Dziennikarze PAP zwrócili się do MEN i Ministerstwa Sprawiedliwości z serią pytań o zaświadczenia przedstawiane przez osoby odbierające dzieci ze szkoły (np. czy dziadkowie mogą bez zaświadczenia z KRK odbierać ze szkoły wnuki?). I zaświadczenia rodziców opiekujących się dziećmi na wycieczce, na basenie, w teatrze, które w szkołach muszą przedstawiać rodzice opiekujący się dziećmi.
- Rodzic opiekuje się dziećmi - potrzebne zaświadczenie
- Gość w szkole - nie musi przedstawiać zaświadczenia bo nie opiekuje się dziećmi
- Odbiór dziecka ze szkoły przez osobę upoważnioną przez rodzica
- Sądy o zaświadczeniach o niekaralności
- Dyrektorka przedszkola o kłopotach z zaświadczeniami
Stanowisko rządu:
Rodzic opiekuje się dziećmi - potrzebne zaświadczenie
Problem: Opieka rodzica albo wolontariusza dziećmi na WF-ie, wycieczce
Ministerstwo Sprawiedliwości:
1) „W przypadku osoby, która opiekuje się dziećmi, nawet nieodpłatnie, na WF-ie, wycieczce, innym wyjeździe na takich zasadach jak nauczyciel, mamy do czynienia z działalnością związaną z opieką. Nie ma znaczenia, czy osoba ta jest rodzicem czy wolontariuszem”
2) "Warto na początku roku szkolnego utworzyć listę rodziców, którzy będą opiekować się dziećmi i „przed dopuszczeniem ich do działalności” dokonać sprawdzeń wynikających z ustawy".
O problemie prowadzenia akt osobowych rodziców co do dokumentacji prowadzonej na podstawie omawianych przepisów w publikacji:
Gość w szkole - nie musi przedstawiać zaświadczenia bo nie opiekuje się dziećmi
PROBLEM: Rodzic (lub inna osoba) przychodzi do szkoły na lekcje i ma wykład dla uczniów pod stałym nadzorem nauczyciela, gdy dziecko nie pozostaje na osobności z dorosłym (gość).
Ministerstwo Edukacji Narodowej:
„W przypadku gości, np. weteranów lub innych osób, zaproszonych za zgodą dyrektora na zajęcia lub uroczystości w przedszkolu, szkole lub w placówce, podczas których opiekę nad dziećmi sprawuje nauczyciel (nauczyciele) prowadzący zajęcia i decydujący o ich przebiegu, można przyjąć, że zaproszona osoba nie prowadzi innej działalności w rozumieniu art. 21 ust. 1 ustawy, a zatem uzyskiwanie informacji o niekaralności tej osoby nie powinno być wymagane”.
Ministerstwo Sprawiedliwości:
1) Zaświadczenie o niekaralności nie jest potrzebne, gdyż „dziecko w tym czasie znajduje się cały czas pod opieką osoby lub osób zwykle za nie odpowiedzialnych w placówce/jednostce i w zasięgu ich wzroku, czyli osoby/osób, które zwykle zapewniają mu bezpieczeństwo”.
2) „Dobrze jest określić tę procedurę w standardach ochrony małoletnich. Ze standardów powinna też wynikać ogólna zasada, że zapraszane mogą być wyłącznie osoby, wobec których nie zachodzi obawa, że mogą w jakikolwiek sposób stworzyć zagrożenie dla dziecka. Wszyscy zaproszenie powinni zapoznać się z zasadami organizacji wydarzeń i respektować je, przybywając do danej szkoły, przedszkola itp.” – podkreślił resort sprawiedliwości.
Odbiór dziecka ze szkoły przez osobę upoważnioną przez rodzica
PROBLEM: Zaświadczenia o niekaralności od osób upoważnionych odbierających dzieci z placówki w imieniu rodziców.
Ministerstwo Edukacji Narodowej:
1) W ustawie zawarte są wyłączenia i nie trzeba sprawdzać w rejestrach ani oczekiwać zaświadczenia z KRK od członka rodziny dziecka lub osoby znanej osobiście rodzicowi.
2) „Można zatem stwierdzić, że wykonanie obowiązków określonych w art. 21 ust. 1-8 ustawy nie jest wymagane, gdy spełnione są łącznie dwie przesłanki: 1. osobą dopuszczaną do działalności jest członek rodziny małoletniego lub osoba znana osobiście rodzicowi (przedstawicielowi ustawowemu) małoletniego; 2. rodzic (przedstawiciel ustawowy) małoletniego jest dopuszczającym do działalności”.
Sądy o zaświadczeniach o niekaralności
Rzeczniczka prasowa ds. karnych Sądu Okręgowego w Warszawie SSO Anna Ptaszek:
"Obserwujemy zwiększone zainteresowane zaświadczeniami z KRK. Wydajemy około 300 takich zaświadczeń dziennie i to jest mniej więcej podobny poziom jak był przed 1 września. Niektórzy interesanci mówią, że potrzebują zaświadczenia, bo jadą na basen czy jakąś wycieczkę szkolną".
