Zgodnie z propozycją rządu kryterium dochodowe uprawniające do otrzymania świadczenia nie zmieni się od 1 listopada 2018 r. i nadal będzie wynosiło 1922 zł na osobę w rodzinie. Kwota świadczenia również nie ulegnie zmianie. Aktualna wysokość pomocy to 1000 zł na jedno dziecko.
Zobacz więcej: Świadczenia rodzinne - kwoty i kryteria dochodowe w 2018, 2019 i 2020 r.
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
Zasady otrzymania jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, potocznie nazywanej becikowym, zostały określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (dalej jako u. ś. r.).
Świadczenie przysługuje w wysokości z tytułu urodzenia się żywego dziecka w wysokości 1000 zł na każde dziecko.
Dochód rodziny
Warunkiem otrzymania świadczenia jest spełnianie kryterium dochodowego. Warto w tym przypadku pamiętać o tym, iż chwila składania wniosku ma wpływ na to, z jakiego okresu brane będą pod uwagę dochody rodziny.
Jeżeli wniosek zostanie złożony do 31 października 2019 r., to organ wyda decyzję w oparciu o dochody uzyskane w roku kalendarzowym 2017 r. Gdyby wniosek został złożony w kolejnym okresie zasiłkowym np. w grudniu 2019 r., to uwzględnieniu będą podlegały dochody z 2018 r. Na wysokość dochodu będą miały również wpływ: dochód uzyskany oraz utracony.
Pani Daria we wniosku o becikowe podała następujących członków rodziny: siebie, swojego męża (ojca dziecka) oraz córkę, na którą ubiega się o świadczenie. Ma jednak wątpliwości czy dziecko powinno być tu uwzględniane, ponieważ nie osiąga ono żadnego dochodu. Pani Daria prawidłowo wypełniła wniosek. Dziecko, na które ubiegamy się o becikowe również będzie uwzględniane przy obliczaniu dochodu rodziny.
Wniosek o wypłatę becikowego należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka.
Osobami uprawnionymi do otrzymania zapomogi są: matka lub ojciec, opiekun prawny albo opiekun faktyczny dziecka.
Pani Joanna i pan Krzysztof są małżeństwem, zamieszkują razem ze swoim nowonarodzonym dzieckiem. Zastanawiają się, które z nich powinno złożyć wniosek. W takim przypadku każde z nich uprawnione jest do złożenia wniosku o becikowe. Organ wypłaci świadczenie temu z rodziców, które pierwsze o to zawnioskuje.
Pani Edyta i pan Piotr nie mieszkają razem. Dwa miesiące temu urodziło im się wspólne dziecko. Dziewczynka mieszka u pani Edyty i pozostaje pod jej opieką. Zgodnie z art. 27 ust. 2 u. ś. r., jeżeli dziecko nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z obojgiem rodziców, świadczenia rodzinne wypłaca się temu z rodziców, pod którego opieką dziecko się znajduje. Gdyby zatem w tej sytuacji każde z rodziców ubiegało się o becikowe, organ powinien świadczenie wypłacić pani Edycie.
Pod opieką medyczną
Istotnym wymogiem dla otrzymania becikowego jest pozostawanie przez kobietę pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu (art. 15b ust. 5 u. ś. r.). Fakt ten powinien zostać potwierdzony zaświadczeniem lekarskim albo zaświadczeniem wydanym przez położną. Wymóg ten nie dotyczy osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko.
Czy becikowe może przysługiwać w sytuacji, w której kobieta pozostawała pod opieką medyczną później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu?
Trybunał Konstytucyjny opowiedział się za takim rozumieniem art. 15b ust. 5 u. ś. r., które umożliwia przyznanie becikowego także wówczas, gdy kobieta pozostawała pod opieką medyczną później niż od 10 tygodnia ciąży, a opóźnienie to wynikało z przyczyn od niej niezależnych (wyrok z 22 listopada 2016 r., sygn. akt SK 2/16). Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego dopuszczalne jest na gruncie art. 15b ust. 5 u. ś. r. badanie przyczyn pozostawania przez kobietę pod opieką medyczną później niż od 10 tygodnia ciąży (wyrok z 10 października 2017 r., sygn. akt I OSK 3453/15).
Świadczenie nie zawsze przysługuje
W określonych sytuacjach świadczenie nie zostanie wypłacone. Jednorazowa zapomoga nie przysługuje, jeżeli:
1) członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie z tytułu urodzenia dziecka, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;
2) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało ustalone, na rzecz danego dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jedno z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka,
e) dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach.
Wniosek
Aktualny wzór wniosku o wypłatę becikowego można pobrać na stronie https://obywatel.gov.pl/documents/10181/0/wniosek+o+becikowe+2016.pdf/541bcf6d-d458-44d9-945e-645f666b754d
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j. t. Dz. U. z 2017 r., poz. 1952 z późn. zm.)
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 22 listopada 2016 r., sygn. akt SK 2/16 (Dz.U. z 2016 r., poz. 2204)
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 października 2017 r., sygn. akt I OSK 3453/15
Zobacz również: Becikowe - 2018 r.