Umowa uaktywniająca
Niania jest jedną z form opieki nad dzieckiem wprowadzoną przez ustawę o opiece nad dziećmi wieku do lat 3. Niania będzie mogła sprawować opiekę nad dziećmi od 20 tygodnia do 3-ego roku życia (maks. do 4 lat). Umowa uaktywniająca jest zawierana w formie pisemnej między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko. Tak więc nie ma znaczenia, czy chodzi o rodziców pozostających w związku małżeńskim czy rodzica samotnie wychowującego dziecko.
Warunkiem zaś jest przede wszystkim to, że rodzice muszą pracować. Umowa powinna zawierać w szczególności: czas pracy, wysokość wynagrodzenia, czas trwania umowy oraz sposób jej zmiany i rozwiązania.
Osoba, z którą zawarto umowę będzie musiała zostać zgłoszona do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Warunkiem skorzystania z tego rozwiązania jest to, że niania zostanie zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Ponadto, oboje rodzice dziecka (lub rodzic, w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko) będą musieli pracować, świadczyć usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych lub prowadzić pozarolniczą działalność. Dodatkowo, dziecko nie będzie mogło być umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym oraz nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.
Zobacz również: Jak zatrudnić nianię na umowę zlecenie?
Z budżetu państwa będzie zaś opłacana składka na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od kwoty najniższego wynagrodzenia za pracę.
W przypadku, gdy niania otrzymywać będzie wynagrodzenie wyższe od minimalnego, różnicę za składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne pokrywać będą rodzice.
Rodzic zobowiązany jest do niezwłocznego informowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o każdej zmianie mającej wpływ na opłacanie składek, w szczególności o rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy uaktywniającej.
Nianie uzyskają prawo do bezpłatnego leczenia oraz wielu świadczeń, np. emerytury, a jeżeli są już na emeryturze będą mogły zwiększyć jej wysokość. Ponadto, wykonywanie pracy, jak i doświadczenie nianie będą mogły wykazać przy ubieganiu się o pracę w żłobku lub przedszkolu.
W przypadku utraty przez rodziców albo rodzica samotnie wychowującego dziecko zatrudnienia, zaprzestania świadczenia usług lub działalności pozarolniczej, ZUS zrefunduje składki po dacie utraty pracy przez jednego z rodziców przez trzy miesiące.
Zobacz również serwis: Dziecko i prawo