Darowizna jest rodzajem umowy nazwanej, uregulowanej Kodeksie Cywilnym. Polega na nieodpłatnym przysporzeniu korzyści obdarowanemu, kosztem majątku darczyńcy.
Zgodnie z ustawą z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadku i darowizn, nabycie w drodze darowizny własności rzeczy lub praw implikuje obowiązek zapłacenia podatku. Ciąży on solidarnie na obu stronach umowy. Obowiązek ten powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a gdy forma ta nie zostanie zachowana, z momentem spełnienia świadczenia.
Powszechnie wiadomo, że większość rodziców pragnie jak najlepiej zabezpieczyć swoje dzieci na przyszłość. Jednym z takich sposobów jest podarowanie potomkowi domu, czy mieszkania. Dlatego prawo wychodzi tej kwestii naprzód, uelastyczniając przepisy dotyczące kosztów związanych z przyjęciem darowizny. Wysokość podatku nie jest więc dla każdego taka sama. Osoby najbliższe darczyńcy, w tym między innymi zstępni mogą zostać objęci ulgą podatkową.
Zobacz także: Co warto wiedzieć o darowiźnie mieszkania?
Kiedy dziecko nie zapłaci podatku od darowizny?
Istnienie samych więzów krwi nie wystarczy aby zostać objętym wspomnianą ulgą podatkową. Ustawa o podatku od spadku i darowizn formułuje szczegółowe wymagania, co do osoby obdarowanego które dodatkowo należy spełnić.
- Po pierwsze ulgę można zastosować tylko w przypadku nabycia w drodze darowizny budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie.
- Nabywca musi być obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
- Obdarowany nie może także być właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, chyba że przeniesie własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa bądź gminy.
- Nabywający w drodze darowizny dom czy mieszkanie nie może dysponować spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu ani nie może być właścicielem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikającego z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, chyba że, w razie dysponowania tymi prawami przekaże je zstępnym lub przekaże do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego.
- Osoba taka nie może także pozostawać w stosunku najmu lokalu lub budynku.
- Istnieje także wymóg aby obdarowany zamieszkiwał w nabytym lokalu lub budynku przez najbliższych pięć lat.
Nie bez znaczenia pozostaje także powierzchnia budynku lub lokalu. Ulga podatkowa obowiązuje dopóki wielkość darowanego mieszkania nie przekroczy 110 m 2.
Kiedy podatek trzeba będzie zapłacić?
Jeśli dziecko nie spełnia któregokolwiek z wymienionych wcześniej warunków, konieczne będzie zapłacenie podatku od całości wartości darowizny. Inaczej będzie w przypadku, gdy obdarowany wypełnia stawiane kryteria, lecz powierzchnia użytkowa lokalu jest wyższa niż 110 m2. Wtedy podstawą obliczenia podatku będzie jedynie „nadwyżka” metrażu.
- Otrzymujemy darowiznę od rodziców w postaci 2- pokojowego mieszkania, będąc jednocześnie właścicielem niewielkiej kawalerki. W takim przypadku nie spełniamy jednego z warunków stawianych przez ustawę- jesteśmy bowiem właścicielami innego lokalu mieszkalnego. Oznacza to, iż podstawą obliczenia podatku będzie wartość całego nabytego mieszkania.
- Ojciec przekazuje dziecku dom o powierzchni 140 m2. Przy takim stanie faktycznym, podstawą do obliczenia wysokości podatku będzie wartość 30 m2 domu.
Zobacz także: Podatek od darowizn- vademecum