Istota adopcji całkowitej
Istota adopcji całkowitej polega na tym, że rodzice wyrażają zgodę na adoptowanie swego dziecka w przyszłości bez wskazania osoby, która to dziecko adoptuje. Zgoda wyrażona przez rodziców na przysposobienie całkowite nosi nazwę zgody blankietowej. Zgoda może być odwołana poprzez złożenie oświadczenia przed sądem opiekuńczym, nie później niż przed wszczęciem postępowania o przysposobienie.
Zobacz również: Adopcja 2012
Termin na wyrażenie zgody przez rodziców
Zgoda aby była uznana za skuteczną musi zostać złożona z zachowaniem terminów wskazanych w ustawie. Zgodnie z k.r.o. nie może być ona wyrażona wcześniej niż po upływie sześciu tygodniu od urodzenia się dziecka. Zatem zgoda, która została wyrażona przed upływem tego terminu nie może być uznana i jest nieważna. Wiąże się to z przemyśleniem decyzji związanej z oddaniem dziecka do adopcji. Terminem ostatecznym, do kiedy można wyrazić zgodę, jest osiągnięcie pełnoletniości przez dziecko, gdyż do tego momentu przysposobienie jest dopuszczalne.
Zobacz również: Zgoda anonimowa na adopcję
Zaznaczyć należy iż wyrażenie zgody stanowi prawo osobiste rodziców, a nie element ich władzy rodzicielskiej. W związku z tym, prawo do wyrażenia zgody przysługuje również osobom, które posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych – czyli nie mają władzy rodzicielskiej. W wyjątkowych sytuacjach – w przypadku rodziców o ograniczonej zdolności do czynności prawnych – wyrażenie zgody może zostać pominięte. Ciekawym jest, że mimo, iż zgoda nie stanowi elementu władzy rodzicielskiej wygasa wraz z nią.
Kto musi wyrazić zgodę?
Uprawnionymi do wyrażenia zgody na dokonanie adopcji całkowitej są rodzice. Prawo reguluje również sytuację, gdy zgoda została złożona jedynie przez jednego z nich. W takim wypadku skuteczność zgody zależy od tego czy zgoda drugiego z rodziców do przysposobienia jest potrzebna. Zgodnie z przepisami, zgoda drugiego z rodziców nie jest wymagana, gdy został on pozbawiony władzy rodzicielskiej lub gdy jest on nieznany. Jednak w przypadku gdy brak zgody drugiego z rodziców zachodzi ze względu na trudną do przezwyciężenia przeszkodę w porozumieniu się, wówczas zgoda pierwszego nie jest skuteczna.
Nowy akt urodzenia
Adopcja całkowita objęta jest tajemnica, zaś adoptowany traci swój dotychczasowy stan cywilny, w konsekwencji czego sporządzony zostaje nowy akt urodzenia dziecka. W nowym akcie urodzenia jako rodziców adoptowanego wskazuje się osoby, które dokonały adopcji. Dotychczasowy akt urodzenia zawiera wzmiankę dodatkową o sporządzeniu nowego aktu, nie podlega ujawnieniu. Nie wydaje się także z niego odpisów. Jedynie sąd ma prawo wglądu do pierwotnego aktu urodzenia oraz przysposobiony po uzyskaniu pełnoletności.
Zobacz również: Co to jest akt urodzenia?
Nierozwiązalność i inne cechy adopcji całkowitej
Podsumowując należy wskazać na najważniejsze cechy przysposobienia całkowitego – nazywanego potocznie mianem adopcji całkowitej. Cechą najbardziej charakterystyczną tego rodzaju adopcji jest jej nierozwiązywalność. Nierozwiązalność wiąże się z trwałą więzią pomiędzy adoptowanym dzieckiem a jego „nowymi” rodzicami. Wyłączona zostaje możliwość rozwiązania przysposobienia, na które rodzice wyrazili zgodę przed sądem opiekuńczym. Chodzi tu przede wszystkim o ochronę dziecka. Tajemnica przysposobienia to kolejna z cech charakteryzujących adopcję całkowitą. Wiąże się ona z nieudostępnianiem danych związanych z urodzeniem (z wyłączeniem wyjątków wskazanych w ustawie). Adoptowany zostaje włączony do rodziny, która dokonała adopcji.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 29 września 1986 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego;
Ustawa z dnia 25.02.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy.