Dofinansowanie do dziecięcej opiekunki
Wielu rodziców, którzy chcą wrócić do pracy, ma problem ze znalezieniem opiekunki do dziecka. Mogą oni skorzystać z finansowego wsparcia ze strony państwa, jednak muszą spełnić odpowiednie warunki m. in. zatrudnienie opiekunki na podstawie umowy uaktywniającej.
Niezbędne warunki, aby otrzymać dofinansowanie
Umowa o świadczeniu usług (uaktywniająca) powinna być zawarta pomiędzy nianią a rodzicami lub rodzicem samotnie wychowującym dziecko w wieku od 20-tego tygodnia życia do trzeciego roku życia dziecka. Można skorzystać z dofinansowania do końca roku szkolnego. Jeśli dziecko nie może pójść do przedszkola np. z powodu braku miejsc, wtedy świadczenie przysługuje do 4 roku życia. Opiekunowie powinni być zatrudnieni na podstawie stosunku pracy, świadczyć usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych lub prowadzić pozarolniczą działalność. Rodzice nie mogą być na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub wychowawczym, a także nie tworzą zawodowej rodziny zastępczej.
Nianią może być wyłącznie osoba fizyczna, zarówno kobieta jak i mężczyzna, która osobiście będzie sprawowała opiekę nad dzieckiem, realizując funkcje opiekuńcze, wychowawcze i edukacyjne. Nianią może być osoba spokrewniona z rodzicami dziecka, np. babcia.
Czy opiekunka będzie ubezpieczona?
Osoba zatrudniona na podstawie umowy o świadczenie usług podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Dobrowolne dla niej jest natomiast ubezpieczenie chorobowe. Jeżeli wynagrodzenie jest wyższe niż minimalne wynagrodzenie, wtedy trzeba opłacać składki z kwoty przewyższającej minimalne wynagrodzenie.
ZUS sfinansuje składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne od podstawy wynagrodzenia nie wyższej niż płaca minimalna. Od podstawy stanowiącej kwotę nadwyżki nad kwotę minimalnego wynagrodzenia opłatę wnosi rodzic. Składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe finansuje w całości z własnych środków opiekunka, a opłaca je w ZUS-ie rodzic.
Ważne, aby w przypadku umowy zawieranej w tzw. pełnej rodzinie, została ona podpisana przez oboje rodziców, w przeciwnym razie ZUS nie będzie opłacał składek.
Kto jest uprawniony do skorzystania z dofinansowania?
Rodzice mogą skorzystać z dofinansowania niezależnie od sytuacji życiowej. Rodzic może więc samotnie wychowywać dziecko, czyli być panną, kawalerem, wdową, wdowcem, po rozwodzie, w separacji. Dotyczy to również rodzica, który samotnie wychowuje dziecko choć jest w związku małżeńskim, bo jego małżonek nie ma praw rodzicielskich albo jest w więzieniu (podpisuje wtedy umowę z nianią tylko ten jeden rodzic). Dotyczy to także opiekunów prawnych oraz innych osób opiekujących się na podstawie orzeczenia sądu.
Kto może zostać opiekunem lub opiekunką?
Opiekunką/Opiekunem nie może zostać rodzic (opiekun prawny). Do tego, osoba taka musi mieć ukończone 18 lat. Musi również posiadać badania dla celów sanitarno-epidemiologicznych oraz orzeczenie o braku przeciwwskazań do pracy. Nianią mogą zostać nawet osoby nieposiadające odpowiedniego wykształcenia ani doświadczenia zawodowego w pracy z małymi dziećmi. Osoba, która chce zostać nianią nie musi przechodzić żadnych szkoleń.
Gdzie należy zgłosić fakt zatrudnienia niani?
Dokumenty należy złożyć do oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w swoim miejscu zamieszkania. Można tego zrobić osobiście w ZUS-ie, korespondencyjnie lub online przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) za pośrednictwem programu ePłatnik.
Co zrobić, gdy zmienią się warunki konieczne do otrzymywania dofinansowania?
W sytuacji np. utraty pracy, zwolnienia niani czy też wiek dziecka przekroczy 3 lub 4 lata należy zgłosić taką sytuację ZUS-owi. W sytuacji niepoinformowania otrzymamy wezwanie, aby zwrócić pieniądze za czas, w którym nie spełniano warunków do finansowania.
Jakie dokumenty należy przygotować?
Podstawowym dokumentem jest umowa o świadczenie usług. W takiej umowie jasno powinny być przedstawione strony umowy, cel i przedmiot umowy, miejsce pracy, liczba dzieci do opieki, obowiązki osoby podejmującej pracę, wysokość wynagrodzenia oraz termin wypłaty, czas umowy oraz jej warunki. W zgłoszeniu wysyłanym do ZUS-u powinnyśmy podać dane niani takie jak: imię (imiona), nazwisko aktualne i rodowe, numer PESEL, datę urodzenia, adres zamieszkania (zameldowania), wiadomość o tym czy dana osoba jest rencistką, czy jest osobą niepełnosprawną (jeśli tak, to w jakim stopniu), czy wykonuje inne umowy. Poza tym należy dodać czy opiekunka pracuje na umowę o pracę w innym miejscu (jeśli tak, jakie otrzymuje wynagrodzenie), informację o oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia, do którego jest zarejestrowana. Kolejnym dokumentem, jaki należy przygotować jest dokument potrzebny do zgłoszenia opiekunki oraz małżeństwa (małżonka) jako płatnika do ZUS. Musi on zawierać zgłoszenie płatnika składek (w sytuacji, gdy chcemy zgłosić siebie jako płatnika), zgłoszenie do ubezpieczeń (jeżeli zgłaszamy opiekunkę do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego, ewentualnie chorobowego oraz zdrowotnego. W sytuacji, gdy zgłaszamy nianię wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego należy posiadać zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego. Ostatnim dokumentem jest dokument potrzebny do rozliczania składek, czyli: deklarację rozliczeniową, imienny, miesięczny raport o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach (w sytuacji rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne) oraz o należnych składkach na ubezpieczenia zdrowotne (gdy rozliczamy składki tylko na ubezpieczenia zdrowotne).
Na złożenie dokumentów do ZUS-u jest czas 7 dni od dnia pracy niani, wpisanego w umowie. Pierwszą składkę należy rozliczyć do 15-tego miesiąca po zatrudnieniu opiekunki.
Co ważne, dziecko nie może uczęszczać do żłobka czy klubu dziecięcego. Nie może również być pod opieką dziennego opiekuna!
Polecamy serwis: Dziecko i prawo