Ochrona dziecka poczętego zapewniona jest niejako warunkowo. Oznacza to, że warunkiem nabycia praw przez dziecko w okresie prenatalnym obwarowane jest warunkiem zawieszającym żywych narodzin dziecka.
Zobacz: Czy tylko matka zawsze pewna?
Domniemanie prawne chroni prawa dziecka
Dziecko poczęte nazywane jest z łaciny nasciturusem. Ochrona nasciturusa przejawia się w uznaniu jego warunkowej zdolności prawnej. Oznacza to, że może on być podmiotem prawa. Artykuł 9 Kodeksu cywilnego ustanawia specjalne domniemanie prawne, a mianowicie, w razie urodzenia się dziecka domniemywa się, że przyszło ono na świat żywe. Jeżeli, zgodnie z przytoczonym domniemaniem, dziecko urodzi się żywe, nabywa ono prawa ze stosunków prawnych, które powstały ze zdarzeń prawnych, które zaszły w okresie życia prenatalnego. Oznacza to w praktyce, że dziecko takie może np. dziedziczyć lub być podmiotem darowizny.
Dziecko, które w chwili otwarcia spadku jest już poczęte, zgodnie z art. 927 § 2 może być spadkobiercą jeżeli urodzi się żywe.
Zobacz: Zasiłek dla samotnej matki
Uznanie dziecka i żądanie naprawienia szkód
Artykuł 75 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewiduje możliwość uznania nasciturusa. Zgodnie z tym artykułem można uzna dziecko nawet nie urodzone, jeżeli zostało już poczęte. Oznacza to, że ojciec dziecka nie będący mężem matki może uznać dziecko nawet kilku tygodniowe- od momentu kiedy zostało poczęte.
Artykuł 446 z indeksem 1 Kodeksu cywilnego przewiduje, że dziecko może już z chwilą urodzenia żądać naprawienia szkód doznanych przed urodzeniem. Roszczenie to przysługuje dziecku już od chwili urodzenia więc w praktyce opiekun dziecka może żądać naprawienia szkody od pierwszych chwil życia dziecka.
Kuratela dla dziecka poczętego
Artykuł 182 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewiduje możliwość ustanowienia dla nasciturusa osoby sprawującej kuratelę. Osoba ta zwana jest kurator ventris, ustanawiana jest dla dziecka poczętego, lecz jeszcze nie urodzonego, jeżeli jest to potrzebne do strzeżenia przyszłych praw dziecka. Kuratela ta ustaje z chwilą urodzenia się dziecka.
Zobacz: Plan działania UE na rzecz praw dziecka
Opieka nad płodem
Ustawa z 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, stanowi, iż prawo do życia podlega ochronie, także w fazie prenatalnej. Ustawa nakłada na organy administracji rządowej oraz samorządowej obowiązek zapewnienia kobietom w ciąży opieki medycznej, socjalnej i prawnej. Przewiduje opiekę prenatalną nad płodem. Jeżeli opieka ta spowoduje jakiekolwiek szkody przez jej nieadekwatność bądź jej brak, dziecko lub jego opiekun może dochodzić roszczenia na podstawie artykułu 446 z indeksem 1 Kodeksu cywilnego.