REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy szkoła ma prawo do określania wyglądu uczniów? RPO pyta kuratorów o skargi

Czy szkoła ma prawo do określania wyglądu uczniów? RPO pyta kuratorów o skargi
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Uczennice i uczniowie skarżą się, że statuty szkolne określają ich obowiązki także co do wyglądu. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi kuratorów oświaty w całej Polsce o stanowisko oraz informację o takich skargach i ich rozpatrzeniu.

Prawo szkoły do określania wyglądu uczniów

Do RPO wpływają wnioski dotyczące sposobu uregulowania obowiązków ucznia w statucie szkolnym. Zastrzeżenia rodzą m.in.  wymagania co do elementów wyglądu ucznia lub uczennicy, które przez część osób są oceniane jako nadmierne ograniczenie ich wolności.

Statut jednej ze szkół podstawowych np. głosi: „Uczeń ma obowiązek dbać o schludny i estetyczny wygląd. Zabroniony jest makijaż twarzy i malowanie paznokci, koloryzacja włosów, umieszczanie kolczyków w innych miejscach niż uszy (piercing). Zakazuje się noszenia biżuterii na zajęciach wychowania fizycznego." Statut przewiduje przyznawanie punktów ujemnych za „niewłaściwy ubiór, makijaż, manicure", a także za „farbowanie włosów, kolczykowanie ciała".

Rzecznik widzi różnice w poglądach na temat kompetencji szkół w zakresie ustanawiania i egzekwowania zasad wyglądu uczniów i uczennic. 

Z jednej strony przyjmuje się, że wskazanie w Prawie oświatowym, iż szkoła może określić obowiązki ucznia w zakresie przestrzegania zasad ubierania się na terenie szkoły, oznacza, że regulacje odnoszące się do innych elementów wyglądu osoby wychodzą poza uprawnienia szkoły. Szczegółowe uregulowania w tym względzie postrzegane są jako nadmierna, nieproporcjonalna i niekonieczna ingerencja w sferę wolności i prywatności, dla której nie ma podstawy ustawowej.

Zwolennicy innego poglądu podkreślają, że obowiązki ucznia wymienione w art. 99 Prawa oświatowego to katalog otwarty, co umożliwia umieszczenie w statucie także i innych wymagań. Ich zdaniem, skoro szkoły mają swobodę w ustalaniu swoich zasad, to różne zakazy (np. farbowania włosów, makijażu, malowania paznokci, tatuaży, noszenia dużej ilości biżuterii, noszenia bluz z kapturami, piercingu czy noszenia dredów) należałoby uznać za zgodne z ustawą. Jednocześnie zaleca się nieużywanie takich wyrażeń jak „schludny", „ekstrawagancki", czy „awangardowy", w celu unikania wątpliwości interpretacyjnych. Podnoszony jest także argument, że nie ma przepisów, które zakazują takich praktyk. Jeżeli zatem do statutu wprowadzono zakazy, to uczniowie są zobowiązani do ich przestrzegania.

Naruszanie statutu szkoły łączy się z takimi karami, jak nagana lub przyznanie punktów ujemnych z zachowania. Aby jednak kary spełniały cele wychowawcze, powinny być powiązane z nagannością czynu. Nie mogą być jedynie prostą reakcją na zjawiska, które z różnych powodów nie odpowiadają dorosłym. Zakazując określonego zachowania uczniowi lub uczennicy na terenie szkoły, nauczyciele powinni móc wykazać, na czym polega jego szkodliwość.

Z dostępnych informacji wynika, że wnioski o interwencję kierowane są także do kuratorów oświaty. Działania takie podejmowane są przez organizacje społeczne (np. Stowarzyszenie Umarłych Statutów, Fundację na Rzecz Praw Ucznia, Stowarzyszenie dO!PAmina Lab), aktywistów oraz rzeczników praw ucznia. Odpowiedzi kuratorów oświaty, publikowane na stronach internetowych tych organizacji, nie odpowiadają jednak  na pytanie, w jakim stopniu organy nadzoru pedagogicznego korzystają z uprawnienia przyznanego w art. 114 Prawa oświatowego. 

W niektórych przypadkach skarżących poinformowano, że dyrektorowi szkoły wydano zalecenie, aby przeprowadził zmianę zasad wyglądu i stroju ucznia. W innej odpowiedzi kuratora znalazło się stwierdzenie, że szkoła może nakładać dalej idące wymagania dotyczące schludnego wyglądu ucznia w szkole, które będą akceptowane dla całej społeczności szkolnej. W części spraw rady pedagogiczne szkół podjęły uchwały zmieniające przepisy statutu, które budziły wątpliwości uczniów i rodziców.

Kwestia poszanowania praw uczniów w placówkach edukacyjnych jest istotna z perspektywy RPO. Sposób, w jaki szkoły wywiązują się ze swoich zobowiązań, wpływa na ocenę stopnia realizacji celów oświaty. W preambule  Prawa oświatowego ustawy stwierdzono, że oświata w RP kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji RP, a także wskazaniami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o Prawach Dziecka. 

Szkoła powinna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności. Wśród praw wynikających z tych aktów prawnych można wymienić m.in. ochronę godności, prawo do rozwoju, prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów, prawo do prywatności. Szkoła wspomaga wychowawczą rolę rodziny, ale rodzicom przysługuje prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (art. 48 Konstytucji).

