REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

RPO pyta NSA o zasady zwolnień podatkowych darowizn od najbliższych

Subskrybuj nas na Youtube
RPO pyta NSA o zasady zwolnień podatkowych darowizn od najbliższych
RPO pyta NSA o zasady zwolnień podatkowych darowizn od najbliższych

REKLAMA

REKLAMA

Obywatele nie wiedzą, czy chcąc skorzystać ze zwolnienia podatkowego przy darowiźnie pieniężnej od osób najbliższych, mają udokumentować ją wyłącznie przelewem, czy też możliwa jest wypłata środków gotówką, a następnie wpłata ich na własny rachunek. Wobec rozbieżności w orzecznictwie i dla urzeczywistnienia konstytucyjnej zasady zaufania obywateli do państwa i prawa, Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł pytanie prawne do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Zasady zwolnień podatkowych darowizn od najbliższych. Rzecznik zadał pytanie prawne NSA

RPO Marcin Wiącek wnosi o podjęcie przez powiększony skład NSA uchwały o treści:

REKLAMA

"Wyrażenie użyte w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn >>w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne (...) - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy (...)<< należy rozumieć w ten sposób, że za dowód wystarczający do skorzystania ze zwolnienia podatkowego dla osób najbliższych uznaje się także dokonanie wpłaty środków pieniężnych, będących przedmiotem czynności prawnej darowizny, przez obdarowanego na własną rzecz w imieniu darczyńcy".

Warunki zwolnień podatkowych

Na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, pod następującymi warunkami.

1. podatnik zobowiązany jest zgłosić nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego,
2. gdy przedmiotem nabycia są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza 9637 zł, należy udokumentować otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania ich na rachunek płatniczy nabywcy.

Liczne wątpliwości

REKLAMA

Sformułowanie jednego z warunków udokumentowania przekazania środków pieniężnych wzbudza liczne wątpliwości. Chodzi o zwrot: "dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym".

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie wiadomo bowiem, czy konieczne jest udokumentowanie przekazania środków pieniężnych wyłącznie przelewem, czy też możliwa jest wypłata środków gotówką, a następnie wpłata ich na rachunek nabywcy. W sytuacji zaś przekazania środków gotówką powstaje kolejne pytanie, kto powinien dokonać takiej wpłaty pieniędzy, czy może to zrobić sam obdarowany, czy też musi jej dokonać wyłącznie darczyńca?

Zdaniem Rzecznika wykształciły się dwie przeciwstawne linie orzecznicze zakładające, że dla skorzystania ze zwolnienia podatkowego dla osób najbliższych należy udokumentować otrzymanie środków pieniężnych, będących przedmiotem darowizny, dokonaniem:

1) przelewu lub wpłaty wyłącznie przez darczyńcę na rachunek obdarowanego;
2) wpłaty także przez obdarowanego na własną rzecz w imieniu darczyńcy.

REKLAMA

Pierwszy pogląd (niekorzystny dla podatników) zakłada, że użyte w art. 4a ust. 1 pkt 2 upsid wyrażenie "udokumentowanie - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne (...) - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy (...)" należy rozumieć w ten sposób, że dowód ten dokumentuje dokonanie wpłaty lub przelewu środków pieniężnych, będących przedmiotem czynności prawnej darowizny wyłącznie przez darczyńcę na rachunek obdarowanego, a nie wpłaty lub przelewu obdarowanego na własną rzecz w imieniu darczyńcy.

Sądy dopuszczają możliwość skorzystania ze zwolnienia podatkowego dla osób najbliższych, w sytuacji gdy następuje otrzymanie darowizny w gotówce i jej późniejsza wpłata własna przez obdarowanego na rachunek bankowy, a nie ma wątpliwości co do tego, że darowizna faktycznie miała miejsce.

Sądy administracyjne dostrzegają, że kwestia nie jest jednolicie ujmowana w orzecznictwie. Jako przykład, WSA w Gliwicach w prawomocnym wyroku z 2020 r. odwołał się do istniejących dwóch nurtów w judykaturze, podzielając ostatecznie pogląd o konieczności udokumentowania nabycia środków pieniężnych w drodze darowizny poprzez dokonanie wpłaty lub przelewu środków pieniężnych przez darczyńcę na rachunek obdarowanego. Tym samym, sąd uznał za prawidłowe stanowisko organu, podkreślając, że realizuje ono cel zapewnienia szczelności systemu podatkowego. 

