3 nowe świadczenia od 1 października 2024 r. Co z rodzicami niepełnosprawnymi?

• Aktywny rodzic to 3 nowe świadczenia
• Babciowe a rodzic z niepełnosprawnością
• Odpowiedź MRPiPS

Aktywny rodzic to 3 nowe świadczenia

Dla aktywnych zawodowo rodziców dedykowane jest wsparcie w formie świadczenia „aktywni rodzice w pracy”. Świadczenie obejmie dzieci od 12 do 35 miesiąca życia, które nie chodzą do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego i nie są pod opieką dziennego opiekuna. Świadczenie będzie wynosiło 1500 zł, a gdy dziecko ma odpowiednie orzeczenie o niepełnosprawności, to wsparcie będzie wypłacane w kwocie 1900 zł miesięcznie.

Z kolei świadczenie „aktywnie w żłobku” ma co do zasady zastąpić aktualne świadczenie „żłobkowe”, które wynosi o 400 zł miesięcznie. Dofinansowanie w ramach nowego świadczenia będzie pokrywało koszty do 1500 zł miesięczne (lub 1900 zł miesięcznie w przypadku dziecka z odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności). Co istotne, kwota dofinansowania będzie obejmowała czesne, bez kosztów wyżywienia.

Trzecie świadczenie „aktywnie w domu” to „następca” rodzinnego kapitału opiekuńczego”, jednak będzie przysługiwało również na pierwsze dziecko w rodzinie. Łączna kwota do wykorzystania na jedno dziecko w okresie od 12 do 35 miesiąca życia dziecka wyniesie 12 tys. zł. Świadczenie będzie wypłacane przez ZUS po 500 zł w każdym miesiącu. 

W danym miesiącu na dziecko będzie rodzic będzie mógł pobierać tylko jeden rodzaj świadczenia z programu „Aktywny rodzic” z możliwością zamiany.

Babciowe a rodzic z niepełnosprawnością

W praktyce wątpliwości rodziców z niepełnosprawnościami mogą dotyczyć pierwszego ze świadczeń „aktywni rodzice w pracy” (tzw. babciowe).

Z zapytaniem w tej sprawie zwróciła się do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej posłanka Iwona Hartwich, która poprosiła o odpowiedź na poniższe pytania:

1. Czy zostaną wprowadzone zmiany w ustawie, aby uwzględnić w niej rodziców z niepełnosprawnościami?
2. Jeżeli tak, to w jakim czasie to nastąpi?

Odpowiedź MRPiPS

25 lipca 2024 r opublikowano odpowiedź, której udzieliła wiceminister Aleksandra Gajewska. Publikujemy ją w całości:

Zgodnie z ustawą z dnia 15 maja 2024r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej  oraz wychowaniu dziecka „Aktywny rodzic” (Dz. U. poz. 858), świadczenie „aktywni rodzice  w pracy” kierowane jest do czynnych zawodowo rodziców małych dzieci. Świadczenie to  będzie przysługiwać rodzicom, jeżeli oboje są aktywni zawodowo i z tytułu tej aktywności podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, liczonym od podstawy, której łączna - czyli obydwojga rodziców - wysokość wyniesie nie mniej niż 100% minimalnego  wynagrodzenia za pracę. W ustawie określono minimalny próg aktywności zawodowej dla  każdego z rodziców, zgodnie z którym podstawa, stanowiąca bazę dla odprowadzania  składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe każdego z nich, nie może być niższaniż 50%  minimalnego wynagrodzenia za pracę lub 30% tej kwoty w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, korzystających z preferencyjnego obniżenia składek (tj. korzystają z ulg: preferencyjne składki, ulga na start, mały ZUS plus). Natomiast  w przypadku rodzica samodzielnie wychowującego dziecko, nie ma wymogu aby wykazywał on aktywność zawodową drugiego z rodziców, ale dotyczy go wymóg aktywności zawodowej  z podstawą składek emertytalnych i rentowych nie niższą niż 100% minimalnego  wynagrodzenia za pracę.

Do osób nieaktywnych zawodowo, niezależnie od tego, czym ich brak aktywności jest  spowodowany, kierowane są dwa pozostałe świadczenia, oferowane rodzicom w ramach  programu „Aktywny rodzic”, tj. świadczenia „aktywnie w żłobku” i „aktywnie w domu”. „Aktywnie w żłobku” zastąpi obecnie funkcjonujące i zdecydowanie mniej korzystne  dofinansowanie do opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego  opiekuna, które przysługuje w wysokości maksymalnie 400 zł miesięcznie i zostało uregulowane w ustawie z dnia z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi do lat 3. 

Świadczenie „aktywnie w żłobku” będzie kierowane do rodziców dzieci uczęszczających do  żłobka, klubu dziecięcego albo dziennego opiekuna w kwocie do 1500 zł miesięcznie na  dziecko lub do 1900 zł miesięcznie na dziecko niepełnosprawne, jednak nie przekraczającej wysokości opłaty, jaką rodzic ponosi za pobyt dziecka w instytucji opieki (do opłaty tej nie  wlicza się opłaty za wyżywienie).

Podobnie jak w przypadku dotychczas dostępnego dofinansowania do opłaty rodzica za  pobyt dziecka w instytucji opieki, wniosek o przyznanie tego świadczenia składał będzie rodzic, natomiast jego kwota będzie przekazywane co miesiąc, bezpośrednio podmiotowi prowadzącemu instytucję opieki, z przeznaczeniem na obniżenie opłat za pobyt dzieci, które ponoszą rodzice.

Natomiast świadczenie „aktywnie w domu” zastąpi dotychczas funkcjonujący i mniej  korzystny, gdyż nie przysługujący na pierwsze dziecko, rodzinny kapitał opiekuńczy.

Świadczenie będzie przysługiwało na każde dziecko w rodzinie w wieku od 12 do 35 miesiąca życia i będzie wypłacane w wysokości 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące. Jest to wsparcie  kierowane do tych rodziców małych dzieci, którzy nie będą uprawnieni lub z własnej woli nie  zdecydują się na skorzystanie z świadczenia „aktywni rodzice w pracy” lub „aktywnie  w żłobku”.

Źródło: Zapytanie nr 672 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie świadczenia "aktywni rodzice w pracy" (tzw. babciowe)