Dzieci mogą mieć majątek
Możliwym jest aby dziecko posiadało własny majątek. Może to być efektem zarówno czynności prawnej, jak i następować z mocy ustawy. Pierwszy przypadek może nastąpić np. w drodze darowizny, czy też np. zapłaty za określone czynności –np. grę w reklamie itp. Drugi zachodzi w przypadku dziedziczenia – dziecko (i to nawet jeszcze nie narodzone) może być spadkobiercą na równi z osobami dorosłymi.
Co jest istotne w przypadku zarobków dziecka – rodzicom nie przysługuje prawo zarządu majątkiem.
Dysponowanie
Posiadanie majątku jest jednak czymś innym od możliwości dysponowania nim. Do tego konieczna jest tzw. zdolność do czynności prawnych. Ta może być pełna (po osiągnięciu pełnoletności) lub ograniczona (po ukończeniu 13 lat). Do czasu uzyskania ograniczonej zdolności do czynności prawnych – dziecko jest jej zupełnie pozbawione. W związku z tym nie może podejmować żadnych czynności prawnych (powodujących określone skutki w świetle prawa) – za wyjątkiem drobnych czynności życia codziennego (może np. skutecznie kupić lizaka, czy zabawkę).
Zobacz również: Jak zarządzać majątkiem dziecka?
Przedstawicielstwo ustawowe
Do czasu osiągnięcia pełnoletności przy dokonywaniu czynności prawnych dziecku zawsze pomagają rodzice – wykonując czynność w jego imieniu (do osiągnięcia 13 lat) , lub akceptując czynność dokonaną przez dziecko (po osiągnięciu 13 lat).
Czynność prawna dokonana przez dziecko, które nie ukończyło 13 lat jest bezwzględnie nieważna (nie licząc wyjątku wskazanego wcześniej i to o ile nie krzywdzi ona dziecka). W przypadku trzynastolatków i dzieci starszych czynność jest ważna warunkowo – tj. musi być potwierdzona przez rodzica.
Rodzic nie zawsze samodzielny
Przedstawicielstwo jest ściśle związane z władzą rodzicielską – tym samym ograniczenie, czy odebranie władzy skutkuje ograniczeniem możliwości działania w imieniu dziecka.
Ponadto rodzice nie zawsze mogą samodzielnie działać w imieniu dziecka. Dotyczy to sytuacji przekraczających zwykły zarząd majątkiem dziecka – sprzedaż aktywów (zwłaszcza nieruchomości), zaciągania istotnych zobowiązań w imieniu dziecka (czy obciążaniu jego aktywów).
W przypadku czynności przekraczających zwykły zarząd – a także wyrażania zgody na dokonanie takiej czynności przez dziecko (po ukończeniu przez nie 13 lat) - konieczna jest zgoda sądu rodzinnego!
Zgoda rodziców jest elementem, który bardzo często umyka przy kwestiach dziedziczenia. Jeśli spadkobiercy odrzucają spadek – przechodzi on co do zasady na ich zstępnych (dzieci)- odrzucenie spadku w ich imieniu – również wymaga zgody sądu rodzinnego).
Zgoda sądu rodzinnego jest istotna również wtedy gdy rodzice nie mogą dojść do porozumienia w sprawie dokonania określonej czynności.
Pisanie wniosku
Wniosek do sądu rodzinnego powinien odpowiadać właściwościom klasycznego pisma procesowego – oznaczeniem stron, sądu i wydziału.
Elementem powinno być również konkretne żądanie – wyrażenia zgody na dokonanie określonej czynności.
W uzasadnieniu należy przedstawić stan faktyczny i wyjaśnić dlaczego dana czynność jest celowa – np. spadek składa się głównie z długów i jako taki powinien być odrzucony; czy sprzedaż określonego składnika majątku jest opłacalna i zwiększy stan posiadania dziecka.
Wniosek można złożyć na biurze podawczym lub przesłać pocztą – za pomocą listu poleconego.
Zobacz również serwis: Dziecko i prawo