Także w doktrynie wyraźnie wskazuje się na niejednolitość orzecznictwa sądów administracyjnych w tego typu sprawach. Podkreśla się, że problematyczne są sytuacje, w których darczyńca, zamiast wpłacić pieniądze na konto obdarowanego, przekazuje mu gotówkę, którą obdarowany sam wpłaca na swój rachunek.

We wrześniu 2022 r. RPO wystąpił w tej sprawie do Ministra Finansów. Wyraził sprzeciw wobec zbyt rygorystycznego stanowiska organów podatkowych i niektórych sądów administracyjnych w sprawach zwolnienia dla osób najbliższych w podatku od spadków i darowizn. Niemniej jednak zdaje się, że resort finansów nie zamierza zmienić dotychczasowego stanowiska.

Obecny stan oznacza, że obywatele muszą kierować sprawy do sądów administracyjnych, aby udowadniać spełnienie warunków do uzyskania zwolnienia podatkowego w przypadku darowizn gotówkowych, następnie dokumentowanych wpłatą własną na rachunek obdarowanego. Z racji jednak tego, że orzeczenia sądów administracyjnych są niejednolite, podatnicy nie mają pewności co do kwestii dokumentowania darowizn gotówkowych. 

Dlatego uchwała powiększonego składu NSA w tym zakresie jest niezbędna i oczekiwana.

Zdaniem Rzecznika nie sposób zgodzić się z zawężającą wykładnią  art. 4a ust. 1 pkt 2 upsid prezentowaną przez niektóre sądy administracyjne, a także organy podatkowe. Nałożenie ciężaru podatkowego na obywateli, wyłącznie z uwagi na formę przekazania środków pieniężnych będących przedmiotem umowy darowizny między osobami najbliższymi, w sytuacji gdy zawarta czynność prawna nie budzi wątpliwości, stanowi nieuzasadniony rygor i tym samym może naruszać dopuszczalne granice ograniczenia prawa własności podatników. 

Z  art. 4a ust. 1 pkt 2 upsid nie wynika bowiem, ani forma dowodu  przekazania środków pieniężnych, ani też sam sposób przekazania tych środków. Może to być więc zarówno forma transakcji bezgotówkowej, jak i gotówkowej z późniejszą wpłatą na rachunek obdarowanego. Dlatego też, w ocenie Rzecznika, jeżeli zawarcie umowy darowizny nie budzi wątpliwości, za wystarczające do skorzystania ze zwolnienia podatkowego dla osób najbliższych należy uznać dokonanie wpłaty środków pieniężnych przez obdarowanego na własną rzecz w imieniu darczyńcy.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd oblicza wyrównanie dla emeryta: 3.921,71 zł+4.196,23 zł+4.817,24 zł+5.401,12 zł. Najpierw z ZUS wyliczenia

W artykule przedstawiamy przykład (na konkretnych datach i kwotach jak sąd oblicza wyrównanie za zaniżoną emeryturę. Sąd dysponował hipotetycznym wyliczeniem ZUS dokonanym na zlecenie sądu.

Frankowicze przegrali przed Sądem Najwyższym. Nie dostaną zwrotu wszystkich zapłaconych rat a jedynie zwrot marży banku

W dniu 6 grudnia 2024 r. Sąd Najwyższy wydał wyrok, w którym oddalił skargę kasacyjną w sprawie, w której kredytobiorcy (osoby fizyczne) żądali od pozwanego banku m.in. zapłaty kwot stanowiących równowartość wszystkich rat spłacanego przez powodów tzw. kredytu frankowego. Sąd Najwyższy, a wcześniej sądy pierwszej i drugiej instancji uznały umowę kredytu za ważną mimo niedozwolonych postanowień dot. marży banku.

Brak ubezpieczenia? Sprawdź, jak możesz leczyć się za darmo w NFZ!

Straciłeś ubezpieczenie zdrowotne i obawiasz się wysokich kosztów leczenia? Jest na to sposób! Dobrowolne ubezpieczenie w NFZ daje Ci dostęp do publicznej opieki medycznej i Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Sprawdź, kto może się ubezpieczyć, ile wynoszą składki w 2025 roku i jakie pułapki finansowe mogą Cię zaskoczyć. Nie ryzykuj zdrowia – dowiedz się, jak szybko odzyskać dostęp do lekarza!

Czy można razem wyjechać do sanatorium z NFZ i mieć wspólny pokój?

