REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zdrada a odwołanie darowizny. Co na to sądy? [Przykłady]

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Czy z powody zdrady można odwołać darowiznę?
Czy z powody zdrady można odwołać darowiznę?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy z powody zdrady można odwołać darowiznę? Przepisy w tym zakresie nie są jednoznaczne, dlatego wiele zależy od konkretnej sytuacji. Prezentujemy przykładowe orzeczenia sądów.

Kiedy można odwołać darowiznę?

Kwestie odwołania darowizny reguluje Kodeks cywilny. Otóż dla odwołania darowizny niewykonanej (np. gdy przedmiot darowizny nie został jeszcze wydany) znaczenie ma pogorszenie stanu majątkowego darczyńcy. Wówczas wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla własnego utrzymania darczyńcy odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.

REKLAMA

Ważne

Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności (na podstawie art. 898 Kodeksu cywilnego).

W takim przypadku odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie. Jak zatem widać darowiznę już wykonaną można odwołać z powodu rażącej niewdzięczności.

Czym jest rażąca niewdzięczność?

REKLAMA

Kodeks cywilny nie definiuje jednak „rażącej niewdzięczności”. Z tego powodu pojęcie to doczekało się sporej ilości orzeczeń. „Rażąca niewdzięczność odnosi się do takiego zachowania obdarowanego, które jest skierowane przeciw darczyńcy świadomie i w nieprzyjaznym zamiarze, ukierunkowane zazwyczaj na wyrządzenie krzywdy lub szkody majątkowej. Nie są to działania nieumyślne, niezamierzone” – stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 czerwca 2019 r. (II CSK 673/18).

W praktyce zatem może dojść do sytuacji, gdy jedna ze stron twierdzi, iż do takiej rażącej niewdzięczności rzeczywiście doszło, a druga temu zaprzecza. Co na to sądy? Przede wszystkim w tego typu sprawach trzeba zbadać wszystkie okoliczności, dlatego orzeczenia mogą być różne.

Odwołanie darowizny z powody zdrady? Przykładowe orzeczenia sądów

Przykład

Przykładowo, Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 24 lutego 2022 r., (I ACa 905/20) uznał, iż „trudno a priori stawiać znak równości między przyczyną uznania małżonka za winnego rozkładu pożycia, a rażącą niewdzięcznością gdyż w przypadku podstawy odwołania darowizny chodzi o przypadki, szczególne, kwalifikowane, a zawinienie w rozkładzie pożycia może, ale nie musi nie musi mieć takiego charakteru i każdorazowo konieczne jest odniesienie do kontekstu sytuacyjnego i przyczyn, które doprowadziły do takiej sytuacji, a w szczególności zbadanie czy powód takiego zachowania leżał tylko po stronie osoby obdarowanej czy też zachowanie takie stanowiło wynik sytuacji, do której powstania doprowadzili oboje małżonkowie lub drugi z nich.”.

Przykład

„Samo związanie się z innym partnerem nie oznacza rażącej niewdzięczności wobec poprzedniego. Należy podkreślić, że obdarowanie współmałżonka nie wiąże się z obowiązkiem trwania przez lata w źle funkcjonującym małżeństwie wyłącznie z uwagi na dokonaną darowiznę, a fakt jej dokonania nie modyfikuje powinności wynikających z więzi małżeńskiej. Podobnie rzecz się ma w przypadku związków niesformalizowanych, w których brak instytucjonalnie określonych obowiązków, stanowiących swoisty punkt odniesienia przy ocenie wpływu zdrady na postawę obdarowanego przez pryzmat kwalifikowanej niewdzięczności” – stwierdził Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 11 czerwca 2019 r. (sygn.. V ACa 727/18).

Przykład

„Okoliczność naruszenia reguły wierności, przy istniejących węzłach partnerskich, zazwyczaj stanowi przejaw rażącej niewdzięczności, gdy zdrady dopuszcza się partner obdarowany, utrzymując to w tajemnicy przed darczyńcą, który się na takie zachowanie nie godzi” – uznał z kolei Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 8 listopada 2021 r. (sygn. I ACa 406/19).

