Nowy program „Aktywny rodzic” startuje 1 października 2024 r. Przewiduje wprowadzenie 3 świadczeń: aktywni rodzice w pracy (babciowe), aktywnie w domu i aktywnie w żłobku (żłobkowe). Czy pobieranie RKO wyklucza babciowe, żłobkowe i aktywnie w domu?
- Babciowe i nowe żłobkowe od 1 października 2024 r.
- Czy RKO wyklucza babciowe i żłobkowe?
- RKO a aktywnie w domu
Babciowe i nowe żłobkowe od 1 października 2024 r.
Zapowiadane nowe świadczenie dla rodziców w postaci babciowego wchodzi w życie z dniem 1 października 2024 r. Na nowych zasadach przysługiwać będzie również żłobkowe. Te dwa świadczenia oraz świadczenie aktywnie w domu obejmuje program „Aktywny rodzic”. Wypłatą zajmie się ZUS. Wnioski składać będzie można na PUE ZUS, portalu Emp@tia oraz poprzez bankowość elektroniczną.
Babciowe wynosi 1500 zł miesięcznie, a żłobkowe maksymalnie 1500 zł, ale nie więcej niż opłata za żłobek, klub dziecięcy albo opiekuna dziennego. Najmniej otrzymają uprawnieni do świadczenia aktywnie w domu – 500 zł. W tym samym czasie nie można pobierać więcej niż jednego z wymienionych świadczeń.
Wszystkie trzy świadczenia przysługują w okresie pomiędzy 12 a 35 miesiącem życia dziecka.
Czy RKO wyklucza babciowe i żłobkowe?
ZUS informuje, że pobranie pełnej kwoty RKO na dziecko wyklucza świadczenie „aktywnie w domu”. Aktywnie w domu wynosi 500 zł i przysługuje bez względu na to czy rodzice pracują. W takim przypadku ZUS nie wypłaci świadczenia nawet jeśli dziecko nie ukończyło jeszcze 35 miesiąca życia.
Ograniczenie to nie dotyczy jednak babciowego i żłobkowego. Tutaj pobranie RKO, także w pełnej wysokości 12 tys. zł, nie wyklucza z pobierania nowych świadczeń. W zależności od sytuacji czy dzieckiem opiekuje się opiekun z podpisaną umową na opiekę nad dzieckiem (np. babcia, dziadek, ciocia, sąsiadka), czy dziecko uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego lub opiekuna dziennego, taki rodzaj świadczenia trzeba wybrać. Nie można pobierać dwóch jednocześnie, ale istnieje możliwość zmiany świadczenia.
RKO a aktywnie w domu
W praktyce świadczenie „aktywnie w domu” zastępuje Rodzinny Kapitał Opiekuńczy. Wypłata 500 zł co miesiąc przez 2 lata oznacza sumę 12 tys. zł czyli tyle samo ile można było otrzymać w ramach RKO. Przy tym świadczeniu nie ma znaczenia czy rodzice są aktywni zawodowo. Różnica jest taka, że aktywnie w domu przysługuje już od pierwszego dziecka w rodzinie, a RKO można było przyznać dopiero na drugie i kolejne dzieci. Pobieranie RKO na dane dziecko wyklucza możliwość pobierania 500 zł ze świadczenia aktywnie w domu. Jeśli rodzina posiada pierwsze dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia i nie korzystała z RKO (ponieważ jest to właśnie pierwsze dziecko), ma prawo wystąpić z wnioskiem o świadczenie aktywnie w domu.
Ustawa z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - „Aktywny rodzic” (Dz. U. z 2024, poz. 858)