Odpowiedzialność za dziecko do 13 roku życia
Małoletni, który nie ukończył 13 lat, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Rodzice, którzy są przedstawicielami ustawowymi dziecka muszą naprawić wyrządzoną szkodę. Gdy od osób zobowiązanych poszkodowany nie będzie mógł uzyskać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody, a dziecko ma pewien majątek, to wówczas można żądać od niego naprawienia szkody.
Sytuacja taka zachodzi wówczas, gdy z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątku osoby pokrzywdzonej i sprawcy, wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.
Również osoby, które wykonują swoje obowiązki związane z nadzorem wynikającym z umowy lub ustawy, jak również osoby, które sprawują stała pieczę ponoszą odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez dziecko. Osoba sprawując nadzór lub pieczę ma prawo bronić się tzn. wskazać, że czyniła zadość obowiązkowi nadzoru albo, że szkoda powstałaby również wówczas, gdyby starannie wykonywała nadzór.
Zobacz również: Czy sąd może ingerować we władzę rodzicielską?
Odpowiedzialność za dziecko po 13 roku życia
Dziecku, które ukończyło 13 lat, można przypisać winę za wyrządzoną szkodę, gdy pozwala na to jego poziom rozwoju. Czyn musi mieć również charakter bezprawny.
Dzieci w wieku od 13 do 18 roku życia posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych i mogą odpowiadać za wyrządzoną szkodę stosownie do swojego rozwoju.
Podczas pobytu dziecka, np. na zimowisku rodzice nie ponoszą odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez dziecko, gdyż nadzór nad dzieckiem sprawuje inna osoba lub instytucja. Wówczas odpowiedzialność ponoszą nauczyciele pod których opieką dziecko się znajduje lub wychowawcy albo opiekunka do dziecka.
Brak prawidłowego nadzoru nie może polegać tylko na wydaniu dziecku polecenia, w jaki sposób ma się właściwie zachować, zakazania mu samowolnego oddalania się etc. Po wydaniu zakazu opiekun powinien mimo wszystko dopilnować, czy jest on przestrzegany.
Rodzice lub opiekunowie nie zostają zwolnieni od odpowiedzialności odszkodowawczej wówczas, gdy powierzyli dziecko opiece starszego rodzeństwa, które nie ukończyło jeszcze 18 roku życia.
Rodzic, który został pozbawiony władzy rodzicielskiej przez sąd opiekuńczy lub któremu władza została ograniczona poprzez umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub rodzinie zastępczej nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez dziecko.
Poszkodowany może wystąpić z roszczeniem o naprawienie szkody. Poszkodowany musi w pozwie wskazać dowody na to, że nadzór nie był w sposób właściwy wykonywany albo brak było nadzoru. Poszkodowany powinien udowodnić, że powstała szkoda, jakiej jest wysokości i wykazać związek przyczynowy między działaniem dziecka a szkodą.
Zobacz również serwis: Władza rodzicielska