Przykład

Obowiązek wierności małżeńskiej wynika z samego faktu zawarcia związku małżeńskiego i istnieje niezależnie od darowizn czynionych między małżonkami oraz moralnego obowiązku wdzięczności wobec darczyńcy. Gdyby zatem hipotetycznie założyć, że darowizna między małżonkami miała być swoistym gwarantem zachowania wierności małżeńskiej przez obdarowanego małżonka, to co najmniej dwuznaczna moralnie jawi się także postawa samego darczyńcy, któremu takie intencje przyświecały” – podkreślił Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z 9 maja 2019 r.. (sygn. III Ca 220/19).

Przykład

„Ustawodawca nie bez powodów posługuje się terminem "rażącej" niewdzięczności, dla odróżnienia jej od niewdzięczności "zwykłej". Pomiędzy ową niewdzięcznością a niewdzięcznością "rażącą" istnieje bowiem cała gama różnorakich negatywnych zachowań obdarowanego względem darczyńcy, których nie sposób uznać za uzasadniające odwołanie bezpłatnego przysporzenia jakim jest darowizna. W ten sposób ustawodawca niejako a priori przewidział możliwość występowania różnorakich konfliktów między stronami takiej umowy w przyszłości i uznał, że zasada trwałości umów powinna mieć w takich sytuacjach decydujące znaczenie. Czyny dowodzące niewdzięczności muszą, zatem świadczyć o znacznym natężeniu złej woli obdarowanego i nie uzasadnia odwołania darowizny dopuszczenie się przez obdarowanego takich czynów, które w danych okolicznościach i warunkach nie wykraczały poza zwykłe przypadki życiowych, rodzinnych konfliktów. O rażącej niewdzięczności można, więc mówić dopiero wtedy, gdy mamy do czynienia z niewłaściwym zachowaniem obdarowanego wobec darczyńcy przy znacznym nasileniu złej woli, skierowanej na wyrządzenie darczyńcy krzywdy lub szkody majątkowej.” (wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 3 kwietnia 2015 r.  II C 485/13).

Przykład

Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 30 listopada 2017 r. (I ACa 431/17) stanął na stanowisku, iż zdrada małżonka w okresie separacji nie stanowi aktów o charakterze rażącej niewdzięczności. „Wprawdzie sensem istnienia instytucji separacji jest restytucja związku małżeńskiego, a zachowanie wierności może znacznie pomóc w realizacji tego celu, to jednak, jego niezachowanie nie można ocenić w kontekście rażącej niewdzięczności, a jedynie utrwalenia jednej z przesłanek separacji , tj. braku więzi emocjonalnej, czy fizycznej” – uznał sąd.

Przykład

Sąd Apelacyjny w Szczecinie przypomniał, iż "postępowanie współobdarowanego małżonka względem współmałżonka (dziecka darczyńcy) może zostać zakwalifikowane jako przejaw rażącej niewdzięczności wobec samego darczyńcy jedynie wówczas, gdy ma charakter tak drastyczny, że godzi w istocie w osobę darczyńcy” (wyrok z 12 marca 2019 r., sygn. ACa 668/18).

Kiedy nie można odwołać darowizny?

Warto tu pamiętać o kilku zasadach:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • darowizny nie można odwołać po upływie roku od dnia, w którym uprawniony dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego;
  • darowizna nie może być odwołana z powodu niewdzięczności, jeżeli darczyńca obdarowanemu przebaczył;
  • przepisów o odwołaniu darowizny nie stosuje się, gdy darowizna czyni zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego.

Podsumowanie

Odwołanie darowizny wykonanej jest możliwe z powodu rażącej niewdzięczności. Prawo wymaga tutaj złożenia pisemnego oświadczenia, w którym zostanie zawarta przyczyna odwołania. Rażącą niewdzięczność warto w takim piśmie dokładnie uzasadnić. Jednak to czy zachowanie osoby obdarowanej jest rażąco niewdzięczne będzie zależało od okoliczności konkretnej sprawy. 

Polecamy: Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych 66 praktycznych przykładów PDF (wersja elektroniczna)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak ograniczyć problem świątecznego marnowania żywności?

Marnotrawstwo żywności w okresie Świąt Bożego Narodzenia jest szczególnie istotnym problemem. Grudzień to czas wzmożonych zakupów, przygotowywania potraw w dużych ilościach i obfitych uczt, co często prowadzi do nadprodukcji i wyrzucania jedzenia. Czy w polskich domach można zorganizować święta w sposób zrównoważony?

