Sąd rodzinny
Zgodnie z ustawą o ustroju sądów powszechnych sąd rodzinny jest właściwy do rozpoznawania spraw z zakresu:
- prawa rodzinnego i opiekuńczego;
- postępowania w sprawach nieletnich;
- postępowania w stosunku do osób uzależnionych od alkoholu.
Sprawy rodzinne i opiekuńcze
To w sądzie rodzinnym rozpoznawane są sprawy o alimenty (chyba że są one ustalane w trakcie rozwodu, wówczas właściwy jest wydział cywilny sądu okręgowego) czy o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami. Ponadto wydziały rodzinne i nieletnich zajmują się sprawami z zakresu władzy rodzicielskiej, kontaktów z dzieckiem, adopcji, uznania ojcostwa, opieki oraz kurateli.
Postępowanie w sprawach nieletnich
Postępowanie to uregulowane jest w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Przepisy tej ustawy przewidują własne środki mające zwalczać demoralizację u nieletnich. Są to środki wychowawcze, poprawcze oraz kary. Do środków wychowawczych zalicza m. in. upomnienie nieletniego, zobowiązanie go do określonego postępowania (np. do naprawienia szkody, do podjęcia nauki, do zaniechania używania alkoholu); nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna, kuratora, a także zakaz prowadzenia pojazdów, umieszczenie w zakładzie poprawczym czy w rodzinie zastępczej. Środkiem poprawczym jest umieszczenie w zakładzie poprawczym. Jeżeli chodzi o kary, to są one stosowane wyjątkowo, jedynie w wypadkach prawem przewidzianych, jeżeli inne środki nie są w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego.
Zobacz również serwis: Nieletni i prawo
Postępowanie w stosunku do osób uzależnionych od alkoholu
O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym.
Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone.
Zobacz również: Przymusowe leczenie alkoholika
Kodeks postępowania cywilnego stanowi, iż sądem rodzinnym jest sąd opiekuńczy (art. 586).