| Art. 890 Kodeksy cywilnego § 1. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. § 2. Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron. |
Objaśnienie
Forma aktu notarinego
Umowa sporządzona w formie aktu notarialnego jest co do zasady ważna, i również co do zasady w takiej formie powinno się sporządzać umowy darowizny.
Darowizna własności i użytkowania wieczystego nieruchomości, oraz praw spółdzielczych ZAWSZE musi mieć formę aktu notarialnego.
Inna forma umowy darowizny
Zgodnie z ww. regulacją, inna forma umowy darowizny jest nieważna chyba, że darowizna została już wykonana – a to oznacza, że został wydany przedmiot umowy – innymi słowy darczyńca wykonał świadczenie.
Przykład:
- wręczono określoną rzecz
- przekazano np. kluczyki i dokumentację samochodu.
- przelano na konto odpowiednią sumę pieniędzy.
Nie dotyczy nieruchomości i praw spółdzielczych.
Poza przypadkami, gdzie ustawodawca zastrzegł inną (szczególną formę) dla danej czynności prawnej, darowizna może mieć formę dowolną:
- pisemną
- ustną
- dorozumianą (tj. proste wydanie rzeczy bez żadnej umowy – np. prezent).
Zobacz również: Jaka forma umowy darowizny nieruchomości
Skutki regulacji
Umowa niewykonana
W przypadku zawarcia umowy w formie aktu notarialnego, jeśli darczyńca nie spełnia przyrzeczonego świadczenia, obdarowany może dochodzić przed sądem wykonania umowy. Tj – domagać się od wydania rzeczy będącej przedmiotem umowy darowizny.
W przypadku umowy zawartej w formie pisemnej, lub ustnej – obdarowany nie może dochodzić wykonania darowizny – umowa jest bowiem nieważna
Umowa wykonana
Jeśli umowa zostanie wykonana – wówczas sytuacja umowy w formie aktu notarialne i w innej formie jest identyczna. Zarówno obdarowany i jak i darczyńca dysponują wszystkimi uprawnieniami przewidzianymi w przepisach kodeksu cywilnego.
Podsumowanie:
- Jeśli przedmiot darowizny ma być wykonany natychmiast i nie ma ryzyka opóźnienia, czy rozmyślenia się darczyńcy – umowę można zawrzeć w formie pisemnej.
- Jeśli wykonanie umowy darowizny jest oddalone w czasie (np. uzależnione od terminu), lub obwarowane warunkiem – umowa powinna mieć formę notarialną.
- Darowizna nieruchomości musi BEZWZGLĘDNIE mieć formę aktu notarialnego.
- Należy unikać umowy ustnej – jako praktycznie niemożliwej do udowodnienia przed sądem.
W większości przypadków darowizna jest wykonywana natychmiast, a pomiędzy stronami umowy nie ma ryzyka nieporozumień – stąd umowa pisemna jest nadal najpopularniejszą.
Zobacz również serwis: Darowizny