Opieka naprzemienna - praktyka
Opieka naprzemienna w praktyce polega na tym, iż po rozwodzie dziecko mieszka u jednego, jak i u drugiego rodzica w porównywalnych i powtarzających się okresach.
Przykładowo dziecko może na przemian w jednym tygodniu mieszkać u mamy, a w kolejnym u taty; w jednym miesiącu wakacyjnym u jednego z rodziców, w drugim - u drugiego.
Sądy orzekają o takim sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej, jeżeli jest to zgodne z dobrem dziecka. Rodzice pomimo rozwodu powinni umieć się porozumieć, by ten rodzaj opieki mógł być stosowany. Trudno sobie również wyobrazić realizację opieki naprzemiennej, gdy rodzice mieszkają w znaczenie oddalonych od siebie miejscowościach.
Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami PREMIUM
Brak definicji opieki naprzemiennej
Obecnie samo pojęcie opieki naprzemiennej nie jest wprost określone w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (KRO). Funkcjonuje jednak w obrocie prawnym. Posługuje się nim ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (określająca zasady przyznawania świadczenia „500+”). Zgodnie z nią, w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego. Podobna regulacja zawarta jest również w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start” (które określa zasady przyznawania kwoty 300 zł na wyprawkę szkolną).
W doktrynie przyjmuje się, iż przepisy KRO, choć wprost nie definiują opieki naprzemiennej, to umożliwiają jej stosowanie na podstawie art. 58 § 1 oraz § 1a. Sąd może zatem orzec o wspólnym wykonywaniu władzy rodzicielskiej zarówno w przypadku przedstawienia pisemnego porozumienia, jak i w braku takiego wniosku. Decydującym czynnikiem jest tu dobro dziecka.
Na możliwość orzeczenia takiej opieki wskazuje art. 59822 Kodeksu postępowania cywilnego.
Istnieje również pogląd przeciwny, który podkreśla brak odpowiednich regulacji dla orzekania przez sądy opieki naprzemiennej.
Z powodu licznych wątpliwości w tym zakresie zdecydowano się na przedmiotowe zmiany.
Zgodnie z projektowaną nowelizacją sąd będzie mógł powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz określić, iż dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach.
Przedmiotowe przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Podstawa prawna:
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (etap legislacyjny - konsultacje publiczne)
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2017 r., poz. 682)
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (j. t. Dz. U. z 2018 r., poz. 155 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (j. t. Dz. U. z 2017 r., poz. 1851 z późn. zm.)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start” (Dz. U. z 2018 r., poz. 1061)
Polecamy serwis: Dziecko i prawo