Odbiór dziecka ze świetlicy szkolnej a władza rodzicielska
Zagadnienie uprawnienia do odebrania dziecka ze świetlicy szkolnej ma kilka aspektów. Pierwszym z nich jest kwestia wykonywania władzy rodzicielskiej. Zgodnie z art. 95 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice dziecka w ramach swojej władzy rodzicielskiej mają prawo i jednocześnie obowiązek pieczy nad osobą dziecka. Dotyczy to zatem także odbierania dziecka ze świetlicy. W typowej sytuacji, gdy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich będzie uprawnione do samodzielnego odebrania dziecka zgodnie z art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jeśli zaistnieje konflikt między rodzicami, może wówczas okazać się niezbędne rozstrzygnięcie sądu opiekuńczego. Gdy władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, wówczas sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania zgodnie z art. 107 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Konflikt o odbieranie dziecka ze świetlicy może bowiem przerodzić się w spór o to, u którego z rodziców dziecko ma mieszkać. Jeśli jedno z rodziców ma ograniczoną władzę rodzicielską, powinien ją wykonywać zgodnie z orzeczeniem sądu, które określa jego prawa i obowiązki. Znaczenie może mieć też regulacja kontaktów z dzieckiem, która może też dotyczyć rodzica nawet całkowicie pozbawionego władzy rodzicielskiej, gdyż porozumienie w tym zakresie lub orzeczenie sądowe może np. określać, iż ojciec dziecka ma prawo do kontaktu z dzieckiem w określonych godzinach i w tym celu będzie odbierał wówczas dziecko ze świetlicy. W praktyce o wszystkich tych ograniczeniach należy powiadomić po prostu opiekunów ze świetlicy. Najczęściej wypełniany jest w tym celu stosowny formularz. Oczywiście dziecko może być też odebrane przez prawnego opiekuna.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Upoważnienie do odbioru dziecka ze świetlicy
Zobacz również: Upoważnienie do odbierania dziecka ze świetlicy WZÓR
Drugą kwestią jest możliwość upoważnienia innej osoby do odbioru dziecka. Najczęściej świetlice w tym celu dysponują stosownymi formularzami. Jeśli dochodzi na tym tle do konfliktów między rodzicami dziecka znów może się okazać konieczne orzeczenie sądu.
Kto może odebrać dziecko ze świetlicy?
Trzecim problemem jest to, kto może zostać upoważniony do odbioru dziecka. Nie ma wątpliwości, gdy jest to starszy członek rodziny czy pełnoletnia opiekunka zatrudniana przez rodziców. Jednak czy również mogą być to osoby niepełnoletnie? Do kwestii tej pośrednio odnosi się art. 43 ustawy Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi tylko pod opieką osoby, która osiągnęła wiek co najmniej 10 lat. Nie dotyczy to strefy zamieszkania (czyli obszaru obejmującego drogi publiczne lub inne drogi, na którym obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi) oraz drogi przeznaczonej wyłącznie dla pieszych. Dziecko poniżej 7 roku życia na pewno nie powinno samo korzystać z drogi publicznej.
Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
Odbiór dziecka ze szkoły przez starsze rodzeństwo
Czy zatem dziecko starsze lub takie, które nie wraca do domu po drodze publicznej może samo wracać ze świetlicy?
Wydaje się, że przy obecnych kryteriach prawidłowego sprawowania pieczy na dziećmi nie byłoby to rozwiązanie do przyjęcia, nawet gdyby rodzice się na to zgodzili i poinformowali placówkę. Również odbiór dziecka przez niepełnoletnie rodzeństwo (ale już dopuszczone zgodnie z Prawem o ruchu drogowym do samodzielnego korzystania z dróg publicznych) upoważnione do odbioru winno być oceniane każdorazowo przez pryzmat wieku i stopnia dojrzałości tego rodzeństwa, tzn. czy jest w stanie zapewnić dostateczną pieczę nad odbieranym młodszym rodzeństwem. Nie widzę prawnych ograniczeń co do zasady do odbioru dziecka przez upoważnione niepełnoletnie rodzeństwo. Odbiór dziecka ze świetlicy nie jest bowiem czynnością prawną, lecz faktyczną. Zaś nawet pełnomocnik do czynności prawnych musi mieć zaledwie ograniczoną zdolność do czynności prawnych (art. 100 Kodeksu cywilnego), którą w prawie polskim osiąga się z chwilą ukończenia 13 roku życia (art. 15 Kodeksu cywilnego).
Zatem kwestia ta sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy starsze rodzeństwo jest wystarczająco odpowiedzialne, by zapewnić należytą opiekę nad odbieranym rodzeństwem, tak, aby rodzice nie byli narażeni na zarzut niewłaściwego wykonywania pieczy nad dzieckiem.
Kto ma obowiązek nosić odblaski?
Władza rodzicielska po rozwodzie
Autor: Aleksandra Dalecka, adwokat, Kancelaria Radców Prawnych Marek Zdanowicz i Wspólnicy Sp.K.