- Zmiany w ustawie były potrzebne. Najważniejsze dla wszystkich jest bezpieczeństwo dziecka, które znalazło się w trudnej sytuacji życiowej. Wprowadzone zmiany pozwolą na szybką reakcję, jeśli tylko pojawią się wątpliwości co do odpowiedniej opieki nad podopiecznym – powiedział Władysław Kosiniak-Kamysz, minister pracy i polityki społecznej.
Projekt nowelizacji został przygotowany we współpracy z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej. Oto najważniejsze zmiany w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Zmiany w finansowaniu pobytu dzieci w zakładach opiekuńczo-leczniczych (tzw. ZOL-ach)
Kierowane są tam m.in. dzieci pozbawione opieki rodziców, które ze względu na stan zdrowia nie mogą przebywać w rodzinach zastępczych ani w placówkach opiekuńczych. Mogą w nich przebywać też dzieci, które mają rodziców, jednak wymagają specjalistycznej opieki. W ZOL-ach udzielane są stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne. Koszty udzielania tych świadczeń pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia, jednak nie finansuje on zakwaterowania i wyżywienia. Do tej pory koszty pobytu dzieci objętych pieczą zastępczą ponosił starosta lub - również finansowana przez powiat - placówka opiekuńczo-wychowawcza, w której przebywa dziecko.
Od teraz pobyt dziecka będzie finansował ten powiat, na terenie którego przyszło ono na świat. Jeżeli nie można ustalić powiatu właściwego ze względu na miejsce urodzenia dziecka, powinien to zrobić powiat, w którym siedzibę ma sąd orzekający o umieszczeniu dziecka w zakładzie opiekuńczo-leczniczym.
Piecza zastępcza jako forma pomocy rodzinie
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Wprowadzenie obowiązku wysłuchania dziecka
Jeśli tylko wiek i stopień dojrzałości dziecka na to pozwalają. Instytucje, które orzekają o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej powinny wziąć pod uwagę zdanie i potrzeby dziecka.
18 miesięcy – tyle będzie czasu na uregulowanie prawnej sytuacji dziecka przebywającego w pieczy zastępczej. Dzięki temu dzieci nie będą czekać latami na rozstrzygnięcia w tej kwestii, co często skazywało je na spędzenie całego dzieciństwa w placówkach lub rodzinach zastępczych i zmniejszało szanse na adopcję.
Zakaz rozdzielania nieletniej matki przebywającej w pieczy zastępczej od dziecka
Nie powinno się rozdzielać dziecka od jego rodzica, nawet jeśli ten również jest jeszcze dzieckiem. Dotychczas dziecko najczęściej było odbierane nieletniej matce, a jeśli dyrektorzy placówek zezwalali na wspólny pobyt, narażali się na zarzut łamania prawa.
Asystent rodziny będzie miał większą kontrolę
Nowelizacja zakłada zmniejszenie - z 20 do 15 - liczby rodzin objętych w tym samym czasie opieką jednego asystenta rodziny oraz podopiecznych koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej - z 30 do 15. Nowelizacja ustawy wprowadziła również konieczność odnawiania co dwa lata opinii psychologa o predyspozycjach i motywacji do podjęcia funkcji rodziny zastępczej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz tzw. rekwalifikacji.
Dochody dzieci nie będą już pokrywać kosztów ich utrzymania. Uchylono bowiem przepisy, zgodnie z którymi dochody dzieci przebywających w pieczy zastępczej (m.in. renty rodzinne i alimenty) przeznaczane były na ich utrzymanie. Obecnie środki te będą wypłacane bez dokonywania potrąceń.
Wprowadzono łagodniejsze przepisy dla działających już placówek. Nowe przepisy dotyczące placówek wsparcia dziennego, których większość - wobec rygorystycznych przepisów lokalowych, sanitarnych i przeciwpożarowych - była zagrożona likwidacją. W ustawie złagodzono te wymogi.
Program asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2014
Wzór wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej
Większa rola samorządów
Zmiany upoważniają organy kontroli do podejmowania pilnych interwencji. Samorządy będą miały możliwość wstępu np. do rodziny zastępczej lub placówki opiekuńczej w ciągu całej doby, również w nocy, jednak tylko w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia dziecka.