Premier D. Tusk o 800 plus: nie będzie kryteriów, nie będzie ograniczeń. Ale nie każde dziecko mieszkające w Polsce dostaje to świadczenie

• Premier Tusk: 800 plus będzie wypłacane na każde dziecko tak długo, jak będę odpowiadał za prace tego rządu. Nie będzie kryteriów, nie będzie ograniczeń
• Sondaż ponad 53% Polaków chce likwidacji lub ograniczenia świadczenia 800 plus
• Od września 2024 r. 800 plus tylko dla dzieci chodzących do polskich szkół
• Wiceminister edukacji: Liczba dzieci otrzymujących 800 plus zmniejszyła się w 2024 roku

Premier Tusk: 800 plus będzie wypłacane na każde dziecko tak długo, jak będę odpowiadał za prace tego rządu. Nie będzie kryteriów, nie będzie ograniczeń

W dniu 29 października 2024 r. podczas konferencji po posiedzeniu Rady Ministrów premier Donald Tusk został zapytany o dalsze losy programu 800 plus. Odpowiedział w ten sposób:
"Nie dajcie się wmanewrować tym, którzy chcą – nie po raz pierwszy – wmówić Polakom, że jak ja jestem premierem, to znaczy, że coś zabiorę. Ja już lata temu powiedziałem (...), że nic co było dane, nie zostanie odebrane" – zapewnił premier Tusk.
Premier przypomniał, że od tego czasu 500 plus zamieniło się w 800 plus i to jego rząd wziął na siebie "słodki ciężar" comiesięcznego wypłacania tego świadczenia. "Nic się tutaj nie zmieni" – zastrzegł.
Tusk odniósł się też do słów wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Aleksandry Gajewskiej, że program 800 plus i inne programy społeczne na razie nie przyczyniły się do poprawy liczby urodzeń w Polsce.
"Ten program ma także inne funkcje, inne cele – przede wszystkim wyciąganie z ubóstwa setek tysięcy polskich rodzin, które mają dzieci, szczególnie rodzin wielodzietnych" – podkreślił premier.

Prezes Rady Ministrów zapewnił, że "nie będzie kryteriów (dochodowych), nie będzie ograniczeń. 800 plus będzie wypłacane na każde dziecko" tak długo, jak długo on będzie odpowiadał za prace rządu. 

Sondaż ponad 53% Polaków chce likwidacji lub ograniczenia świadczenia 800 plus

Zapewnienia premiera Tuska brzmią przekonywująco ale każdy polityk partii rządzącej musi też brać pod uwagę realia budżetowe a także badania opinii publicznej. Warto w tym kontekście przypomnieć, że z sondażu przeprowadzonego pod koniec października 2024 r. (opublikowanego 26 października br.) wynika, że:
1) łącznie 53,7 proc. Polaków opowiada się za likwidacją lub redukcją 800 plus (16,1 proc. badanych stwierdziło, że świadczenie powinno być zlikwidowane. 37,6 proc. respondentów uważa, że liczba odbiorców świadczenia 800 plus powinna być zmniejszona). 
2) 40,6 proc. badanych chce utrzymania programu lub podniesienia świadczenia (25 proc. badanych chce utrzymania świadczenia 800 plus w obecnej formie. 15,6 proc. respondentów chce, aby zostało ono utrzymane i by było podnoszone. 
3) 5,7 proc. badanych nie ma zdania w tej sprawie.
Badanie zostało przeprowadzone przez agencję badawczą SW Research dla rp.pl wśród użytkowników panelu on-line SW Panel w dniach 22-23 października 2024 r. Analizą objęto grupę 800 internautów powyżej 18. roku życia.

Od września 2024 r. 800 plus tylko dla dzieci chodzących do polskich szkół

Od 1 września 2024 r. mieszkające w Polsce dzieci obywateli Ukrainy zostały objęte obowiązkiem edukacji w polskiej szkole (tzw. obowiązkiem szkolnym). Obowiązek ten polega na rocznym przygotowaniu przedszkolnym w zerówce, obowiązkiem szkolnym w szkole podstawowej i obowiązkiem nauki w szkołach ponadpodstawowych. 
Rodzice i opiekunowie będący obywatelami Ukrainy mają prawo dostać świadczenie wychowawcze 800 plus i świadczenie Dobry Start ale tylko wtedy, gdy ich dzieci chodzą do polskiej szkoły (lub zerówki).