RPO pisze do kuratorów oświaty

Zastępca RPO Stanisław Trociuk zwrócił się do kuratorów o stanowiska w sprawie. Prosi o podanie liczby skarg na przepisy statutów  w 2022 r. oraz efektów  ich rozpatrzenia. Pyta także, w ilu przypadkach interwencja kuratora doprowadziła do zmiany lub uchylenia przepisów regulujących wygląd uczniów. 

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rewolucja w EU ETS: Jak Unia planuje osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku?

Unijny system EU ETS, fundament europejskiej polityki klimatycznej, osiągnął imponującą redukcję emisji, ale eksperci biją na alarm: bez radykalnych zmian po 2030 roku system może stracić swoją skuteczność. Włączenie technologii pochłaniania CO2 i utworzenie Europejskiego Centralnego Banku Węglowego to rozwiązania, które mogą zrewolucjonizować walkę z kryzysem klimatycznym i pomóc Europie osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku. Jakie decyzje zapadną w najbliższych latach?

14 lutego świętem państwowym i nowym dniem wolnym od pracy w 2025 r.?

W dniu 18 grudnia br. Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska złożył do laski marszałkowskiej poselski projekt ustawy zakładający wprowadzenie nowego święta państwowego, które przypadałoby na dzień 14 lutego. Czy będzie to również dzień wolny od pracy?

TVN i Polsat będą umieszczone w wykazie podmiotów podlegających ochronie. Rada Ministrów przyjęła projekt rozporządzenia

Cyfrowy Polsat, P4 - operator sieci Play, TVN, T-Mobile i WB Electronics znalazły się na liście podmiotów podlegających ochronie - poinformował premier Donald Tusk. Rada Ministrów przyjęła projekt rozporządzenia.

1000 zł dofinansowania do ferii zimowych w 2025 r. Można składać wnioski dla dzieci urodzonych od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2020 r.

Wielkimi krokami zbliżają się nie tylko święta, ale i zimowe ferie dzieci i młodzieży. Warto wiedzieć, że rozpoczęła się już rekrutacja na wypoczynek dla dzieci urodzonych od 1stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2020 r., a niektórzy rodzice mają szansę na 1000 złotych dofinansowania.

REKLAMA

Specustawa przeliczeniowa dla emerytów i ZUS? Premier podjął decyzję o braku publikacji wyroków Trybunału Konstytucyjnego

To oznacza, że wielka rzesza emerytów nie ma szans na ponowne przeliczenie emerytur na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. Wyrok daje realne szanse dla tych osób na podwyżkę emerytur bieżących oraz otrzymanie godziwych kwot z tytułu wyrównania. Niektórzy powyżej 60 000 zł. Rząd zdaje sobie sprawę ze słusznych praw tych osób. Dowodem na to jest szereg odpowiedzi na zapytania poselskie w Sejmie. Więc logicznym jest - po decyzji o niepublikowaniu wyroków TK - oczekiwanie na specustawę, która rozwiąże problem osób poszkodowanych przez przepisy emerytalne za ostatnie około 10-13 lat. I nakaże ZUS dokonanie korzystnych przeliczeń na rzecz poszkodowanych osób.

Nielegalna imigracja: Będzie ograniczenie prawa do ochrony międzynarodowej. Rząd przyjął projekty ustaw o cudzoziemcach

Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw o cudzoziemcach, w tym projektem zakładającym możliwość czasowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Odzyskujemy kontrolę nad polskimi granicami i systemem wydawania wiz – poinformował premier Donald Tusk.

Ekspert: Do zmiany definicji mobbingu należy podchodzić ostrożnie

Ekspert BCC Witold Michałek odniósł się do zapowiadanych przez MRPiPS zmian dotyczących definicji mobbingu. W jego ocenie, do zmiany definicji mobbingu należy podchodzić ostrożnie, a proponowana zmiana definicji może nie ułatwić sprawiedliwych rozstrzygnięć.

Ruszył nabór wniosków o 1000 zł dofinansowania do ferii zimowych w 2025 r. [dla dzieci urodzonych od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2020 r.]

Fundacja „Szansa dla Gmin” – jako jeden z organizatorów wypoczynku zimowego dla dzieci rolników dofinansowanego ze środków Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników – ogłosiła właśnie nabór wniosków na zimowiska dla dzieci, które odbędą się w 2025 r. Każdy z ich uczestników kolonii zimowych organizowanych przez Fundację, może otrzymać aż 1000 zł dofinansowania. 

REKLAMA

W Wigilię praca tylko do 14. Sprawdź, jak szef rozliczył twój urlop. Niewielu wie, jak zrobić to prawidłowo, a pracownicy na tym tracą

W 2024 roku Wigilia jest dniem roboczym. Jednak w handlu obowiązują ograniczenia, które wpływają na czas pracy pracowników. Gdy zdecydują się tego dnia skorzystać z urlopu wypoczynkowego, pracodawcy często popełniają ten błąd.

Maksymalna temperatura w miejscu pracy. Pracodawcy będą mieli czas do 1 czerwca 2025 r. na dostosowanie. Znamy projekt rozporządzenia

Maksymalna temperatura w miejscu pracy. Pracodawcy będą mieli czas do 1 czerwca 2025 r. na dostosowanie. Znamy projekt rozporządzenia resortu pracy ws. ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

REKLAMA