Obecnie prawo nie reguluje kwestii wspólnego pobytu małżonków w sanatorium, a Ministerstwo Zdrowia nie planuje zmian w tym zakresie. Jakie są zatem aktualne przepisy? Czy jest szansa na wyjazd we dwoje?

REKLAMA

ZUS: 2,6 mln wniosków o 800+ na ponad 4 mln dzieci. Nowy okres świadczeniowy rozpocznie się 1 czerwca 2025 r.

1 czerwca 2025 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy. Wnioski o świadczenie wychowawcze 800+ można składać od 1 lutego 2025 r. Kiedy i gdzie najlepiej złożyć wniosek o świadczenie wychowawcze? Komu przysługuje?

Sejm na żywo 4 marca 2025 r.: Komisja śledcza ds. Pegasusa

Przesłuchanie Macieja Wąsika, byłego sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, byłego zastępcę Ministra – Członka Rady Ministrów, Koordynatora Służb Specjalnych, byłego sekretarza Kolegium do Spraw Służb Specjalnych.

ZUS znów obniżył emeryturę przy pomocy 183,60 miesięcy i 192,8 miesięcy [dalsze średnie trwanie życia z GUS]. Kolejny emeryt niepotrzebnie pracował

Artykuł dotyczy zmniejszenia wysokości emerytury w efekcie przedłużenia przez emeryta pracy ponad wiek emerytalny. Infor.pl opisał sprawę emeryta, któremu ZUS przeliczył ponownie emeryturę, zwiększając ilość ilość miesięcy średniego trwania życia z 238,90 na 254,3. Po sprawach sądowych (okręgowy, apelacyjny i SN) emerytowi przywrócono korzystniejsze przeliczenie. Piszą do nas czytelnicy informując o podobnych sprawach. Np. w lutym 2023 roku ZUS wyliczył zaliczkowo emeryturę ponieważ w dalszym ciągu czytelnik był zatrudniony w firmie. (183,60 miesięcy dalszego średniego trwania życia). Wiek emerytalny 65 lat nabył w czerwcu 2021 roku. Chcąc podnieść sobie kwotę emerytury czytelnik pracował do 27 lipca 2023 r. ( 67 lat 1 miesiąc). W momencie przejścia na emeryturę po ponownym przeliczeniu emerytury, ZUS wyliczył 192,8 miesięcy. To wpłynęło na mniejszą wypłatę emerytury.

15 kotów w mieszkaniu – czy to legalne? Zagrożenie bakteriologiczne i nieprzyjemne zapachy jako immisje bezpośrednie

Dzielenie wspólnoty z sąsiadem, który w bardzo małym lokalu mieszkalnym zorganizował popularny w realiach dużych miast w Polsce tak zwany „tymczas” (rodzaj wolontariatu polegającego na okresowej opiece zwierząt pochodzących od organizacji non profit), jest na pierwszy rzut oka groteskowym tematem prasowym. W rzeczywistości jednak, skrajne przypadki mogą prowadzić do bardzo dużego zagrożenia bakteriologicznego budynku lub do obniżenia wartości rynkowej lokali sąsiednich. Jest to więc realny problem prawny własności lokali, który wymaga poszukiwania prawnej ochrony.

REKLAMA

Wyrok TK. Sądy nie orzekają emerytom 64 000 zł. Na tyle ZUS szacował średnie kwoty rok temu (obok przeliczenia emerytur)

Publikujemy trzy kolejne wyroki sądów okręgowych wdrażające zasady z wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. w zakresie przeliczania emerytur, odsetek i wyrównań.

Przeliczenie emerytur po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 VI 2024 r. niestety nie dla wszystkich pokrzywdzonych. MRPiPS publikuje założenia projektu nowej ustawy

W dniu 3 lutego 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu ustawy (nr UD204) o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do dnia 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. Chodzi o emerytury tych seniorów, których dotyczy głośny wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (w sprawie SK 140/20). Wyrok ten dotąd nie został opublikowany ale już pojawiło się szereg orzeczeń sądów (najczęściej korzystnych dla emerytów), w uzasadnieniach których sędziowie powołują się na ów wyrok TK. Niestety zakres nowej ustawy ma być węższy niż zakres ww. wyroku TK. Nowe przepisy zaprojektowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczyć mają bowiem tylko kobiet urodzonych w latach 1954-1959 oraz mężczyzn urodzonych w latach 1949-1952 oraz w 1954 r. Przepisy te mają wejść w życie z początkiem 2026 r.

REKLAMA