Zdrada a odwołanie darowizny. Co na to sądy? [Przykłady]

Czy z powody zdrady można odwołać darowiznę? Przepisy w tym zakresie nie są jednoznaczne, dlatego wiele zależy od konkretnej sytuacji. Prezentujemy przykładowe orzeczenia sądów.

Przedświąteczna zbiórka? Szef nie ma prawa angażować w to pracowników, ale jeśli zgodzą się pomóc, musi im zapłacić

Grudzień to czas przedświątecznych zbiórek i często wkraczają one w tym czasie również na grunt zawodowy. Jednak w pracy trzeba uważać. Zarówno pracownik, jak i pracodawca muszą przestrzegać określonych zasad, by pozostać w zgodzie z obowiązującymi przepisami.

Co zrobić, żeby dostać rentę wdowią? ZUS: musisz mieć prawo do obu świadczeń

ZUS wyjaśnia co należy zrobić, aby otrzymać rentę wdowią. Przede wszystkim ZUS musi najpierw ustalić prawo do świadczenia. W może się okazać konieczne złożenie odpowiedniego wniosku.

REKLAMA

Często chorujesz? Uważaj, bo możesz z tego powodu stracić pracę. Zgodnie z prawem. Sprawdź, w jakich sytuacjach nie możesz czuć się bezpiecznie

Pracownik nieobecny w pracy z powodu choroby ma określone prawa. W szczególności, w czasie nieobecności jest chroniony przed wypowiedzeniem umowy. Jednak jeśli choruje często i dezorganizuje pracę w zakładzie, może stracić pracę.

1000,00 zł na ferie zimowe w 2025 r. dla dzieci urodzonych od 1 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2020 r. Sprawdź, jakie warunki należy spełnić!

Po raz kolejny Fundacja „Szansa dla Gmin” rekrutuje dzieci i młodzież na wypoczynek zimowy. W 2025 r. dofinansowanie wyniesie aż 1000,00 zł dla każdego uczestnika. Kto może uczestniczyć w zimowisku?

Chcesz wykorzystać ze zwolnienia z powodu siły wyższej? Jeśli pracujesz w budżetówce, dobrze się zastanów. Stracisz nie tylko przy wypłacie

Korzystanie ze zwolnienia z powodu siły wyższej to nie tylko kłopot dla pracodawcy. To również strata finansowa dla pracownika. I to nie tylko ta dotycząca wysokości wynagrodzenia. Pociąga to za sobą również dalsze konsekwencje.

Zabrakło urlopu wypoczynkowego na święta? Jest na to jeden sposób – dodatkowe 2 dni wolnego, którego pracodawca nie może odmówić

Pracownicy, którzy nie wykorzystali jeszcze – w ciągu bieżącego roku kalendarzowego – tzw. 2 dni opieki na dziecko – mogą wykorzystać je w okresie świąteczno-noworocznym, tym bardziej – jeżeli nie dysponują już urlopem wypoczynkowym, a pracodawca nie będzie mógł odmówić im udzielenia zwolnienia. Jeżeli tego nie zrobią – niewykorzystane dni wolne przepadną wraz z końcem roku.

REKLAMA

Układ w postępowaniu restrukturyzacyjnym – czym jest i co można w nim zawrzeć?

Układ w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest porozumieniem, zaakceptowanym przez sąd, między dłużnikiem a jego wierzycielami co do metod restrukturyzacji przedsiębiorstwa. Metody te zawsze muszą mieścić się w granicach prawa, a w ich ramach mogą zostać dowolnie dobrane.

Rewolucja w EU ETS: Jak Unia planuje osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku?

Unijny system EU ETS, fundament europejskiej polityki klimatycznej, osiągnął imponującą redukcję emisji, ale eksperci biją na alarm: bez radykalnych zmian po 2030 roku system może stracić swoją skuteczność. Włączenie technologii pochłaniania CO2 i utworzenie Europejskiego Centralnego Banku Węglowego to rozwiązania, które mogą zrewolucjonizować walkę z kryzysem klimatycznym i pomóc Europie osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku. Jakie decyzje zapadną w najbliższych latach?

REKLAMA