Ze zwolnienia mogą skorzystać uczniowie będący w szczególnych przypadkach zdrowotnych, uniemożliwiających uczniowi przystąpienie do egzaminu ósmoklasisty. Wtedy można zwolnić ucznia z obowiązku przystąpienia do tego egzaminu. Zamiast egzaminu będzie przeliczenie punktów ze świadectwa.
W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia jego autorzy wskazywali, że takie zwolnienie dotyczy sytuacji, w których uczniowie ze względu na szczególnie trudną sytuację zdrowotną (np. ostry przebieg przewlekłej choroby uniemożliwiającej uczniowi funkcjonowanie, chorobę nowotworową, śpiączkę, utratę możliwości ruchu, nagłą utratę wzroku) nie mogą w ogóle przystąpić do egzaminu ósmoklasisty, tj. zarówno w terminie głównym, jak i w terminie dodatkowym.
Rodzice boją się nadużyć
Natomiast rodzice zgłaszali redakcji Infor.pl wątpliwości, czy nie dojdzie do nadużyć przy tak ogólnym zwrocie w rozporządzeniu:
"w szczególnych przypadkach zdrowotnych, uniemożliwiających uczniowi przystąpienie do egzaminu ósmoklasisty może zwolnić ucznia z obowiązku przystąpienia do tego egzaminu".
Nadużycie miałoby polegać na "załatwieniu" przez rodziców zwolnienia. Czas pokaże, czy spełnią się te obawy.
Co się zmienia?
Przed nowelizacją stosowano dla zwolnienia z egzaminu art. 44zw ust. 2 ustawy o systemie oświaty. Przepis dotyczył: ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Z kolei art. 44zz ust. 2 można było uruchomić, gdy uczeń nie podszedł do egzaminu głównego (z przyczyn zdrowotnych albo losowych). Dopiero, gdy to się stało i termin egzaminu przepadł, to można było wnioskować o zwolnienie z egzaminu. Od 23 września nie trzeba czekać na niemożność podejścia do egzaminu głównego. Można wcześniej wnioskować o zwolnienie z egzaminu. Ale dotyczy to "szczególnie trudnej sytuacji zdrowotnej".
Szczegóły prawne nowego zwolnienia z egzaminu dla ósmoklasisty
Od 23 września 2023 r. nowy art. 44zw ust. 4 ustawy o systemie oświaty wprowadził takie zwolnienie:
W szczególnych przypadkach zdrowotnych, uniemożliwiających uczniowi lub słuchaczowi przystąpienie do egzaminu ósmoklasisty, dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej, na udokumentowany wniosek dyrektora szkoły, może zwolnić ucznia lub słuchacza z obowiązku przystąpienia do tego egzaminu. Dyrektor szkoły składa wniosek w porozumieniu z rodzicami ucznia lub ze słuchaczem.
Za tymi zmianami idzie: nowelizacja rozporządzenia w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów.
W uzasadnieniu projektu nowelizacji czytamy:
„(…) zgodnie z art. 44zw ust. 4 ustawy o systemie oświaty dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej (na udokumentowany wniosek dyrektora szkoły złożony w porozumieniu z rodzicami ucznia) w szczególnych przypadkach zdrowotnych, uniemożliwiających uczniowi przystąpienie do egzaminu ósmoklasisty może zwolnić ucznia z obowiązku przystąpienia do tego egzaminu. Dotyczy to sytuacji, w których uczniowie ze względu na szczególnie trudną sytuację zdrowotną (np. ostry przebieg przewlekłej choroby uniemożliwiającej uczniowi funkcjonowanie, chorobę nowotworową, śpiączkę, utratę możliwości ruchu, nagłą utratę wzroku) nie mogą w ogóle przystąpić do egzaminu ósmoklasisty, tj. zarówno w terminie głównym, jak i w terminie dodatkowym. W związku z tym, że na podstawie art. 44zw ust. 4 ustawy o systemie oświaty uczeń jest zwolniony z całego egzaminu ósmoklasisty (tj. ze wszystkich przedmiotów, z których jest przeprowadzany ten egzamin).
Poniżej zmieniony fragment rozporządzenia.
Jak przelicza się punkty ze świadectwa ósmoklasisty po zwolnieniu go z egzaminu?
Określa to § 8 rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 18 listopada 2022 r. w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów
Od 22 lutego 2024 r. po nowelizacji ma brzmieć tak (boldujemy zmienione fragmenty):
§ 8. 1. W przypadku osób zwolnionych z obowiązku przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty na podstawie art. 44zw ust. 2 i 4 oraz art. 44zz ust. 2 ustawy o systemie oświaty oceny z języka polskiego, matematyki i języka obcego nowożytnego, wymienione na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej, przelicza się na punkty, przy czym za uzyskanie z:
1) języka polskiego i matematyki oceny wyrażonej w stopniu:
a) celującym - przyznaje się po 35 punktów,
b) bardzo dobrym - przyznaje się po 30 punktów,
c) dobrym - przyznaje się po 25 punktów,
d) dostatecznym - przyznaje się po 15 punktów,
e) dopuszczającym - przyznaje się po 10 punktów;
2) języka obcego nowożytnego oceny wyrażonej w stopniu:
a) celującym - przyznaje się 30 punktów,
b) bardzo dobrym - przyznaje się 25 punktów,
c) dobrym - przyznaje się 20 punktów,
d) dostatecznym - przyznaje się 10 punktów,
e) dopuszczającym - przyznaje się 5 punktów.
2. W przypadku osób zwolnionych z obowiązku przystąpienia do danego przedmiotu objętego egzaminem ósmoklasisty na podstawie art. 44zz ust. 2 ustawy o systemie oświaty ocenę z danego przedmiotu, z którego jest przeprowadzany egzamin ósmoklasisty i którego dotyczy zwolnienie, wymienioną na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej, przelicza się na punkty w sposób określony w ust. 1.
3. W przypadku osób zwolnionych z obowiązku przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty na podstawie art. 44zw ust. 2 i 4 ustawy o systemie oświaty ocenę z języka obcego nowożytnego, z którego jest przeprowadzany egzamin ósmoklasisty, wymienioną na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej, przelicza się na punkty w sposób określony w ust. 1 pkt 2, z tym że na punkty jest przeliczana wyższa ocena z języka obcego nowożytnego.