Darowizna od matki a zwolnienie z podatku. Fiskus nie miał wątpliwości

• Darowizna od matki w formie gotówki, w dolarach amerykańskich. Wpłata na rachunek bankowy za pośrednictwem kantoru
• Brak udokumentowania przez obdarowanego otrzymania darowizny dowodem przekazania na swój rachunek bankowy pozbawia prawa do zwolnienia podatkowego

O tym, że jednym z podstawowych warunków dających prawo do zwolnienia darowizny pieniężnej od matki jest konieczność udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy dowiedziała się jedna z podatniczek. Zasady dotyczące zwolnienia przypomniał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w nowej interpretacji podatkowej, do której sięgamy w tym artykule.

Darowizna od matki w formie gotówki, w dolarach amerykańskich. Wpłata na rachunek bankowy za pośrednictwem kantoru

Z treści wniosku o wydanie interpretacji wynika, że podatniczka na stałe mieszka w Polsce oraz posiada obywatelstwo polskie. Otrzymała darowiznę od mamy, obywatelki Ukrainy, zamieszkałej na stałe na Ukrainie, w formie środków pieniężnych. Środki pieniężne zostały przekazane w formie gotówki, w dolarach amerykańskich, na Ukrainie. Środki te zostały następnie wpłacone przez podatniczkę do banku w Polsce na rachunek bankowy za pośrednictwem kantoru, który przewalutował środki na złote polskie. Darowizna nie została zawarta w formie aktu notarialnego a w zwykłej formie pisemnej na terytorium Ukrainy.

Dyrektor KIS stwierdził, że darowizna ta podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków  i darowizn w Polsce. Podkreślił, że "wynika to z faktu, że posiada Pani polskie obywatelstwo oraz posiada miejsce stałego pobytu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 2 ustawy o podatku od spadków  i darowizn, a tym samym nabycie środków pieniężnych tytułem darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn".

Natomiast w celu ustalenia, czy spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować przesłanki wskazane w przepisach. Z treści przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

1. otrzymanie darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
2. złożenie zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w art. 4a ust. 4 ustawy);
3. udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Brak udokumentowania przez obdarowanego otrzymania darowizny dowodem przekazania na swój rachunek bankowy pozbawia prawa do zwolnienia podatkowego

W przypadku darowizny środków pieniężnych warunkiem niezbędnym do skorzystania z omawianego zwolnienia – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania dowodem przekazania na swój rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Zapis ten należy rozumieć w ten sposób, że warunkiem wystarczającym do skorzystania ze zwolnienia podatkowego uregulowanego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jest udokumentowanie przekazania środków pieniężnych we wskazany w tym przepisie sposób przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Tym samym, podejmowanie innych czynności w celu udokumentowania otrzymania środków pieniężnych tytułem darowizny jest niewystarczające albo zbędne.

W związku z tym, zdaniem organu skarbowego: "nie można uznać udokumentowania otrzymania przez Panią środków pieniężnych w sposób określony w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Jak wynika z opisu sprawy środki pieniężne zostały Pani przekazane w gotówce. Dopiero później zostały przez Panią wpłacone na konto. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu. Z opisu stanu faktycznego wprost wynika, że darowiznę otrzymała Pani „do ręki”, a nie w sposób wskazany w ww. przepisie".

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania. W konsekwencji, "otrzymane – tytułem darowizny − od Pani matki środki pieniężne nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków  i darowizn".

Poradnik „PIT-y i ulgi podatkowe 2024”