Dyrektorka przedszkola o kłopotach z zaświadczeniami
Dziennikarze PAP (Serwis Samorządowy) przeprowadzili interesujący wywiad z Panią Martą Hołub, dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego nr 1 we Wrocławiu, która informuje o:
1) Ustawa Kamilka, lub inaczej lex Kamilek wywołała zamieszanie u nauczycieli i dyrektorów szkół. Niejasności (zaświadczenia o niekaralności) = duże problemy organizacyjne.
2) Wątpliwości budzi przepis o konieczności przedstawienia zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego przez osoby, które mają wziąć udział w zajęciach z małoletnimi. Jest szerokie pole do interpretacji, w efekcie utrudniając jego właściwą interpretację.
3) "Cały czas w środowisku dyrektorskim toczy się dyskusja dotycząca osób zapraszanych do szkół, np. przedstawicieli fundacji, różnych osób, które organizują dla dzieci warsztaty, prowadzą pogadanki np. na temat niepełnosprawności, babcie, które są zapraszane do grup przedszkolnych [...]. Czy one też powinny przedstawić zaświadczenie z KRK i być sprawdzone?". Komentarz Pani Dyrektor: takie zajęcia odbywają się pod ścisłym nadzorem i w obecności nauczyciela.
4) "Moja szkoła organizuje praktyki studenckie. Studenci, którzy przychodzą na praktyki, okazali zaświadczenie o niekaralności, zostali sprawdzenie w KRK. Ale okazało się, ze mój nauczyciel, który jest opiekunem praktyk, także musi przedstawić na uczelni zaświadczenie o niekaralności. Zastanawiam się jaki jest tego cel, bo przecież odpowiednie dokumenty są u mnie w szkole, a będąc opiekunem praktyk studenckich pracuje z osobami dorosłymi". Komentarz Pani Dyrektor: problemy w tej sprawie mają również dyrektorzy szkół branżowych. Pracodawcy, z obawy o naruszenie nowych przepisów o ochronie małoletnich, nie chcą podejmować współpracy w organizowaniu praktyk.
5) "Kolejny mój niepokój właśnie budzi też to, że ustawa nie jest do końca spójna z Kartą Nauczyciela, właśnie jeśli chodzi o te zaświadczenie z KRK. Bo tutaj Karta Nauczyciela mówi o dopuszczalnej trzymiesięcznej przerwie w zatrudnieniu i braku konieczności okazywania zaświadczenia KRK, a w ustawie o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczości, już takiego zapisu nie ma. Więc która z tych ustaw jest w tym momencie ważniejsza?"
6) "Miałam problem w szkole z zatrudnieniem obcokrajowców i osób, które pracowały wcześniej za granicą (na Ukrainie i w Wielkiej Brytanii), ponieważ za okres pracy zagranicą też musiały dostarczyć zaświadczenie o niekaralności, a nie były w stanie tego zrobić. Jak oni mają dostarczyć zaświadczenia ze swojego kraju? Na szczęście pojawiło się +dojaśnienie+, że wystarczy ich oświadczenie w tej sprawie, że nie byli karani".
7) Udział rodziców w wycieczkach szkolnych. Ministerstwo Sprawiedliwości przekazało, że w takiej sytuacji przedstawienie zaświadczenia z KRK jest obowiązkowe. Komentarz Pani Dyrektor: "Ale jeśli za miesiąc, albo nawet za pół roku, po raz drugi ten sam rodzic będzie opiekunem na wycieczce - czy on znowu ma przedstawić zaświadczenie z rejestru karnego czy nie?"
8) Kontrole kuratorów: "Jak sobie myślę, że jeśli mieliśmy czas na wprowadzenie standardów ochrony małoletnich do 15 sierpnia, a rok szkolny zaczął się 1 września, to zapowiedzenie kontroli w pierwszym tygodniu funkcjonowania tych przepisów było dla mnie trochę kontrowersyjne".
"Więc ja bym raczej oczekiwała może nie kontroli, ale być może monitorowania, sprawdzenia czy wszystko jest jasne, dania możliwości zadania pytań, zgłoszenia wątpliwości.[...] Według mnie na kontrolę jest zbyt wcześnie, raczej oczekiwałabym i prosiłabym o takie wsparcie ze strony ministerstwa - podkreślała dyrektorka wrocławskiego ZSP nr 1.
9) "To są takie niuanse, które teraz spędzają mi sen z powiek, bo chcę zrobić jak najlepiej, chcę, żeby wszystkie dzieci były bezpieczne, chcę im to bezpieczeństwo zapewnić. Ale trochę mam wrażenie, że się rozdrabniam wobec sprawdzania, czy mam mieć zaświadczenie, czy nie i w tym momencie idea tych przepisów jest spychana na bok. Cały czas sobie przypominam, że celem jest bezpieczeństwo i ochrona dzieci, ale chcę tez podchodzić do tego zdroworozsądkowo tak, żeby nie być osobą nadmiarową. Bo tu nie chodzi o zbieranie papierów, ale o bezpieczeństwo dzieci".