Zmiany w zakresie prac domowych były długo wyczekiwane. Ale czy na pewno takie? I czy na pewno stały się faktem?
- Nowelizacja dotycząca prac domowych podpisana i opublikowana
- Na czym polegają zmiany w zakresie prac domowych?
- Przekroczono delegację ustawową i zmiany są niekonstytucyjne?
Nowelizacja dotycząca prac domowych podpisana i opublikowana
Temat prac domowych rozgrzewa nie tylko rodziców, ale również nauczycieli i uczniów. Każdy ma w tym zakresie swoje zdanie, ale wśród najczęściej pojawiających się argumentów są te dotyczące przeciążenia dzieci, braku czasu wolnego, depresji i przerzucania obowiązku nauczania na rodziców. Z drugiej strony mówi się o przeładowanej podstawie programowej, bierności uczniów i roszczeniowości rodziców. Niezależnie od tego, z którymi argumentami bardziej się identyfikujemy, zmiana przepisów w zakresie prac domowych stała się faktem.
W piątek, 22 marca 2024 r. MEN poinformowało podpisaniu nowelizacji rozporządzenia w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, a w poniedziałek 25 marca 2024 r. nowelizacja ta została opublikowana.
Na czym polegają zmiany w zakresie prac domowych?
Na czym polegają zmiany? Nauczyciel w klasach I–III szkoły podstawowej ma nie zadawać pisemnych prac domowych, z wyłączeniem ćwiczeń usprawniających motorykę małą, a także nie zadawać prac domowych praktyczno-technicznych. Wykonanie zadanych przez nauczyciela prac domowych usprawniających motorykę małą będzie obowiązkowe i nauczyciel będzie mógł wystawić za nie ocenę.
Z kolei w klasach IV–VIII szkoły podstawowej nauczyciel będzie mógł zadać uczniowi pisemną lub praktyczno-techniczną pracę domową, ale nie będzie ona obowiązkowa i nie będzie za nią wystawiana ocena. Po sprawdzeniu pracy domowej wykonanej przez ucznia nauczyciel ma przekazać mu informację, co zrobił dobrze, a co wymaga poprawy i jak powinien się dalej uczyć. Znowelizowane przepisy wejdą w życie z dniem 1 kwietnia 2024 r., a więc jeszcze w obecnym roku szkolnym.
Przekroczono delegację ustawową i zmiany są niekonstytucyjne?
Tymczasem coraz częściej pojawiają się głosy, że wprowadzenie wskazanych zmian należy uznać za niekonstytucyjne. Podstawą wydania rozporządzenia był bowiem art. 44zb pkt 5 ustawy 7 września 1991 r. o systemie oświaty, który zawiera delegację do wydania przepisów wykonawczych określających szczegółowe warunki i sposób oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów w szkołach publicznych, w tym funkcje oceniania bieżącego ucznia. Powstaje więc pytanie, czy zadania domowe należą do funkcji oceniania bieżącego ucznia?
Jak wskazuje Stowarzyszenie Umarłych Statutów (SUS), organizacja zajmująca się prawem oświatowym i prawami uczniów, uregulowanie na wskazanej podstawie zagadnień związanych z pracami domowymi przekracza zakres delegacji ustawowej i należy uznać je za niezgodne z Konstytucją. Zasady zadawania prac domowych nie mieszczą się w zakresie bieżącego oceniania uczniów i są po prostu regulacjami związanymi z higieną procesu nauczania. Niezależnie od tego, czy założenia nowelizacji są słuszne, czy nie, nie powinna ona być wprowadzona w ramach przepisów regulujących zasady bieżącego oceniania.
art. 44zb pkt 5 ustawy 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 2230 ze zm.)
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 2572 ze zm.)