- Świadczenie rodzicielskie - zmiany od 1 lutego 2023 r.
- Świadczenie rodzicielskie, czyli "kosiniakowe" - jakie warunki?
Świadczenie rodzicielskie - zmiany od 1 lutego 2023 r.
Zmiany w przyznawaniu świadczenia rodzicielskiego zostały wprowadzone ustawą z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw. Wynikają one z potrzeby ujednolicenie sytuacji rodziców biologicznych i adopcyjnych w zakresie otrzymywania świadczenia rodzicielskiego.
Nowe zasady wejdą w życie 1 lutego 2023 r. Warto też pamiętać o przepisach przejściowych.
Po zmianach świadczenie rodzicielskie będzie przysługiwało opiekunowi faktycznemu dziecka w przypadku objęcia opieka dziecka do ukończenia 14. roku życia. Obecnie tzw. kosiniakowe przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia.
Podobnie będzie w przypadku osób, które przysposobiły dziecko. Świadczenie będzie tu bowiem przysługiwało w przypadku objęcia opieką dziecka do ukończenia 14. roku życia.
Zgodnie z nowymi przepisami świadczenie rodzicielskie będzie przysługiwało od dnia:
- objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia - w przypadku opiekuna faktycznego dziecka;
- objęcia dziecka opieką, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia - w przypadku rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej);
- przysposobienia dziecka, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia - w przypadku osoby, która przysposobiła dziecko.
Warto również pamiętać o przepisach przejściowych, które umożliwiają skorzystanie z nowych zasad osobom, które przysposobiły lub objęły dziecko opieką przed wejściem w życie zmian, gdy nie minął jeszcze graniczny termin na złożenie wniosku o świadczenie rodzicielskie. Chodzi o osoby, które nie mogły skorzystać z pełnego okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego ze względu na wcześniejsze ukończenie przez dziecko odpowiednio 7. albo 10. roku życia.
Zgodnie z przepisem przejściowym osobom, które w dniu wejścia w życie ustawy będą pobierały świadczenie rodzicielskie, prawo do tego świadczenia zostanie z urzędu wydłużone o odpowiedni okres (bez konieczności składania drugiego wniosku). Pozostałe zaś osoby, które w dniu wejścia w życie nowych przepisów nie będą pobierały świadczenia, będą miały trzy miesiące na złożenie odpowiedniego wniosku. Umożliwi im to otrzymanie świadczenia za okres od dnia wejścia w życie ustawy do upływu określonego okresu od objęcia opieką lub przysposobienia dziecka (np. 52 tygodnie w przypadku objęcia opieką lub przysposobienia jednego dziecka). Zawnioskowanie o wsparcie w późniejszym terminie będzie skutkowało przyznaniem świadczenia począwszy od miesiąca złożenia wniosku.
Świadczenie rodzicielskie, czyli "kosiniakowe" - jakie warunki?
Nowelizacja nie zmienia zasad przyznawania świadczeń pozostałym rodzicom.
Przypomnijmy, iż świadczenie to przysługuje m.in. matce dziecka, a w określonych przypadkach ojcu.
Ojciec może otrzymać świadczenie rodzicielskie w sytuacji:
- skrócenia na wniosek matki dziecka okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego, po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia, zasiłku lub uposażenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka;
- śmierci matki dziecka;
- porzucenia dziecka przez matkę.
Świadczenie to przysługuje bez względu na dochód w wysokości 1000 zł miesięcznie.
Jak długo można pobierać „kosiniakowe”? Jest to możliwe przez:
- 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka
- 65 tygodni - w przypadku urodzenia bliźniąt
- 67 tygodni - w przypadku urodzenia trojaczków
- 69 tygodni - w przypadku urodzenia czworaczków
- 71 tygodni - w przypadku urodzenia pięcioraczków (i więcej dzieci przy jednym porodzie).
Kosiniakowe nie przysługuje m.in. w sytuacji, gdy przynajmniej jeden z rodziców dziecka otrzymuje zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego czy urlopu rodzicielskiego.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r., poz. 2140)
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j. t. Dz. U. z 2022 r., poz. 615; ost. zm. Dz.U. z 2022 r., poz. 1265)