Czy uczęszczanie dzieci do przedszkola jest warunkiem koniecznym do uzyskiwania przez ich rodziców przychodów? Z pewnością te sprawy nie pozostają bez związku.
- Czy opłacanie dzieciom przedszkola umożliwia uzyskiwanie przychodów?
- Czy przedszkole to przechowalnia dla dzieci, a niepracujący rodzice muszą dbać o edukację dzieci?
Czy opłacanie dzieciom przedszkola umożliwia uzyskiwanie przychodów?
W sprawie rozpatrywanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, a następnie Naczelny Sąd Administracyjny, przedsiębiorca nie miał wątpliwości co do tego, że ma prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej faktury wystawianej co miesiąc przez przedszkole, do którego uczęszczają jego dzieci. Nie był jedynie pewien, czy może zaliczyć 100%, czy 50% tych kosztów. Wskazywał, że prowadzi działalność gospodarczą oraz pełni funkcję prezesa zarządu w spółce prawa handlowego. W związku ze swoimi funkcjami zawodowymi przebywa zwykle poza miejscem zamieszkania. Jego żona wykonuje pracę w ramach etatu i jest zatrudniona w spółce, której prezesem jest podatnik. Małżonkowie posiadają dwoje dzieci, które w godzinach ich zawodowej aktywności przebywają w placówce położonej w okolicy ich miejsca zamieszkania. Zdaniem podatnika, opłata za przedszkole jest kosztem uzyskania przychodu zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to bowiem koszt poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Sprawowanie ciągłej osobistej opieki nad dzieckiem uniemożliwiłoby podatnikowi oraz jego żonie wykonywanie funkcji zawodowych, a zatem nie mogliby oni uzyskiwać przychodów. Jego zdaniem wydatki na przedszkole można byłoby uznać za typowe wydatki osobiste, gdyby były ponoszone w sytuacji braku aktywności zawodowej jego żony. Dodatkowym argumentem przemawiającym za słusznością takiego podejścia jest zdaniem podatnika to, że wydatki na przedszkole, żłobki, zakładowe kluby dziecięce i zakładowe przedszkola nie stanowią wydatków typowo osobistych, świadczy wprowadzenie od 1 stycznia 2016 r. do ustaw podatkowych nowej kategorii wydatków, które mogą stanowić koszt uzyskania przychodów – wydatków poniesionych przez pracodawcę, a dotyczących:
1) utworzenia zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola;
2) prowadzenia zakładowego żłobka, zakładowego klubu dziecięcego lub zakładowego przedszkola;
3) dofinansowania pracownikowi wydatków związanych z objęciem dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna lub uczęszczaniem dziecka pracownika do żłobka, klubu dziecięcego lub przedszkola.
Czy przedszkole to przechowalnia dla dzieci, a niepracujący rodzice muszą dbać o edukację dzieci?
Z taką interpretacją przepisów nie zgodził się ani Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, ani Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (wyrok z 15 października 2020 r., sygn. akt III SA/Wa 18/20), ani Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 1 lutego 2024 r., sygn. akt II FSK 604/21).
W uzasadnieniu wyroku wskazano, że opłata za przedszkole nie jest ponoszona w celu uzyskania przychodu z działalności prowadzonej przez podatnika, bądź też zachowania lub zabezpieczenia tego źródła przychodu, lecz w celu prawidłowego wywiązania się przez niego i jego żonę z ciążących na nich obowiązków rodzicielskich. Zapewnienie prawidłowej opieki nad małoletnim dzieckiem jest obowiązkiem rodziców (opiekunów prawnych) wynikającym z prywatnej sfery ich życia, niezależnym od ich aktywności zawodowej oraz źródła, z którego uzyskują oni dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie można więc twierdzić, że opłata związana z umieszczeniem dziecka w przedszkolu jest ponoszona w celu uzyskania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też z zachowaniem lub zabezpieczeniem tego źródła przychodu. Obowiązek jej ponoszenia jest bowiem niezależny od źródeł, z których podatnik uzyskuje przychody. Sąd zwrócił także uwagę na to, że przedszkole nie służy „przechowywaniu” dzieci przez określony czas w ciągu dnia, lecz jest placówką edukacyjną, do której uczęszczanie jest potrzebne nawet dzieciom, których rodzice nie pracują i mają czas zapewnić im całodobową opiekę.
Podstawa prawna
art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. (j.t Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.)