Darowizna od osoby anonimowej. W jaki sposób zgłosić na SD-3, gdy brak wymaganych danych darczyńcy?

• Darowizny przekroczyły kwotę wolną od podatku i podatniczka chciała złożyć wniosek SD-3, ale nie mogła
• W jaki sposób można zgłosić darowiznę od osoby „anonimowej”, która ujawnia tylko imię i nazwisko?
• Brak wszystkich danych darczyńcy nie jest przeszkodą, by wykazać darowiznę na SD-3
• Zasady dotyczące opodatkowania darowizn: grupy podatkowe i skale podatkowe

Zgłoszenie darowizny od osoby anonimowej może stanowić problem. Przekonała się o tym jedna z podatniczek. Urząd skarbowy wymagał od niej podania dokładnych danych teleadresowych i identyfikatora podatkowego darczyńcy na formularzu SD-3. Brak wszystkich danych darczyńcy nie powinien jednak być przeszkodą. Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej istotny jest fakt otrzymania od konkretnej osoby (znanej z imienia i nazwiska) darowizny, która przekracza kwotę wolną od opodatkowania, a więc darowizny, którą należy opodatkować i wykazać w zeznaniu SD-3.

Darowizny przekroczyły kwotę wolną od podatku i podatniczka chciała złożyć wniosek SD-3, ale nie mogła

Z opisu sprawy wynika, że podatniczka prowadzi działalność jednoosobową publicznie w internecie i raz na jakiś czas pojawiają się osoby, które chcą wspierać finansowo jej twórczość. Od kilku lat to było robione przed portal płatnych subskrypcji i było rozliczane jako dochód firmy, ale raz na jakiś czas ludzie wolą wpłacić niewielką kwotę bezpośrednio na konto. Zawsze to były przypadki pojedyncze, ale od marca podatniczka dostaje wsparcie finansowe (darowiznę) od jednej osoby, która chce wspierać jej działalność regularnie do końca tego roku.

Wskazano, że przelewy te przekroczyły kwotę wolną od podatku (3 grupa, 5733 zł) i podatniczka chciała złożyć wniosek SD-3 online, ale nie mogła tego zrobić, ponieważ nie ma i nie może uzyskać danych darczyńcy (adres, data urodzenia). Wpłata została dokonana przez system, który ujawnia tylko imię i nazwisko wpłacającego. Podatniczka próbowała złożyć wniosek SD-3 osobiście w urzędzie (bez tych danych), ale dostała rekomendację o złożenie wniosku o interpretację indywidualną.

W jaki sposób można zgłosić darowiznę od osoby „anonimowej”, która ujawnia tylko imię i nazwisko?

Zdaniem podatniczki, ponieważ doszło do sytuacji, w której jedna osoba przekroczyła limit darowizn wolny od podatku od osób należących do III grupy podatkowej, powinna ona złożyć wniosek SD-3, ale nie jest w stanie tego zrobić, ponieważ nie ma dokładnych danych darczyńcy, ponieważ wpłata została dokonana przez system, który ujawnia tylko imię i nazwisko wpłacającego. Również w Urzędzie Skarbowym potwierdzono, że wymagają podania dokładnych danych teleadresowych i identyfikatora podatkowego darczyńcy na tym formularzu SD-3.

Podatniczka uznała, że powinna zgłosić i opłacić należny podatek od tej darowizny, zatem powinna mieć możliwość wypełnienia odpowiedniego formularza dla przypadku darowizny od anonimowej osoby. Z czym zgodził się także Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

Brak wszystkich danych darczyńcy nie jest przeszkodą, by wykazać darowiznę na SD-3

Organ skarbowy wyjaśnił, że zgodnie z art. 890 Kodeksu cywilnego umowa darowizny, mimo że nie została zawarta w formie aktu notarialnego staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Umowa darowizny nie musi zatem być zawarta na piśmie, ważnym jest by darczyńca kosztem własnego majątku dokonał bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego. Z taką sytuacją mamy do czynienia w opisanym stanie faktycznym.

W związku z tym należy stwierdzić, że każda otrzymana przez podatniczkę darowizna (wpłata) od osoby, znanej z imienia i nazwiska, która regularnie dokonuje wsparcia finansowego – darowizny, zgodnie z ww. art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, stanowi przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Ze względu na treść art. 9 ust. 1 pkt 3 i art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, otrzymana przez podatniczkę od konkretnego darczyńcy kwota (suma wpłat otrzymanych od konkretnego darczyńcy w przeciągu 5 lat), która przekroczy kwotę wolną od opodatkowania, tj. 5733 zł, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W sytuacji będącej przedmiotem wniosku, przelewy otrzymane od jednej osoby – należącej do III grupy podatkowej – przekroczyły w kwietniu kwotę wolną od podatku.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał więc, że "od ww. wpłat należy zapłacić należy podatek od spadków i darowizn. Przy czym, nie jest przeszkodą opodatkowania to, że podatniczka nie jest w stanie zweryfikować wszystkich danych darczyńcy. Istotny jest fakt otrzymania od konkretnej osoby (znanej z imienia i nazwiska) darowizny, która przekracza kwotę wolną od opodatkowania, a więc darowizny, którą należy opodatkować i wykazać w zeznaniu SD-3. Jako darczyńcę wskazać należy imię i nazwisko, które podał wpłacający".

Zasady dotyczące opodatkowania darowizn: grupy podatkowe i skale podatkowe

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

• 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
• 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
• 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Jeżeli nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od tego samego zbywcy następuje więcej niż jeden raz, do czystej wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas od tego samego zbywcy w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. A zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

• do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
• do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
• do grupy III - innych nabywców.

Po przekroczeniu limitu kwoty wolnej pojawia się podatek. Poniższa tabela zawiera aktualnie obowiązujące skale podatkowe, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek. Skale podatkowe, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wynoszą: