Uzyskanie statusu osoby bezrobotnej niesie ze sobą liczne prawa ale również i obowiązki. Niedopełnianie obowiązków związanych ze statusem osoby bezrobotnej może skończyć się karą.
Utrata statusu osoby bezrobotnej
Najbardziej rozpoznawalną karą z Urzędu Pracy (UP) jest wyrejestrowanie bezrobotnego na pewien czas, co jest równoznaczne z utratą statusu osoby bezrobotnej. Status osoby bezrobotnej można utracić np. za:
- niestawiennictwo w UP w wyznaczonym terminie i niepowiadomienie w okresie do 7 dni o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa;
- odmowę (bez uzasadnionej przyczyny) przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy ze strony UP, poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym, mającym na celu ustalenie zdolności do pracy;
- przerwanie (z własnej winy) stażu, szkolenia, prac społecznie użytecznych, realizacji indywidualnego planu działania lub innej formy pomocy;
- niestawiennictwo w UP właściwym dla nowego miejsca zamieszkania w terminie 14 dni od dnia zmiany miejsca zameldowania.
Status bezrobotnego traci się na określony czas. Przykładowo, za odmowę przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub poddania się badaniom lekarskim status bezrobotnego traci się od dnia odmowy na okres:
- 120 dni w przypadku pierwszej odmowy,
- 180 dni w przypadku drugiej odmowy,
- 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy.
Grzywna
Kara grzywny w wysokości nie niższej niż 500 zł, może zostać wymierzona bezrobotnemu, który podjął zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą i nie powiadomił o tym fakcie właściwego PUP.
Kara nie zostanie wymierzona jedynie osobom, które przed dokonaniem kontroli powiadomiły UP o podjęciu aktywności zawodowej.
Zwrot pobranego świadczenia
W pewnych okolicznościach bezrobotny będzie zobligowany do zwrotu pobranego świadczenia. W tym wypadku często bywają to nawet kilkutysięczne kwoty. W jakich okolicznościach konieczny jest zwrot nienależnie pobranego świadczenia?
Nienależne świadczenie, w tym również przekazana od niego zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składka na ubezpieczenie zdrowotne, powinno zostać zwrócone w ciągu 14 dni od dnia doręczenia decyzji w tej sprawie.
Może to być np. sytuacja, w której bezrobotny pobierał stypendium szkoleniowe i nie poinformował UP o okolicznościach, które powodują utratę statusu bezrobotnego. Zwrotem świadczenia (zasiłku dla bezrobotnych) może też poskutkować krótkotrwała, niezgłoszona przez bezrobotnego praca.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1265 z późn. zm.)