Od tej zasady wprowadzono jeden wyjątek: w roku szkolnym 2024/2025 uczniowie uczący się w klasie programowo najwyższej w szkole funkcjonującej w ukraińskim systemie oświaty nie będą objęci obowiązkiem uczęszczania do polskich szkół. Mogą dokończyć edukację w formule online.

Te zmiany dotyczą tylko dzieci obywateli Ukrainy i wynikają z ustawy z 15 maja 2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2024 poz. 854).
Ww. nowelizacja zmieniła (od 1 lipca 2024 r.) w szczególności art. 26 ust. 1 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym  na terytorium tego państwa. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu:

Obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, przysługuje prawo do:
(…) 2) świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie wychowawcze lub otrzymuje świadczenie wychowawcze, realizuje odpowiednio obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny albo obowiązek nauki, zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 737), co zostało potwierdzone w wyniku weryfikacji dokonanej na podstawie art. 66b ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2024 r. poz. 152), chyba że dziecko jest w wieku, w jakim obowiązki te go nie dotyczą, albo obowiązki te zostały mu odroczone, 
3) świadczenia dobry start, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, jeżeli zamieszkuje z dzieckiem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jeżeli dziecko, na które ubiega się o świadczenie dobry start lub otrzymuje świadczenie dobry start uczy się w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, należącej do polskiego systemu oświaty, 

Warto też wskazać, że na podstawie art. 2 ust. 1 ww. ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym  na terytorium tego państwa:
1. Jeżeli obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny do dnia 30 września 2025 r. Za legalny uznaje się także pobyt dziecka urodzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez matkę, która jest osobą określoną w zdaniu pierwszym, w okresie dotyczącym matki, o ile dziecko to nie jest obywatelem polskim ani obywatelem innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Wypłata ww. świadczeń (w tym 800 plus) będzie wstrzymana, jeżeli w systemie informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej, nie została potwierdzona: 
1) realizacja obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego albo obowiązku nauki, 
2) nauka w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej należącej do polskiego systemu oświaty – przez dziecko, na które otrzymywane jest to świadczenie przez obywatela Ukrainy przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny. 

Natomiast w przypadku potwierdzenia w systemie informacji oświatowej  realizacji przez dziecko obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego albo obowiązku nauki, ww. świadczenia, zostaną wypłacone od miesiąca, w którym zostały spełnione warunki uprawniające do tego świadczenia. 

Wiceminister edukacji: Liczba dzieci otrzymujących 800 plus zmniejszyła się w 2024 roku

W dniu 7 listopada 2024 r. w Sejmie, wiceminister edukacji Joanna Mucha odpowiadała na pytania posłów. Poinformowała m.in., że "od początku roku liczba dzieci pobierających zasiłek 800 plus zmniejszyła się o 20 tysięcy, (...), więc wiemy, że wprowadzenie obowiązku szkolnego, połączenie go z 800 plus spowodowało już pierwszą weryfikację pobierania tego zasiłku".

Minister Mucha dodała, że według nowych danych od września do polskiej szkoły dołączyły 33 tys. nowych dzieci ukraińskich, tych, które pobierają naukę w polskim systemie oświaty.

Ponadto poinformowała, że trudno jest podawać precyzyjnie liczbę uczniów ukraińskich uczących się w polskich szkołach, bo ta liczba cały czas ulega zmianom. W 2022 roku maksymalnie było to 200 tys. dzieci ukraińskich w polskim systemie oświaty. Chodzi to o dzieci uchodźcze, a więc nie o dzieci ukraińskie, które były wcześniej w polskiej szkole. W 2023 r. było 183 tys. dzieci uchodźczych, a w 2024 r. - 185 tys.