Czyje nazwisko nosi dziecko, gdy rodzice są małżeństwem? Jaki wpływ na nazwisko dziecka ma fakt uznania ojcostwa? Odpowiedzi znajdziemy w przepisach.
- Uznanie ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego
- Uznanie ojcostwa a nazwisko dziecka. Jakie są przepisy?
- Ustalenie ojcostwa przez sąd a nazwisko dziecka
- Brak ustalenia ojcostwa. Jakie nazwisko nosi dziecko?
Uznanie ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego
W polskim prawie rodzinnym istnieje domniemanie ojcostwa. Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, to domniemywa się, iż pochodzi ono od męża matki. Gdy zaś narodziny mają miejsce przed upływem trzystu dni od ustania lub nieważnienia małżeństwa, ale po zawarciu przez matkę drugiego dziecka, to istnieje domniemanie, iż dziecko pochodzi od drugiego męża.
Co jednak w sytuacji, gdy rodzice nie są małżeństwem? Jak wówczas wygląda sytuacja prawna ojca?
Jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo gdy domniemanie takie zostało obalone, ustalenie ojcostwa może nastąpić albo przez uznanie ojcostwa albo na mocy orzeczenia sądu. Stanowi o tym art. § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
Jednym z najważniejszych skutków uznania ojcostwa jest powstanie władzy rodzicielskiej. Równie ważny jest obowiązek alimentacyjny, który w głównej mierze będzie dotyczył alimentów uiszczanych na dziecko. Uznanie ojcostwa umożliwia też wzajemne dziedziczenia po sobie: taty i dziecka.
Odgrywa również istotną rolę w kwestii nazwiska noszonego przez dziecko.
Uznanie ojcostwa a nazwisko dziecka. Jakie są przepisy?
Wskutek uznania ojcostwa dziecko będzie nosiło nazwisko wskazane w zgodnych oświadczeniach rodziców. Składa się je jednocześnie z oświadczeniem koniecznym do uznania ojcostwa przed wybranym kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo konsulem.
Jakie nazwisko dziecka wchodzi w grę? Otóż rodzice mogą wybrać nazwisko jednego z nich albo nazwisko otworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca. Gdy rodzice nie złożą wymaganego oświadczenia, to dziecko będzie nosiło nazwisko, składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska dziecka.
Co istotne, do zmiany nazwiska dziecka, które w chwili uznania już ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda.
Ustalenie ojcostwa przez sąd a nazwisko dziecka
W przypadku sądowego ustalenia ojcostwa sąd nadaje dziecku nazwisko w wyroku ustalającym ojcostwo. Jeżeli rodzice w toku postępowania sądowego nie złożą odpowiednich oświadczeń, to dziecko będzie nosiło nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca. Również w tym przypadku do zmiany nazwiska dziecka, które ukończyło trzynaście lat, potrzebna jest jego zgoda.
Brak ustalenia ojcostwa. Jakie nazwisko nosi dziecko?
Jeżeli ojcostwo nie zostało ustalone przez uznane ojcostwa albo sądownie, to dziecko nosi nazwisko matki.
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2020 r., poz. 1359; ost. zm. Dz. U. z 2023 r., poz. 1843)