Aktywny rodzic wynosi 500 zł, 500 zł albo nawet 1900 zł. Jakie warunki trzeba spełniać? Czy można wybrać kwotę? ZUS przesyła uprawnionym do świadczeń informację o programie „Aktywny rodzic” 2024. Składanie wniosków rusza z dniem 1 października 2024 r. W tym dniu ustawa wchodzi w życie. Co z RKO?
- Aktywny rodzic – jeden program trzy świadczenia
- Aktywny rodzic 2024 – warunki
- Aktywny rodzic 2024 – wniosek na PUE ZUS
- Aktywny rodzic – ustawa
- Aktywny rodzic a RKO
Aktywny rodzic – jeden program trzy świadczenia
Aktywny rodzic to program, który rusza z dniem 1 października 2024 r. Przeznaczony jest dla rodziców i opiekunów dzieci do lat 3. W ramach tego programu można pobierać jedno z trzech świadczeń:
- Aktywni rodzice w pracy (tzw. babciowe)
- Aktywnie w żłobku
- Aktywnie w domu
Aktywny rodzic 2024 – warunki
- Świadczenie aktywni rodzice w pracy wynosi 1500 zł miesięcznie na dziecko. Jeżeli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności to kwota wzrasta do 1900 zł miesięcznie (orzeczenie musi posiadać wskazania o konieczności stałej lub długotrwałej opieki innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej w egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Jeśli wydane zostało orzeczenie sądu o opiece naprzemiennej, świadczenie przysługuje obojgu rodzicom po połowie.
Świadczenie przysługuje na każde dziecko między 12 a 35 miesiącem życia. Rodzic dziecka musi być aktywny zawodowo, wspólnie zamieszkiwać z dzieckiem i je utrzymywać. To świadczenie może starać się również opiekun faktyczny dziecka czyli osoba, która faktycznie opiekuje się dzieckiem i wystąpiła do sądu rodzinnego o jego przysposobienie. Co więcej, przysługuje osobie pełniącej funkcję rodziny zastępczej albo prowadzącej rodzinny dom dziecka.
Co to znaczy, że trzeba być aktywnym zawodowo? Osoba pobierająca 1500 zł lub 1900 zł musi wykonywać pracę zarobkową. ZUS podaje następujące przykłady: pracownik, zleceniobiorca, działalność gospodarcza, rolnik, funkcjonariusz służb mundurowych. Dodatkowo ustawa będzie określała minimalny poziom przychodów.
Uczęszczanie dziecka do żłobka wyklucza możliwość pobierania świadczenia aktywni rodzice w pracy. To sytuacja, kiedy należy wnioskować o świadczenie aktywnie w żłobku. Podobnie jest w sytuacji uczęszczania dziecka do przedszkola – tutaj należy złożyć wniosek o świadczenie aktywnie w domu.
2. Świadczenie aktywnie w żłobku wynosi 1500 zł miesięcznie i przeznaczone jest na dofinansowanie kosztów opieki dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub dziennego opiekuna. Tutaj również w przypadku dziecka niepełnosprawnego kwota jest wyższa i wynosi 1900 zł. Przy tym świadczeniu ustalono limit w postaci opłaty ponoszonej za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Jeśli opłata ta jest niższa niż 1500 zł, świadczenie aktywnie w żłobku będzie odpowiednio niższe.
W przypadku pobierania świadczenia aktywnie w żłobku również dzieli się je na pół, gdy rodzica mają zasądzoną opiekę naprzemienną.
Ustawa określa limit opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym i u dziennego opiekuna. Od października 2024 r. do 31 marca 2025 r. wynosi 2200 zł. Jeśli dziecko chodzi do droższej placówki, świadczenie aktywnie w żłobku nie będzie przysługiwało w ogóle.
3. Świadczenie aktywnie w domu również przysługuje na każde dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia. Wynosi 500 zł miesięcznie. Otrzymać je może rodzic mieszkający wspólnie z dzieckiem i utrzymujący je oraz opiekun faktyczny dziecka. W przypadku opieki naprzemiennej każdemu z rodziców przyznaje się po 250 zł miesięcznie.
Świadczenie aktywnie w domu nie przysługuje, jeśli na to dziecko rodzic pobrał już pełną kwotę RKO czyli 12 tys. zł, nawet gdy dziecko nie ukończyło jeszcze 35 miesiąca życia.
Aktywny rodzic 2024 – wniosek na PUE ZUS
Wniosek o jedno z trzech wyżej omówionych świadczeń składa się do ZUS poprzez PUE ZUS, portal Emp@tia lub bankowość elektroniczną. Termin ubiegania się o świadczenia z programu aktywny rodzic startuje z dniem 1 października 2024 r. Z wnioskiem o świadczenie aktywni rodzice w pracy i aktywnie w domu można najwcześniej wystąpić w 12 miesiącu życia dziecka. ZUS ustala je, licząc od miesiąca złożenia wniosku. Natomiast starając się o świadczenie aktywnie w żłobku, wniosek można złożyć najwcześniej w dniu, w którym dziecko zaczyna uczęszczać do żłobka, klubu dziecięcego lub trafi pod opiekę dziennego opiekuna. Złożenie wniosku w ciągu 2 miesięcy od tego dnia powoduje ustalenie prawa do świadczenia od dnia rozpoczęcia uczęszczania dziecka w te miejsca. Złożenie wniosku w ciągu 3 miesięcy od 1 października 2024 r. czyli od wejścia w życie ustawy, powoduje ustalenie prawa do świadczenia od początku października.
Aktywny rodzic – ustawa
Podstawą prawną programu aktywny rodzic i trzech świadczeń na dziecko jest Ustawa z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - „Aktywny rodzic” (Dz. U. z 2024, poz. 858). Ustawa jest obecnie aktem prawnym oczekującym na wejście w życie, które zostało przewidziane na dzień 1 października 2024 r.
Aktywny rodzic a RKO
Program Aktywny rodzic zastępuje Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, a dokładnie zastępuje go świadczenie Aktywnie w domu, które wynosi 500 zł miesięcznie. Pobieranie 500 zł przez 2 lata (od 12 do 35 miesiąca życia dziecka) daje kwotę 12 tys. zł czyli tyle, ile wynosił RKO. Zmianą jest przyznanie świadczenia już od pierwszego dziecka w rodzinie, a nie drugiego jak to było przy RKO. Dokładnie przysługiwać będzie od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko kończy 12. miesiąc życia aż do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko kończy 36. miesiąc życia. Dodatkowo nie przewiduje się kryterium dochodowego. Przy świadczeniu aktywnie w domu rodzice nie mają obowiązku bycia aktywnym zawodowo.