończył 75 rok życia dodatek pielęgnacyjny otrzyma z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z urzędu.
Zobacz także: Dodatek pielęgnacyjny do emerytury
Dodatek kombatancki przysługuje, jak sama nazwa wskazuje przysługuje kombatantom, czyli osobom, które brały udział w wojnach, działaniach zbrojnych i powstaniach narodowych, wchodząc w skład formacji wojskowych lub organizacji walczących o suwerenność i niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej. Do otrzymania dodatku kombatanckiego potrzebna jest decyzja Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Zobacz także: Kto ma prawo do dodatku kombatanckiego do emerytury
Dodatek kompensacyjny przysługuje kombatantom i innym osobom uprawnionym oraz wdowom i wdowcom pozostałym po tych osobach, którzy są emerytami bądź inwalidami lub pobierają uposażenie w stanie spoczynku albo uposażenie rodzinne.
Wysokość dodatków do emerytury
Jak wspomniano na wstępie część dodatków zostaje corocznie waloryzowana, co powoduje ich podwyższenie. Waloryzacja dodatków ma związek z waloryzacją rent i emerytur. Co roku w marcu waloryzacji podlegają: dodatek pielęgnacyjny, dodatek za tajne nauczanie, dodatek kombatancki, dodatek za tajne nauczanie, świadczenie dla osób deportowanych do pracy przymusowej i osadzonych w obozach pracy oraz świadczenie dla żołnierzy zastępczej służby wojskowej, przymusowo zatrudnianych w kopalniach i batalionach budowlanych.
Zobacz także: Kiedy dodatki do emerytury są podwyższane
Zobacz także: Czy dodatki do emerytury są waloryzowane