Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 lutego 2011 r. zmieniło rozporządzenie w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego. Na podstawie tego rozporządzenia wydłużono listę wykroczeń, za które straż miejska może ukarać mandatem karnym. Strażnicy są więc uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego za pewne naruszenia z rozszerzonej listy wykroczeń uregulowanych w ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń.
Zgodnie z art. 106 Kodeksu wykroczeń kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany.
Mandat, strażnicy mogą dać rodzicowi lub opiekunowi, który ma obowiązek opieki lub nadzoru nad dzieckiem do lat 7 albo inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem w okolicznościach niebezpiecznych dla jej zdrowia.
Osoba będzie karana za wykroczenie, nawet wówczas gdy ujemne skutki zdarzenia nie nastąpiły. Osobą ponoszącą odpowiedzialność na podstawie tego przepisu może być tylko osoba na której ciążył obowiązek opieki lub nadzoru nad osobą małoletnią lub osobą nieporadną.
Zobacz: Jak chronione są prawa dziecka?
Obowiązek ten może wynikać z ustawy (np. obowiązek rodziców), z orzeczenia sądu (np. obowiązek opiekuna), z umowy (np. zobowiązanie przewodnika mającego poprowadzić wycieczkę uczestników kolonii), a także z sytuacji faktycznej (np. chwilowa opieka nad dzieckiem ze strony osoby znajomej lub sąsiadki).
Mandat może grozić za pozostawienie dziecka przez rodzica na parkingu przed sklepem w zamkniętym samochodzie w sytuacji, gdy jest upał lub duży mróz i mogłoby to zagrozić życiu dziecka.
Kodeks karny przewiduje również kwalifikowany typ tego przestępstwa, którego istota wynika ze szczególnego stosunku sprawcy wobec osoby narażonej, a mianowicie obowiązku opieki nad nią. Jeżeli na sprawcy ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Przewodnik turystyczny ponosi odpowiedzialność za pozostawienie małoletniego do lat 7 lub osoby niezdolnej rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem w okolicznościach niebezpiecznych dla jej zdrowia, np. na mrozie, w czasie ulewnego deszczu grożącego przemoczeniem, a w konsekwencji również przeziębieniem, bądź też dopuści do kąpieli takiej osoby w wodzie zimnej lub zanieczyszczonej itp.
Zobacz serwis: Dziecko i prawo