Fiskus odniósł się do kwestii opodatkowania darowizny pieniężnej w kontekście rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej. Sprawa dotyczyła darowizny otrzymanej przez żonę od jej matki, za którą zakupiono działkę budowlaną, a następnie planowano rozszerzyć wspólność majątkową małżeńską na tę nieruchomość. Czy taka czynność podlega podatkowi od spadków i darowizn?
- Żona otrzymała darowiznę pieniężną od swojej matki, za którą została zakupiona działka budowlana
- Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym
- Notarialne rozszerzenie wspólności majątkowej za środki pieniężne pochodzące z darowizny korzysta ze zwolnienia z podatku
Pojawiło się nowe rozstrzygnięcie organu skarbowego dotyczące kwestii opodatkowania darowizny pieniężnej od najbliższej rodziny. Sprawa dotyczy skutków podatkowych rozszerzenia wspólności majątkowej małżeńskiej, w drodze darowizny pieniężnej, za którą następnie została zakupiona działka budowlana. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zwrócił uwagę na ustawowy katalog czynności podlegających opodatkowaniu.
Żona otrzymała darowiznę pieniężną od swojej matki, za którą została zakupiona działka budowlana
Z treść wniosku o interpretację wynika, że "Pana żona otrzymała darowiznę pieniężną od swojej matki na konto bankowe. Była to darowizna do jej majątku osobistego. Nie posiadają Państwo rozdzielności majątkowej. Darowizna została zgłoszona na formularzu SD-Z2 przed upływem 6 miesięcy od jej otrzymania. Za otrzymane środki Pana żona zakupiła działkę budowlaną, która weszła do jej majątku osobistego. Chcą Państwo zacząć na niej budowę domu w niedalekiej przyszłości. Chcieliby Państwo oboje być właścicielami nieruchomości".
Podatnik chciał się dowiedzieć, jak ta sytuacja będzie wyglądała od strony podatkowej. A mianowicie, czy w przypadku notarialnego rozszerzenia wspólności majątkowej na podstawie art. 47 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy o tę nieruchomość zakupioną ze środków majątku osobistego żony pochodzącego z darowizny od jej mamy będzie zwolniony z podatku od spadków i darowizn?
Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym
Organ skarbowy wyjaśnił, że podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem :
- dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
- darowizny, polecenia darczyńcy;
- zasiedzenia;
- nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
- zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
- nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
Podatkowi temu podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.
Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Określony w przepisach przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym.
Notarialne rozszerzenie wspólności majątkowej za środki pieniężne pochodzące z darowizny korzysta ze zwolnienia z podatku
Natomiast stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zgodnie z art. 31 § 1 tej ustawy: "Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego
z małżonków".
Do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił. A małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa. Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Dyrektor KIS potwierdził prawo do zwolnienia. Uznał, że umowa rozszerzająca ustawową wspólność majątkową małżeńską nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ nie została ujęta w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu, określonym w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 lipca 2024 roku, nr 0111-KDIB2-2.4015.82.2024.1.KK