1. Umowa darowizny nie zawsze w formie aktu notarialnego
Wprawdzie przepisy Kodeksu cywilnego wskazują, iż umowa darowizny powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego, jednak niezachowanie tej formy jest możliwe, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
Umowa darowizny samochodu została zawarta w formie pisemnej. Od razu po podpisaniu umowy darczyńca przekazał obdarowanemu kluczyki oraz komplet niezbędnych dokumentów. W tej sytuacji umowa darowizny jest ważna, pomimo niezachowania formy aktu notarialnego, ponieważ świadczenie zostało spełnione
Pani Anna zawarła panem Arturem umowę darowizny pieniężnej w formie aktu notarialnego. Pomimo zawartej umowy nie otrzymała przelewu umówionej kwoty. W tej sytuacji ma prawo dochodzić przed sądem wykonania umowy. Nie miałaby takiego uprawnienia, gdyby umowa została zawarta w innej formie. Umowa byłaby bowiem nieważna, ze względu na fakt, iż świadczenie nie zostało spełnione.
Jeżeli zatem wiemy, iż przedmiot umowy nie zostanie nam wydany od razu, korzystniej jest zawrzeć umowę przed notariuszem.
Umowa darowizny nieruchomości zawsze musi mieć formę aktu notarialnego.
2. Istotne określenie stron i przedmiotu darowizny
W umowie darowizny należy dokładnie określić strony (darczyńcę i obdarowanego) oraz przedmiot darowizny. Przedmiot ten powinien stanowić własność darczyńcy. W umowie darczyńca zobowiązuje się do darowania przedmiotu darowizny, obdarowany zaś oświadcza, iż darowiznę przyjmuje. W umowie wskażmy też miejsce oraz datę jej sporządzenia.
Pamiętajmy o tym, iż do przekazania w formie darowizny rzeczy, objętych małżeńską wspólnością majątkową często będzie wymagana zgoda drugiego małżonka. Bez takiej zgody możemy przekazać jedynie drobne zwyczajowo przyjęte darowizny.
3. Darowizna do majątku osobistego małżonka
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym przedmioty majątkowe nabyte przez darowiznę należą do majątku osobistego każdego z małżonków. W umowie darowizny darczyńca może jednak postanowić, iż przekazuje darowiznę obojgu małżonkom.
4. Możliwe odwołanie darowizny
Przyczyna odwołania zależy od tego czy darowizna została wykonana czy też nie. Przykładowo darowizna pieniężna staje się wykonana w momencie przekazania pieniędzy. Jeżeli mamy do czynienia z darowizną niewykonaną, to darczyńca ma prawo ją odwołać, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego własnego utrzymania odpowiednio do jego usprawiedliwionych potrzeb albo bez uszczerbku dla ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych.
Z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego można zaś odwołać nawet darowiznę wykonaną.
Pojęcie rażącej niewdzięczności nie zostało zdefiniowane w Kodeksie cywilnym. Pojęcie to jest jednak opisywane w orzecznictwie. Przykład:
„Przewidziana art. 898 § 2 k.c. przesłanka niewdzięczności, w stopniu rażącym, ma kwalifikowany charakter, odnoszący się do zachowań, które oceniając rozsądnie, przy uwzględnieniu miernika obiektywnego i subiektywnego, muszą być uznane za wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę, jak na przykład popełnienie przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu, czci albo mieniu, ciężkie naruszenie obowiązków rodzinnych, naruszenie godności osobistej ze świadomością i w nieprzyjaznym zamiarze.
Znamion rażącej niewdzięczności nie wyczerpują z reguły czyny nieumyślne obdarowanego, drobne czyny nawet umyślne, ale niewykraczające, w określonych środowiskach poza zwykłe konflikty życiowe, rodzinne, jak też wywołane zachowaniem się, czy działaniem darczyńcy. Nie jest również obojętna przyczyna niewdzięczności, bo umożliwia dokonanie osądu, czy i na ile zachowanie obdarowanego może być uznane za nieusprawiedliwione. ” – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2010 r., sygn. II CSK 68/10.
Polecamy serwis: Odwołanie darowizny
5. Najbliższa rodzina bez podatku
Co do zasady od otrzymanej darowizny należy zapłacić podatek. Jego wysokość uzależniona jest od tego, do której grupy podatkowej zalicza się obdarowany.
Członkowie najbliższej rodziny po spełnieniu kilku warunków mogą zostać całkowicie zwolnieni od podatku. Otrzymaną darowiznę należy zgłosić do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2. Mamy na to 6 miesięcy. Darowiznę pieniężną należy udokumentować potwierdzeniem przekazania na rachunek bankowy nabywcy, rachunek bankowy prowadzony przez SKOK lub przekazem pocztowym.
Darowizna nie musi być zgłaszana, jeżeli:
- wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty wolnej od podatku 9637 zł). Majątek może zostać nabyty zarówno w drodze darowizn, jak i spadku.
- nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
Polecamy serwis: Darowizny